Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Eskişehir Milletvekili, gazeteci Utku Çakırözer, Ağustos ayı basın özgürlüğü raporunu açıkladı.
Çakırözer, Ağustos ayında 10'dan fazla gazetecinin fiili saldırıya uğradığı, onlarcasının görevini yapmasının engellendiği, adli tatile rağmen gazeteciler hakkında soruşturma başlatıldığı ve RTÜK tarafından 6 televizyon kanallarına ağır cezalar verildiğine dikkat çekti.
TIKLAYIN - BİA MEDYA GÖZLEM / NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2021
Çakırözer, "Zaten gazetelere, televizyonlara, internet sitelerine her tür haksız hukuksuz baskı ve sansür var. Gazeteciler saldırıya uğrarken, görev yapmaları engellenirken, tek adam yönetiminin hala yeni yasaklar getirme arayışı inanılır gibi değil. Türkiye'nin yeni yasaklara değil basın özgürlüğünün tam ve eksiksiz uygulanmasına ihtiyacı var" dedi.
Raporda yer alan basın özgürlüğü ihlalleri şöyle:
Gazetecilere yönelik saldırılar
- Kırım Haber Ajansı'nın Türkiye temsilcisi Aydın Taş Ankara'daki ofisinde ölü bulundu.
- Bağımsız gazetecilik yapan Emre Erciş, İstanbul'da silahlı saldırıya uğradı. Halk TV sunucusu Can Coşkun İstanbul Havalimanı'nda 3 kişinin saldırısına uğradı. BirGün gazetesi yazarı, sanatçı Güvenç Dağüstün, konseri sonrasında saldırıya uğradı.
- Yeniçağ yazarı Murat Ağırel sosyal medyada üzerinden tehdit edildi.
- NTV ve TRT haber ekipleri Marmaris'teki orman yangınlarını takip ederken saldırıya uğrarken, Halk TV'nin canlı yayını da bir grup tarafından basıldı. Saldırganlar kısa süre gözaltında kaldıktan sonra serbest bırakıldı.
Gözaltılar
BirGün gazetesi Haber Müdürü Uğur Şahin İstanbul'da kadına şiddet vakasını görüntülediği sırada "özel hayatın gizliliğini ihlal" gerekçesiyle; gazeteci Ozan Acıdere de Boğaziçi Üniversitesi'nde rektör atamasına yönelik protestoları takip ederken gözaltına alındı.
Akreditasyon ve engellemeler
- Yangınları takip etmek isteyen FOX, Halk TV ve Reuters muhabirlerinin bakanları izlemesine akreditasyon gerekçesiyle izin verilmedi.
- Ankara'da kadın cinayetleri protestolarını takip eden JinNews muhabiri Sevim Sütçü ile Doğrusu Haber muhabiri Büşra Taşkıran'ın; Altındağ'da Suriyeli göçmenlere yönelik saldırıları takip eden gazeteciler Seda Taşkın ve Büşra Taşkıran haber takibi polisler tarafından engellendi.
- Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un Marmaris ziyaretini takip eden BirGün gazetesi muhabiri Sarya Toprak'ın, köylüler ile kamuya açık olarak yaptığı görüşmenin kayıt altına alması engellendi.
TRT'de tweet için işten çıkarma
TRT'nin 22 yıllık montajcısı Deniz Salmanlı ise, Mahir Çayan ve arkadaşlarını andığı tweet paylaşımı nedeniyle işten çıkarıldı.
Soruşturma ve cezalar
- Ağustos ayında adli tatile rağmen gazetecilere haber ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle davalar açıldı. Adıyaman'da yayınlanan Gerger Fırat gazetesinin Haber Müdürü Özgür Boğatekin, Mezopotamya Ajansı muhabiri Ahmet Kanbal hakkında sosyal medya paylaşımları nedeniyle soruşturma açılırken, Kanbal hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.
- Yeni Yaşam'dan İbrahim Karakaş, tutuklu yargılandığı davada 9 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılırken, JinNews muhabiri Hikmet Tunç'a da haberi nedeniyle 8 ay 22 gün hapis cezası verildi.
- BirGün gazetesi yayın koordinatörleri İbrahim Varlı ve Yaşar Aydın ile muhabir İsmail Arı hakkında sitede yayınlanan bir haber nedeniyle, TELE 1 TV Genel Yayın Yönetmeni gazeteci Merdan Yanardağ hakkında ise, yazısı gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı. Yazar Yavuz Ekinci hakkında da sosyal medya paylaşımları nedeniyle iddianame düzenlendi.
- Bianet editörü Evrim Kepenek de çocuk istismarına ilişkin bir haberi sonrasında ifadeye çağrıldı.
- CHP milletvekili Murat Emir'in Sağlık Bakanlığı ihalelerine ilişkin soru önergesini haberleştiren Cumhuriyet'e, Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcısı tarafından 100 bin TL'lik dava açtı.
RTÜK cezaları
- Orman yangınlarındaki ihmallerin haberleştirilmesinden rahatsız olan iktidar, kanalları RTÜK eliyle cezalandırdı. Önce kanallara yayınlarıyla ilgili uyarıda bulunan RTÜK bununla da yetinmeyerek FOX TV, KRT, TELE 1, Habertürk, Halk Tv, TV 35'e yangınlarla ilgili haber bültenleri ve tartışma programları nedeniyle 9 kez idari para cezaları kesti.
- Halk TV hakkında, gazeteci İsmail Saymaz'ın yorumları gerekçe gösterilerek yeni bir inceleme daha başlatıldı.
- Halk TV KabloTV'de yer alabilmek için üç yılda yaptığı on başvurudan olumlu sonuç alamadı.
Erişim engellemeleri
- Jinnews'in internet adresine 32'nci kez erişim engeli getirilirken üç siteye daha erişim engeli getirildi
- Bianet'in gazeteci yargılamaları, 17-25 Aralık Operasyonları, Berat Albayrak'ın Kanal İstanbul güzergahında arazi aldığı iddaları, şehir hastaneleri ve birçok toplumsal konuya ilişkin içeriklerin yer aldığı 141 haberine erişim engeli getirildi.
- Halkbank, Fettah Tamince, şehir hastaneleri ile ilgili bazı haberlerin yanı sıra İfade Özgürlüğü Derneği'nin erişim engellerini duyurduğu EngelliWeb sitesindeki içerikleri de erişime engellendi.
Tek olumlu gelişme
Ağustos ayında basın özgürlüğü alanında yaşanan tek olumlu gelişme Anayasa Mahkemesi'nin, Hatay'da yayın yapan Onuncu Köy isimli yerel gazetenin köşe yazarı Halit Basık'ın yaptığı haberler nedeniyle "hakaret" suçundan hapis cezasına çarptırılmasının "ifade ve basın özgürlüğünün" ihlali olduğuna hükmeden kararı oldu.
Çakırözer, "Bu önemli karar emsal olmalı: Haberi, twiti, yazısı nedeniyle gazeteciler hakkında dava açılmamalı, hapse atılmamalı. TCK'daki hakaret ve Cumhurbaşkanına hakaret suçlarına hapis cezası verilmesini düzenleyen maddeler de artık kaldırılmalıdır" dedi. (KÖ)
