Greenpeace Türkiye, Maraş’ın Afşin ve Elbistan ilçelerinde yeşil adil dönüşüm imkanlarını inceleyen “Kömürsüz Gelecek: Afşin-Elbistan’ın Sosyo-Ekonomik Yapı ve Yeşil Adil Dönüşüm İmkanları” başlıklı bir rapor yayımladı.
2023 depremlerinin merkez üssü olan bölgede yıllardır çevreyi ve halk sağlığını olumsuz etkileyen termik santrallere iki yeni ünite eklenmek isteniyor. Rapor, kömür sektörü yerine bitkisel üretim ve tarıma dayalı sanayi, yenilenebilir enerji kaynakları, arıcılık gibi alanlarda yapılacak yatırımlar sayesinde adil bir dönüşümün mümkün olduğunu ortaya koyuyor.
Yeşil adil dönüşüm için yapılması gerekenler ise mevcut i̇şgücünün i̇stihdam edilebilirliğinin desteklenmesi, eğitim olanaklarının i̇htiyaca uygun şekilde güçlendirilmesi, hava ve çevre kirliliğini önleme ve rehabilitasyon çalışmaları yapılması, şehirlerarası ulaşım altyapısının tamamlanması, sosyal yaşamın canlandırılması ve sosyal hizmet faaliyetlerinin güçlendirilmesi olarak listeleniyor. Raporda, yeşil adil dönüşümde rol oynayabilecek kamu kurumları, özel sektör, yerel yönetimler ve meslek örgütlerinden oluşan aktörler de haritalandırılıyor.
“Kömür sektöründeki 6 bin kişi güneş enerjisi yatırımıyla istihdam edilebilir”
Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanya Sorumlusu Emel Türker Alpay, kömürden adil çıkışın çevresel sürdürülebilirlik ile sosyal ve ekonomik adaleti birleştiren kapsayıcı bir yeşil adil dönüşüm modelini gerektirdiğini söyledi:
“Aralık 2024’ten itibaren sürdürdüğümüz, Afşin-Elbistan’da yeni bir termik santrale yer olmadığını söylediğimiz kampanya kapsamında hazırladığımız raporla yeşil adil dönüşümün mümkün olduğunu göstermek istiyoruz.
Bölgede kömür sektöründe altı bine yakın kişi istihdam ediliyor. Mevcut termik santral ve kömür sahalarında yapılacak olan güneş enerjisi yatırımları doğrudan ve dolaylı olarak farklı iş kollarında altı binin üzerinde istihdam yaratabilir.
Termik santraller mevcut geçim kaynaklarını da doğrudan etkiliyor. Bölgenin ilk sıradaki geçim kaynağı olan tarım, termik santrallerin yarattığı kirlilikten etkileniyor. Rapor kapsamındaki saha görüşmelerinde de çevre kirliliğinin bu alanda yeni yatırımları önlediği de dile getirildi. Fransa kökenli büyük bir kozmetik firmasının ilçelerde yapmayı planladığı zambak yetiştiriciliğinin, hava kirliliği nedeniyle gerçekleştirilemediği anlatıldı.
Afşin ve Elbistan ilçelerinde termik santrallere yapılması planlanan iki yeni ünite için yer yok ancak adil bir dönüşüm mümkün. Bunun için Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ek ünitelere dair projenin ÇED olumlu raporunu derhal iptal etmeli. Yeşil adil dönüşüm için tüm aktörler birlikte kararlı adımları hemen atmalı.”
“Maraş Afşin-Elbistan İlçeleri Sosyo-Ekonomik Yapı ve Yeşil Adil Dönüşüm İmkanları” raporuna buradan ulaşabilirsiniz.
(HA)
