Afganistanda Kadına Yönelik Şiddet Yaygın

Amnesty raporuna göre, Afganistanda kadınların hergün kaçırılma ve tecavüz riski altında yaşamasının nedeni şeriat kanunlarına uygun anayasa ve ataerkil gelenekler. Irakla benzerliklere işaret eden örgüt, işgal güçlerinin soruna eğilmediğini belirtti.

Londra

İtalyan Clementina Cantoni 'nin Kabil'de 16 Mayıs'ta kaçırılmasından sonra yayınlanan 30 Mayıs tarihli Amnesty raporu Afganistan 'da kadınlara karşı şiddetin hala yaygın olduğunu bildiriyor.

Rapora göre, ülke çapında şiddette maruz kalmayan kadın sayısı çok az. Kaçırılma ve tecavüzün hala çok yaygın olduğu ülkede kadınlar aynı zamanda anlaşmazlık çözmek ve borç ödemek amaçlı değiş tokuş ediliyor.

Aile içi şiddete dayanamayarak evden kaçan kadınlar suçlu bulunup mahkum edilirken, bir kısım kadın da çareyi intihar etmekte buluyor.

Amnesty raporuna göre, kadın haklarının ihlal edilmesinin ve kadınlara yönelik şiddetin sorumluları hükümet, ataerkil gelenekler, gayrı resmi yargı sistemleri ve şeriat kanunlarına uygun anayasa.

Çözüm tekliflerinden bazıları ise yargı sisteminin güçlendirilmesi ve kısmi yeniden yapılandırılması, mevcut kanunların değiştirilmesi, polisin kadın hakları konusunda eğitilmesi ve kadınlara karşı şiddetin kınanması.

Amnesty raporu kadın haklarının ihlalini ve kadınlara karşı şiddeti ağırlıklı olarak şeriat kanunlarına uygun anayasaya ve kültürel normalara dayanarak açıklıyor. Ancak, raporun üstünde durmadığı, fakat gözardı edemediği bir başka nokta da rejim değişikliği ve geçiş dönemi sırasındaki güvenlik sorunu.

Irak'la benzer durum

Afganistan'daki yaygın şiddete ve kadın hakları ihlallerine savaş sonrası ulus inşası projesi ile gelen karmaşıklık ve güven eksikliği göz önünde bulundurularak bakıldığında, Irak'ta yaşananlarla çarpıcı benzerlikler olduğu görülecektir.

12 Ekim 2004 tarihli raporunda Amnesty Irak'ta kadınların kaçırılması ve tecavüz olaylarının arttığını ve kendilerini güvende hissetmek için bazı kadınların örtünmeyi seçtiğini belirtmektedir. Amerikalı askerlerin tutuklu kadınlardan bir kısmına tecavüz ettiği de aynı raporda yer almaktadır.

31 Ocak 2005 tarihli bildirisinde Irak Kadınlara Özgürlük Derneği 'seçim oyunları'nın kadın haklarını gözardı ettiğini ve Ağustos'ta yazılmaya başlanacak anayasada kadınlarının konumunun ikinci sınıf vatandaş olacağını belirterek seçimleri ve Amerika 'nın Irak 'ı işgalini protesto etmiştir.

Irak ve Afganistan'da kadınlara karşı şiddetin yaygınlığını farketmek çok önemli, fakat nedenleri dini ya da kültürel normlar ile kısıtlı alanlarda aramak, Amerika'nın dış politikası, savaş, şiddet, genel güvensizlik ortamları ve kadınlarla ilgili çok önemli soruların farkedilmemesine yol açmakta. (EK/EÜ)