UAÖ raporlarına göre 2003 yılında en az 2756 kişi ölüm cezasına mahkum edildi. Gerçek rakam kesinlikle çok daha fazla.
Geçen yıl kabul ettiği bir kararda İnsan Hakları Komisyonu, ölüm cezasını hala kullanan ülkelerin "infazlar için moratoryum ilan etmesi" için çağrıda bulunmuştu. Sürmekte olan oturumda da benzer bir kararın çıkarılması düşünülüyor ve Uluslararası Af Örgütü tüm ülkeleri bu kararı desteklemesi teşvik ediyor.
Çocuk suçlular
UAÖ ayrıca, Komisyonun çocuk suçlular (suçun işlendiği tarihte 18 yaşından küçük olan mahkumlar) için ölüm cezası uygulanmasına karşı olduğunun bir kez daha altının çizilmesini talep ediyor. 2003 yılında biri Çin'de biri ABD'de olmak üzere iki çocuk suçlu idam edildi.
UAÖ'nün raporu Çin, İran, ABD ve Vietnam'ın 2003 yılında 28 ülkede gerçekleştirilen 1146 idamın yüzde 84'ünden sorumlu olduğunu ortaya çıkarıyor.
Uluslararası Af Örgütü' nün bilgisi dahilindeki sınırlı ve bütünü yansıtmayan raporlara göre Çin'de 2003 yılında en az 726 kişi idam edildi, ancak gerçek rakamın çok daha fazla olduğuna inanılıyor. Üst düzey bir meclis üyesinin Mart 2004'de yaptığı açıklamaya göre Çin her yıl "yaklaşık 10,000" idam gerçekleştiriyor. Iran' da ise en az 108 kişi idam edildi. ABD'de 65, Vietnam'da ise en az 64 kişinin ölüm cezası infaz edildi.
Ölüm cezasını kaldırılan ülkeler
UAÖ rakamlarına göre 2003 yılı sonuna kadar 77 ülkede ölüm cezası tüm suçlar için kaldırıldı. Bu yıl Samoa parlamentosu Ocak ayında kabul ettiği bir yasayla ölüm cezasını kaldırdı. Butan'da ise Mart ayında ölüm cezasını yasaklayan bir kraliyet kararı yayınlandı.
UAÖ'nün açıklaması
* Bu yılın rakamları ülkelerin çoğunluğunun ölüm cezasını yasaklamasına rağmen, diğerlerinin hala adaletin yanlış tarafında durmaya devam etmeyi tercih ettiğini gösteriyor.
* Ölüm cezasının benzersiz bir caydırıcı gücü olduğuna inandıkları için hala ölüm cezası uygulayan ülkeler, bu cezanın böyle bir etkisi olmadığını gösteren bilimsel çalışmaları hiçe sayıyor.
* Örneğin Kanada' da 1975 yılında cinayet suçları için ölüm cezası uygulamasının kaldırılmasından bu yana cinayet oranı (100,000 nüfus başına) yüzde 40 düştü.
Masum insanlara ölüm cezası
* ABD'de 1973'ten bu yana, 113 ölüm cezası mahkumu, bu cezayı almalarına neden olan suçlarla ilgili masum olduklarına dair kanıtlar ortaya çıktığı için serbest bırakıldı. Bunlardan bazıları yıllarca infazı bekledikten sonra infaza çok az kala serbest kaldı.
* Bu davalarda sürekli görülen özellikler ise, kovuşturmanın veya polisin görevini suistimal etmesi, güvenilmez tanık ifadelerinin, fiziki kanıtların veya itirafların kullanılması ve savunma hakkının yetersizliği idi. Diğer ABD' li mahkumlar ise, suçlu olduklarına dair ciddi şüphe olmasına rağmen öldürüldü.
* Bütün ülkelerin uluslararası yükümlülüklerine uygun davranmasının artık vaktidir. Ölüm cezası en ağır zalimane, insanlık dışı ve onur kırıcı cezadır ve yaşama hakkının korkunç bir ihlalidir.
