Uluslararası Af Örgütü (UAÖ), İsrail’in Hizbullah’a karşı Temmuz-Ağustos 2006’da Lübnan’da yürüttüğü savaşı inceleyen Winograd Komisyonu’nun raporunu, İsrail’in savaş suçlarını görmezden geldiği için eleştirdi.
UAÖ’nün açıklamasında komisyonun, suç işleyen yahut buna seyirci kalan yetkililerin yargılanmasını önerme hakkı olduğu halde, yalnızca askeri stratejilerle siyasi kararları değerlendirdiği, savaş suçlarını da içeren uluslararası insani hukuk kuralları ihlallerini araştırmak içinse herhangi bir çaba sarf etmediği vurgulandı.
Siviller ve sivil yapılara zarar görmezden gelindi
UAÖ’ye göre Winograd raporu, son derece önemli olduğu halde, İsrail hükümeti ve askeri yetkililerinin gerek Lübnanlı sivillerle Hizbullah militanlarını, gerekse de sivil mülkler ve altyapı tesisleriyle askeri hedefleri ayırmakta başarısız olduğu gerçeğine değinmiyor.
İsrail ordusunun saldırılarının bedelini Hizbullah savaşçılarından ziyade Lübnanlı sivillerin ödediğine dikkat çeken örgüt, saldırılar sonucu hayatını kaybeden bin 190 kadar kişinin büyük çoğunluğunu sivillerin teşkil ettiğini, bunların içinde de yüzlerce çocuk olduğunu hatırlattı. Örgüt ayrıca yıkılan ev ve altyapı tesislerinin mutlak çoğunluğunun da sivillere ait olduğunu belirtti.
Misket bombalarına yaptırım da yok
Örgüt, İsrail’in Lübnan’da kullandığı yüz binlerce misket bombasının ölümcül mirasına da değinerek bu bombalar nedeniyle savaştan bu yana 40 kişinin (27 sivil, 13 mayın temizleme görevlisi) öldüğünü, 243 kişininse (200 sivil, 43 mayın temizleme görevlisi) yaralandığını vurguladı.
Örgütün Orta Doğu ve Kuzey Afrika Programı Direktörü Malcolm Smart da, “Winograd Komisyonu, orduya misket bombalarının kullanımına ilişkin politikalarını uluslararası insani hukuk ve ordu disiplini kurallarını ihlal etmeyecek şekilde düzenlemesini tavsiye etmesine karşın herhangi somut bir yaptırım önermedi” diye konuştu.
UAÖ’nün İsrail’den talepleri ise şöyle:
- Misket bombalarının atıldığı yerlerin tam koordinatlarının Birleşmiş Milletler'e bildirilmesi.
- Savaş suçlarını da içeren uluslararası insani hukuk kuralları ihlalleri ile ilgili bağımsız ve tarafsız bir soruşturma yürütülerek sorumluların adalet önüne çıkarılması.
- Askeri faaliyetlerinin uluslararası insani hukuk normlarıyla uyumlu hale getirilmesi.
- Misket bombası gibi silahların, koşullar ne olursa olsun, sivillerin bulunduğu yerlerde kullanılmaması.
Rapor Olmert'i kurtardı
Savaş sonrasında yükselen yoğun eleştiriler üzerine, Başbakan Ehud Olmert’in talimatıyla oluşturulan Winograd komisyonu, geçen hafta nihai raporunu açıklamış ve savaş kararının doğru olduğunu ancak savaşın yürütülmesinde önemli hatalar yapıldığını açıklamıştı. 60 saatlik kara harekatının hatalı olduğunu belirten rapor, bu karardan Savunma Bakanı Amir Peretz’i sorumlu tutarak Başbakan Olmert’i aklamıştı. (KM/TK)
* Bu haberi Kerem Morgül derledi ve Türkçeleştirdi.
