Haberin Kürtçesi için tıklayın
Uluslararası Af Örgütü yeni açıkladığı raporda Türkiye'nin güneydoğusundaki en az yarım milyon insanın yerlerinden edildiğini bildirdi.
“Zorla Yerinden Edilen ve Mülksüzleştirilenler: Sur Sakinlerinin Evlerine Geri Dönme Hakkı” başlıklı raporda, "UNESCO dünya mirası statüsüne sahip olan Sur'un onbinlerce sakininin de aralarında bulunduğu tahmini yarım milyon insan, son bir yılda Türkiye yetkililerinin toplu cezalandırmaya varan acımasız baskıları sonucu evlerinden çıkarıldı" denildi.
Rapor geçen yılın sonlarına doğru gerçekleşen yoğun güvenlik operasyonları ve devam eden kesintisiz sokağa çıkma yasakları sonucunda Diyarbakır'ın tarihi merkezinden zorla çıkarılan ailelerin umutsuzluk halini ortaya koyuyor.
Dalhuisen: Belirsiz bir gelecek
Konuyla ilgili konuşan Uluslararası Af Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü John Dalhuisen, "Sur'da kesintisiz sokağa çıkma yasaklarının uygulanmasından bir yıl sonra, evlerinden edilmiş binlerce insan kıt kanaat geçinmeye çalışıyor ve giderek artan baskı ortamında belirsiz bir gelecekle karşı karşıya bulunuyor" dedi.
"Türkiye'nin güneydoğusundaki sivil toplum üzerindeki baskı yaygın bir şekilde haberleştirilirken, güvenlik bahanesiyle sıradan insanların hayatlarını harap eden zorla yerinden edilmelere çok az yer verildi."
Tanıklıklar
Af Örgütü rapor duyurusunda Sur’da yaşayanların ifadelerine de yer verdi.
Evinde kalmaya çalışan bir kadın “İki çocukla evdeydim, bir haftadır su içmemiştik. Bir gün eve [biber] gaz[ı] kapsülü atıldı. 20 gündür elektriğimiz de yoktu. Çıkıp gitmek istedim fakat gidebilecek bir yerim yoktu” ifadelerini kullandı.
Bir erkek Sur sakini yerinden edildikten sekiz ay sonra geri döndüğünde evinin bütün duvarlarının çöktüğünü gördü. "Evimi kaybettiğim için o kadar çok ağladım ki artık gözümden yaş bile gelmiyor" dedi.
TIKLAYIN - SUR SAKİNLERİ İKİ HAFTADA ESKİ HALİNE DÖNECEKLERİNE İNANMIYOR
“Silahla evden çıkmaya zorladılar"
Babası ve kardeşi ile birlikte polis tarafından gözaltına alınmadan önce, evini terk etmeye zorlanan başka bir erkek Sur sakini Uluslararası Af Örgütü'ne konuştu ve "Başımıza silah dayayarak evden çıkmaya zorladılar" dedi. Üçü de önce terör iddiasıyla suçlandı, ancak bu suçlamalar daha sonra düşürüldü. Eve geri döndüğünde eşyalarının yakıldığını gördü.
Uluslararası Af Örgütü'ne konuşan bir kadın, zorla çıkarıldıktan altı ay sonra evini ziyaret edince polis tarafından taciz edildiğini ve geri dönmeyi düşünmediğini söyledi. "Eve geri geldiğimizde, tüm eşyalarımız parçalanmış ve bahçeye yığılmıştı."
Ailesine kaybettikleri ya da zarar gören eşya ve malların tazmini için kayıplarının bedelinin sadece bir kısmına tekabül eden, 3000TL tazminat teklif edildi. Kadının gelini ise "İtiraz edecektik ama bundan daha fazlasını alamazsınız dediler, biz de imzayı attık” dedi.
TIKLAYIN - HDP'DEN SUR RAPORU: "KÜLTÜR MİRASI" HARABEYE ÇEVRİLDİ
STÖ’ler kapatıldı
Af Örgütü, Sur sakinlerinin hükümet tarafından yürütülmekte olan sokağa çıkma yasağı ve ev yıkımlarının güvenlik gerekçesiyle yapıldığı iddiasını, çatışmalar sekiz aydan fazla zaman önce bittiği gerekçesiyle reddettiğini de vurguladı, sivil toplum örgütlerinin kapatılmasının etkisine de dikkat çekti.
“Darbe girişimi sonrasında Kürt muhalif seslerin hedeflenmesiyle birlikte, yoksul ve yerinden edilen insanlara hayati destek sağlayan sivil toplum örgütleri de kapatılmış oldu.”
Af Örgütü yerlerinden edilen insanların alternatif olarak bütçelerine uygun, yeterli konut bulamadıklarını ve temel hizmetlere erişmekte yaşadıkları zorlukları da dile getirdi.
“Sokağa çıkma yasağı kaldırılmalı”
Dalhuisen, "Şok edici bir şekilde Sur'ın yerinden edilen sakinlerinin karşılaştığı bu umutsuz durum, Türkiye'nin güneydoğusundaki düzinelerce diğer bölgenin de bir yansıması gibi” dedi ve hükümetin acilen harekete geçmesi gerektiğini ifade etti.
“Hükümet sokağa çıkma yasağını kaldırmak için acilen harekete geçmeli, etkilenen ilçe sakinleri ile tam istişare yapılmasını güvence altına almalı ve insanların geriye kalan evlerine veya en azından, mahallelerine geri dönmelerine yardımcı olunmasını sağlamalı." (YY)
Rapora buradan ulaşabilirsiniz.
