Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 141 ülkede işkence ve kötü muamele vakaları görüldüğünü açıkladı ve tüm dünya ülkelerini işkenceye karşı kararlı tavır almaya çağırdı.
Af Örgütü’nün açıklamasında, işkenceye göz yuman ülkelerin bunun sonuçlarına katlanması gerektiği, 1984’te dünyanın çeşitli ülkeleri tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler İşkence ile Mücadele Anlaşması’nın aradan geçen 30 yıl boyunca sürekli ihlal edildiği vurgulandı.
Merkezi Londra’da bulunan örgütün verilerine göre, geçen beş yıl içerisinde toplam 141 ülkede işkence ve kötü muamele vakası belgelendi.
Uygulanan işkence yöntemleri arasında, “Uykusuz bırakma, kırbaçlama, elektroşok, vücuda kaynar su dökme, dövme, tecavüz” bulunuyor.
“Gündelik olay sayılıyor”
Deutsche Welle’nin haberine göre, örgütün uluslararası hukuk uzmanı Maria Scharlau Berlin’de yaptığı açıklamada, devletler hukukunun işkenceyi yasaklama zorunluluğu bulunduğunu, buna karşın dünya üzerindeki her kıtada işkence uygulamalarının gündelik olaylardan sayılmasını eleştirdi.
“Tanık ve avukatlarla birebir görüşüyoruz. Söz konusu ülkelerde görev yapan insan hakları örgütleri ile sık konuşuyoruz. Bir olaya ilişkin olarak bağımsız üç kaynaktan görüş alıyoruz. Ondan dolayı da 141 ülkeden söz ederken asgari olarak 141 ülkeyi kastediyoruz.”
“Toplumu ilkelleştiriyor”
Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları Günü’nde yaptığı çağrıda, uluslararası toplumu işkenceye karşı kararlı biçimde tavır almalarını isterken, işkenceye göz yuman ülkeleri de bunun sonuçları konusunda uyardı.
Scharlau, işkencenin hiçbir zaman “küçük bir olay gibi görülemeyeceğini” açıklarken Batılı toplumların “teröre karşı mücadelesine” de göndermede bulunarak, işkence uygulamalarının bir toplumu ilkelleştirdiğini belirtti.
Scharlau, işkencenin her zaman hukuk devletinin karşıtı olduğunu hatırlattı. Örgüt, İşkence İle Mücadele Anlaşması’nın imzalanmasının üzerinden geçen 30 yıldan sonra bu anlaşmanın artık nihayet hayata geçirilmesinin zamanı geldiğini açıkladı.
Yüzde 40’ta işkence korkusu
Örgüt, Türkiye’nin insan hakları alanında büyük ilerlemeler kaydettiğini, ancak cezaevlerinde yine de çok sayıda saldırı vakaları olduğunu açıkladı.
Uluslararası Af Örgütü’nün bu yılın Mayıs ayında dünya çapında 21 bin kişi ile yaptığı görüşmelere katılanların yüzde 40′ı, ülkelerinde tutuklandıklarında işkenceye maruz kalmaktan çekindiklerini belirttiği ifade edildi.
“Genişletilmiş soruşturma yöntemleri”
İşkence yapılacağından çekinilen ülkelerin başında Brezilya ve Meksika geliyor. Ağır işkence uygulamalarının özellikle Kuzey Kore, Özbekistan ve Suriye’de uygulandığı, işkencenin günlük olaylardan sayıldığı ülkeler arasında Filipinler, Nijerya, Fas ve Batı Sahra’nın bulunduğu vurgulandı.
Almanya’da ise sadece güvenlik dairelerinde kötü muamele vakalarına rastlandığı, ancak örneğin bir kişinin itirafta bulunması için polis memurlarının bilerek ve isteyerek işkence uyguladıkları bir vakaya rastlanmadığı belirtildi.
ABD’nin uygulamaları, “terörle mücadele uğruna” insan haklarının askıya alınmasına ve “genişletilmiş soruşturma yöntemleri” adı verilen uygulamalara örnek olarak gösterildi. (AS)
