Fotoğraf: AA arşiv
Uluslararası Af Örgütü bugün yayımladığı raporda, Taliban’ın Pençşir vilayetinde sivillere karşı toplu cezalandırma olarak nitelenen savaş suçunu işlediğini belirtti.
“‘Oğulların Dağlarda’: Taliban’ın Pençşir’de Sivilleri Toplu Halde Cezalandırması” başlıklı rapor, yargısız infaz, işkence, keyfi gözaltı ve tutuklamaları içeren ciddi uluslararası insan hakları ve insancıl hukuk ihlallerinden söz ediyor.
“Bağımsız, uluslararası hesap verebilirlik”
Taliban’ın Ağustos 2021’de Afganistan’ın kontrolünü ele geçirmesinin ardından, önceki Afgan hükümetine bağlı güvenlik güçleri üyeleri ekipman ve silahlarla Pençşir’e kaçtı ve Ulusal Direniş Cephesi’ne katıldı. Bunun üzerine Taliban yakaladığı savaşçılara misilleme yaptı ve Pençşir’de Taliban yönetimini kabullenip itaat etmeleri için sivil halkı hedef aldı.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard konu hakkındaki açıklamasında, “Taliban’ın Pençşir’de Ulusal Direniş Cephesi’yle bağlantılı oldukları şüphesiyle sivilleri hedef almak yönündeki acımasız taktiği yaygın perişanlığa ve korkuya sebep oluyor. Taliban’ın bu vilayette işlediği savaş suçları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerinin listesi uzun: Yargısız infazlar, işkence, esir alma, hukuka aykırı alıkoyma ve sivillerin evlerinin yakılması… Bu eylemlerin her biri korkunçtur ve bir arada düşünüldüğünde toplu cezalandırma kapsamına girer” dedi.
Callamard “Pençşir’de katliamlarla karşı karşıya kalanlar ve hatta Taliban’ın Afganistan’da işlediği suçların tüm mağdurları cezasızlığa son verilmesini ve adalet, hakikat ve tazminat için net bir yol haritası sunulmasını hak ediyor. Cezai sorumluluk taşıdığından şüphe edilen tüm kişilerden hesap sormak adına kanıt toplamaya ve kanıtları saklamaya odaklı bağımsız bir uluslararası hesap verebilirlik mekanizmasının kurulması şart” değerlendirmesinde bulundu.
Soruşturma ve yargılama çağrısı
Rapora göre, Taliban, devam eden baskıların bir parçası olarak köylerde tüm yetişkin erkekleri ve erkek çocukları keyfi olarak gözaltına aldı, herhangi bir suçlama olmadan alıkoydu, fiziksel ve diğer türde şiddete maruz bıraktı. Ayrıca Afganistan genelinde gece sokağa çıkma yasağı ilan etti, sivillerin evlerine el koydu ve çobanların geleneksel otlatma arazilerine erişimini kısıtladı.
Uluslararası Af Örgütü, Taliban yetkililerini belgelenen vakaları soruşturmaya ve gerektiğinde sivil mahkemelerde adil yargılamalar yapmaya çağırdı. Ancak çağrıları karşılık bulmadı.
Af Örgütü bir kez daha BM İnsan Hakları Konseyi’ni Afganistan için, durumu izlemek, kamuya açık bir biçimde raporlamak ve gelecekteki uluslararası adalet için kanıt toplamak ve saklamakla yetkili bağımsız bir uluslararası hesap verebilirlik mekanizması kurmaya davet etti.
Aynı zamanda Afganistan’da insan haklarına ilişkin BM Özel Raportörü’nün görevine eksiksiz kaynak sağlanması ve BM üye devletleri ile Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin bu kanıtları çatışmanın tüm tarafları hakkında kapsamlı soruşturmalar yürütmek için kullanması yönünde çağrı yaptı. (AS)
