Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) operasyonları kapsamında aralarında Prof. Dr. Büşra Ersanlı ve yayımcı Ragıp Zarakolu'nun da bulunduğu 44 kişinin tutuklanmasıyla ilgili olarak Adalet Bakanlığı'na bir mektup gönderdi.
Zarakolu ve Ersanlı'nın tutuklu yargılanmalarına sadece Barış ve Demokrasi Partisi'ne (BDP) bağlı Siyaset Akademisi'nde yaptıkları konuşmalar ve akademik çalışmalarının gerekçe gösterildiğinin hatırlatıldığı mektupta, söz konusu 44 kişi hakkında geçerli herhangi bir delil ileri sürülemediği ifade edilerek serbest bırakılmaları talep edildi.
Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi tarafından Adalet Bakanlığı'na gönderilen mektupta şu ifadelere yer verildi:
1 Kasım günü, İstanbul'da bir mahkeme çok sayıda kişinin yargılandığı, süre giden bir dava kapsamında, PKK ile ilişkili bir örgüt olan KCK'ye üye oldukları iddiasıyla 44 kişinin tutuklu yargılanmalarına karar verdi.
Tutuklananlar arasında yazar, yayımcı ve insan hakları savunucusu Ragıp Zarakolu ve Profesör Büşra Ersanlı da bulunmaktadır. Söz konusu iki kişinin tutuklanmaları için gösterilen tek gerekçenin, BDP'ye bağlı Siyaset Akademisi'nde yaptıkları konuşmalar ve akademik çalışmaları olması özel olarak ciddi kaygılara yol açmaktadır.
Ragıp Zarakolu, Profesör Büşra Ersanlı ve tutuklanan diğer 42 kişi, Türkiye'nin sorunlu görülen terörle mücadele mevzuatı uyarınca, "terör örgütüne üyelik" suçlamasıyla yargılanmaktadırlar. Bu tutuklamalar 2009 yılından bu yana devam eden ve büyük bir çoğunluğu, Türkiye'de yasal olarak tanınan siyasi bir parti olan BDP'nin temsilcileri ya da aktivistleri olan binlerce kişiyi hedefleyen tutuklamalar silsilesinin en sonuncusuydu. Yüzlerce kişi uzun süredir tutuklu yargılanmakta ve davanın sonucunu beklemektedir.
Savcı tarafından yapılan sorgulama tutanaklarının gösterdiği kadarıyla hem Ragıp Zarakolu'ya hem de Büşra Ersanlı'ya Siyaset Akademisi'ne katılımları ile ilgili sorular sorulmuştur. Büşra Ersanlı'ya ayrıca katıldığı çeşitli akademik toplantılarda aldığı notlara ilişkin sorular sorulurken, Ragıp Zarakolu'ya da kendi yazdığı ya da yayıma hazırladığı kitap taslakları hakkında sorgulanmıştır.
Ragıp Zarakolu Türk Ceza Kanunu'nun "Türk Milletini aşağılama" suçunu düzenleyen 301. maddesi de dahil olmak üzere ifade özgürlüğünü kısıtlayan davalarda defalarca yargılanmıştır.
Uluslararası Af Örgütü Ragıp Zarakolu ve Büşra Ersanlı'nın, elde kendilerini KCK ile ya da herhangi bir terör suçu ile ilişkilendiren somut bir delil olmamasına rağmen, tutuklu yargılanmalarından kaygı duymaktadır.
Uluslararası Af Örgütü, uzun bir süredir Türkiye'nin terörle mücadele mevzuatı ve bu mevzuatın uygulanması ile ilgili kaygılar taşımaktadır. Yasada terörizmin tanımı fazlasıyla geniş, muğlak ve ayrıca uluslararası insan hakları hukukunun gerektirdiği yasal kesinlikten yoksun bir şekilde yapılmaktadır. Temel olarak, terörizm, kullanılan taktikler üzerinden değil, sahip olunan siyasi amaçlar üzerinden tanımlanmaktadır. Terör örgütü üyesi olma suçunu düzenleyen maddeler de kötüye kullanılabilmektedir. Kişiler, bir "örgüt adına suç işlemeleri" durumunda, o örgütün üyesi olmaksızın terör örgütü üyeliğinden suçlu bulunabilmektedirler.
Terörle mücadele altında yapılan kovuşturmalarda sıklıkla gizli tanıkların ifadeleri temel alınmakta ve bu ifadeler savunma avukatları tarafından incelemeye tabi tutulamamaktadır. Uluslararası Af Örgütü, kişilerin aleyhlerinde güvenilir delillerin olmadığı durumlarda dahi terör suçundan mahkum edilmelerini de kaygı duymaktadır.
Uluslararası Af Örgütü, Türkiye makamlarına terörle mücadele mevzuatı üzerinden yaşanan adil olmayan yargılamaları engellemeye ve bunun için terörizm tanımını uluslararası standart ve normlarla ve yasallık ile yasal kesinlik ilkelerine uygun bir şekilde belirlemeye çağırmaktadır.
Türkiye makamları terörle mücadele mevzuatı altında açılan tüm mevcut kovuşturmaları derhal gözden geçirmeli ve hakim ve savcılara uluslararası insan hakları kanunları ve standartlarının bu bağlamda nasıl uygulanacağına dair kılavuzlar göndermelidir.
Uluslararası Af Örgütü, Türkiye yetkililerini terörle mücadele mevzuatı uyarınca tutuklanan Ragıp Zarakolu, Büşra Ersanlı ve diğer kişileri, yasaklanması insan hakları hukukunu ihlal etmeyecek herhangi bir fiil ile bağlantılarını gösteren güvenilir bir delil sunamadığı takdirde derhal serbest bırakmaya çağırmaktadır. (EKN)
