Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği/Türkiye Hapishane Çalışmaları Merkezi (CİSST/TCPS), Adalet Bakanlığı’nın iki farklı soru önergesine verdiği cevapta mahpus öğrenci sayısının aynı olmadığını aktardı.
Bakanlık Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekillerine verdiği cevaplarda Gamze Akkuş İlgezdi’ye mahpus öğrenci sayısını 69 bin 301, Sezgin Tanrıkulu’na 35 bin 647 olarak açıkladı.
CİSST/TCPS açıklamasında 33 bin 654 kişilik sayı farkının hangi sebeplerden kaynaklanabileceğine dair çıkarımlarını paylaştı. Adalet Bakanlığı’na sayılar arasındaki farkı açıklayarak mahpus öğrenci sayısını netliğe kavuşturması yönünde çağrıda bulundu.
Akkuş İlgezdi’ye ve Tanrıkulu’na farklı cevaplar
Akkuş İlgezdi hapishanelerdeki öğrenci sayısını öğrenmek için Adalet Bakanlığı’na bilgi edinme başvurusunda bulunmuştu.
Bakanlık 21 Ağustos 2017 tarihli cevabında 2016 yılı sonu itibariyle hapishanelerde lise ve dengi okullar ile ön lisans ve lisans programlarına kayıtlı toplam hükümlü ve tutuklu öğrenci sayısını 36.033; açık öğretim programlarına kayıtlı toplam hükümlü ve tutuklu sayısını ise 33.268 olarak açıkladı.
Sezgin Tanrıkulu’nun aynı konu kapsamında Adalet Bakanlığı’na soru önergesi vermişti.
Bakanlık 12 Temmuz 2017 tarihli cevabında Mart 2017 tarihi itibariyle “örgün eğitime devam eden 2.379, yaygın eğitime devam eden 33.268 hükümlü ve tutuklu” olduğunu açıkladı. Bu sayılar Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 2016 yılı faaliyet raporundakilerle aynıydı.
Bakanlığın iki cevabında da yaygın öğrenime devam eden öğrenci sayısı birebir aynı fakat örgün öğrenime devam eden mahpus öğrenci sayısında 33 bin 654 kişilik fark var.
Farkın nedenleri ne olabilir?
Okula kayıtlı olup öğrenime devam edemeyenler
Açıklamada belirtildiğine göre Akkuş İlgezdi’ye verilen cevapta örgün öğretime “kayıtlı” öğrenciler, Tanrıkulu’na verilen cevapta örgün öğretime “devam eden” nitelendirmeleri kullanıldı.
Bu nedenle aradaki farkın nedenlerinden biri bir öğrenim kurumuna kayıtlı olmasına rağmen okula devam edemeyen kişilerden oluşabilir.
KHK ile öğrenim hakları elinden alınanlar olabilir
22 Kasım 2016’da yürürlüğe giren 677 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK) dördüncü maddesi “terör örgütü üyeliği veya bu örgütlerin faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar sebebiyle tutuklu veya hükümlü” olanların öğrenim haklarını ellerinden alıyordu.
Aradaki 33 bin 364 kişilik fark, 677 sayılı KHK ile öğrenim hakkı elinden alınmış kişiler olabilir.
Adalet Bakanlığı’nın yanlış aktarma ihtimali
CİSST/TCPS’nin açıklamasında yer verdiği son çıkarım ise arada bir farkın olmayabileceği, yani Adalet Bakanlığı’nın örgün öğrenime devam eden öğrenci sayısını yanlış aktarmış olma ihtimali.
“Bakanlık sayıyı netleştirmeli”
“İlk iki varsayım doğruysa ortada oldukça ciddi bir problem var demektir. Çünkü Anayasa’nın 42. maddesinde ‘Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz’ denilmektedir. Anayasa’ya göre öğrenim bir haktır ve kimse bu haktan yoksun bırakılamaz.
“Ancak bu varsayımlara göre Türkiye hapishanelerinde anayasal olan bu hakkını kullanamayan 33.654 kişi vardır. Bakanlık hangi sayının doğru olduğunu açıklamalıdır.” (TP)
