“Adalet Bakanlığı hapishanelerle ilgili bilgi vermeli”

Fotoğraf: MA

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), deprem bölgesindeki hapishanelerin durumuna dair açıklama yaptı.

CİSST, depremin etkisini en fazla gösterdiği 6 ilde, şu an haber alamadıkları 33 adet açık ve kapalı ceza infaz kurumu bulunduğunu, açık ceza infaz kurumları hariç, yaklaşık 17 bin 600 mahpusun depremden direkt olarak etkilendiğini açıkladı.

• 6 Şubat Pazartesi saat 04.17’de Maraş ili Pazarcık ilçesi merkezli 7.7 büyüklüğündeki ilk depremin ardından saat 13.24’e Elbistan ilçesi merkezli 7.6 büyüklüğünde ikinci deprem oldu. Depremlerde Maraş, Hatay, Malatya, Adıyaman, Antep, Urfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır, Kilis, Elazığ illerinde yıkım meydana geldi. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), bugün saat 07.30 itibarıyla depremlerde 20 bin 665 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

Resmi açıklamalar

Depremin etkilerine Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinde yalnızca üç basın duyurusu yayımlandı.

6 Şubat 2023’teki duyuruda depremden etkilenen bölgedeki ceza infaz kurumlarında kalan mahpuslardan yaralanan ya da hayatını kaybeden bulunmadığı, mahpusların aileleri ile görüşmesi konusunda gerekli kolaylığın sağlandığı belirtildi.

Sosyal medya platformlarında, Malatya E Tipi, Türkoğlu 1 No’lu L Tipi, Hatay T Tipi, Elbistan E Tipi Kapalı Hapishanelerinde mahpusların ailelerine ulaşamamaları sonrasında isyanlar çıktığı, bazı mahpusların firar ettiği, bazılarının da güvenlik güçleri tarafından yaralandığı ve öldürüldüğü iddia edildi.

9 Şubat 2023’te Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinde yapılan duyuruda, sosyal medya platformlarında Hatay T Tipi Kapalı Hapishanesine ilişkin paylaşılan görüntülerin,  Maraş Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Hapishanesi’ne ait olduğunu, yaşanan olayda, Türkoğlu 1 No’lu L Tipi Kapalı Hapishanesindeki mahpusların dışarıya çıkmaya çalıştığı, güvenlik güçlerinin mevzuat çerçevesindeki müdahalesiyle bunun engellendiği, müdahale esnasında ölüm meydana gelmediği, olayla ilgili soruşturma yapılmak üzere görevlendirmelerin gerçekleştiği belirtildi.

Aynı tarihte yapılan ikinci duyuruda; Hatay’da olaylara müdahale esnasında yaralanan 12 mahpustan 3’ünün hastanede yaşamını yitirdiği, olaylar esnasında kadın mahpuslara yönelik tecavüz iddialarının gerçek dışı olduğu, hapishanenin kullanılamaz duruma gelmiş olması sebebiyle mahpusların başka hapishanelere sevk edildiği bilgisi verildi.

“Riskleri öngörmeli, önlem almalı”

CİSST, uluslararası insan hakları metinlerinde de düzenlendiği gibi, devletlerin, özgürlüğünden mahrum bıraktığı bu kişilerin hayatlarını, güvenliklerini ve sağlıklarını korumakla yükümlü olduğu hatırlattı:

“Hapishane yetkilileri, güvenlikleri kendi sorumluluklarında bulunan mahpusların haklarının afet dönemlerinde de korunması için riskleri öngörmeli ve bu riskleri ortadan kaldırmak için gerekli önlemleri almalıdır. Mahpusların haklarına yönelik ihlallerin ise önüne geçmeli ve bu ihlallerin sorumlularının cezalandırılmasında etkili idari ve yargısal süreçleri yürütmelidir.”

Adalet Bakanlığına çağrı

Açıklamada, Adalet Bakanlığından talepler şöyle sıralandı:

• Adalet Bakanlığı’nı, deprem sırasında ve sonrasında hapishanelerde alınan önlemlere ilişkin kamuoyunu bilgilendirmeye,
• Hapishanelerde yaşandığı iddia edilen isyanlara ve bu isyanlara müdahale edilmesi sürecinde yaşanan yaşam hakkı ve işkence yasağı ihlallerine ilişkin kamuoyunu bilgilendirmeye,
• Hapishanelerin tahliyesi ve mahpusların başka hapishanelere sevk edilmelerine ilişkin kamuoyunu ve mahpus yakınlarını ivedilikle bilgilendirmeye,
• Mahpusların sağlık, ısınma, temiz suya erişim, beslenme, iletişim gibi ihtiyaçlarını karşılamaya ve buna ilişkin kamuoyu ile şeffaf ve düzenli bilgi paylaşmaya,
• Bu süreçte bilgi akışının aksamaması için hükümlü ve tutuklu ayrımı gözetmeksizin hapishanelere yapılacak avukat ziyaretlerinde, avukatlara vekaletname ve yetki belgesi zorunluluğunu kaldırmaya ve 3 görüş hakkı sınırı olmaksızın mahpuslarla görüşme hakkı vermeye çağırıyoruz.

(AS)