Hastanelerde hasta yoğunluğunun giderek artış göstermesi, Sağlık Bakanlığı’nı çeşitli önlemler almaya yöneltti. Bu kapsamda da hastanelerin en yoğun birimleri olan acil servislere yönelik olarak yeni uygulamalar devreye sokuluyor.
Acillerde renk kodlaması
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, 26.03.2014 tarihinde 2014/13 sayılı bir genelge yayımlayarak acil servislere başvuran hastaların tıbbi durumlarına göre sınıflandırılmasını ve acil olmayan hastalardan tedavi masraflarının talep edilmesini istedi.
“Acil Sağlık Hizmetlerinde Yeşil Alan Uygulaması” başlıklı genelgede acil servise başvuranlara gerekli muayene, tetkik ve müdahalelerin yapılması, bu işlemlerden sonra hekim tarafından bir sınıflandırma yapılması ve bu sınıflama sonunda acil olmadığı tespit edilenlerden muayene, tetkik ve tedavi kapsamında yapılan masrafların kişiden talep edilmesi isteniyor. Hekim tarafından yapılacak sınıflandırmada bir renk kodu kullanılıyor.
Düzenleme ilk değil
Yapılan bu değişiklik bu alanda yapılan ilk düzenleme değil. Sağlık Bakanlığı 2012/10 sayılı genelgesi ile de bu konuya değinmişti. “Acil Sağlık Hizmetlerinde Yeşil Alan Uygulaması” başlıklı genelgede “ 21.01.2012 tarih ve 28180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile acil servislerde yeşil alan uygulaması kapsamında değerlendirilecek sağlık hizmetleri için katılım payı alınacağı hükme bağlanmıştır” hatırlatılması yapılarak uyulması gereken esaslar belirtilmişti.
“Yeşil alan”
Getirilen renk kodlamasına göre hekimler acil servise başvuranları üç gruba ayıracaklar. “Kırmızı, sarı ve yeşil alan” olarak belirlenen gruplarda çeşitli rahatsızlıklar, belirtiler ve hastalıklar ciddiyet derecelerine göre sınıflandırılıyor. Hekimin yapacağı sınıflandırmaya göre sarı ve kırmızı alana girmeyen yeşil alandaki kişiler acil servisten ücretsiz yararlanma kapsamına girmeyecek.
5 lira katkı payı
Hürriyet Gazetesi internet sayfasında yer alan habere göre konu ile ilgili basın toplantısı düzenleyen Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ali İhsan Dokucu, “buradaki yapılanmadan hareketle 2012 tarihindeki genelge ile acil sağlık hizmetlerinin bir kısım hastalarından ücret alınması söz konusuydu. Bakanlığın son genelgesi bunlarla alakalı bir noktayı bir miktar daha değiştirerek yeşil hasta olarak belirtilen hasta grubunun tamamından ücret alınması katkı payı alınması ile alakalı bir emri söz konusu. Bu konuda sadece Sağlık Bakanlığı'nın değil Sosyal Güvenlik Kurumu'nun uygulamaları ile irtibatlı” dedi. Dokucu, 2013 yılında kamu hastanelerine günde 766 bin, acil servislere de günde 232 bin başvurunun olduğunu belirterek acil servislerde mesai saatleri sonrası özellikle 22-23 saatleri arasında yığılmalar yaşandığını kaydetti. Dokucu kamu hastanelerine başvuran ve yeşil alan sınıflamasına giren hastalardan 5 lira katkı payı alınacağını sözlerine ekledi.
Hastanelere 387 milyon başvuru
2007 yılından bu yana sağlık kurumları arasında sevk zorunluluğunun kaldırıldığı Türkiye’de Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre 2012 yılında sağlık kurumlarına yaklaşık 622 milyon başvuru gerçekleşti. Kişi başına başvuru yıllık 8.2 oldu. Bu 622 milyon başvurunun yaklaşık 387 milyonu (Yaklaşık yüzde 62’si) yataklı tedavi kurumları olan ve ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumları olarak adlandırılan hastanelere yapıldı.
Hatırlanacağı gibi Sağlık Bakanlığı acil servislerin yükünü hafifletebilmek amacıyla aile hekimlerine nöbet tutturulmasını da gündeme getirmiş ve aile hekimlerinin yoğun itiraz ve eylemlerine rağmen bu konuyla ilgili bir torba Kanun maddesiyle düzenleme yapılmıştı.
TTB: Sorunu çözmez
Konu ile ilgili Hürriyet gazetesine açıklamada bulunan TTB Genel Sekreteri Dr. Bayazıt İlhan uygulamanın acil servislerin sorunlarına çözüm olmayacağını belirtere;
“Türkiye’de insanlar acil vaka sayılmasalar da çeşitli nedenlerle acil servislere gidiyorlar. Bunun en önemli nedenlerinden biri de katkı payı ödememek. Acil servislere gidenlerin yüzde 70’i aslında acil değil. Bu servislerin böyle bir çalışma düzeni içinde gerçekten acil vakalara ne kadar hizmet verebildiği siz düşünün. Sağlık Bakanlığı, bu soruna çözüm bulabilmek için alanlar belirledi. Buna göre, kırmızı ve sarı alanlar acil kabul edilecek ancak yeşil alana giren kişiler acil sayılmayacaktı. Bakanlık yeni yayınladığı genelge ile yeşil alana giren kişilerin de acilde tedavi edilmelerini ancak bu kişilerden para talep edilmesini istiyor. Ki vatandaşlar parayı ya ilaç alırken ya da emekliyse maaşlarından ödeyecekler. Böyle bir uygulama acil servislerin sorununa çözüm olmayacaktır” dedi.
Hak ihlâli
Konuyu değerlendiren sağlık hakkı ve hasta hakları aktivisti Dr. Mustafa Sütlaş ise görüşlerini şöyle ifade etti: “Sağlık hakkı ve hasta haklarının gözetildiği sosyal bir devlette sağlık hizmetinin hiç bir biçimi bir bedel karşılığı sunulamaz. Bu temel bir hak ihlâlidir. AKP'nin getirdiği sağlıkta dönüşüm programı gerçek yüzünü ortaya koymaya, sağlık güvencesi kapsamında saydığı yurttaşlardan hizmete erişim için daha çok para talep etmeye başlamıştır”. (CIY/HK)
