Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Le Monde için kaleme aldığı makalede, tansiyonun arttığı Ortadoğu için 3 önceliğin bulunduğunu, bunlardan ilkinin “İsrail-Filistin çatışmasının Lübnan'a yayılmasının ne pahasına olursa olsun önlenmesi olduğunu” yazdı.
İkinci önceliğin, Hamas'ın elindeki İsrailli rehinelerin salıverilmesine yönelik müzakerelere geri dönerek “Gazze'deki felaket durumunu hafifletmek olduğunu” ifade eden Borrell, üçüncü önceliğin de Batı Şeria'daki Filistinlilere yönelik şiddetin sona erdirilmesinden başlanarak “İsrail-Filistin çatışmasında çözüm yolunu açmak olduğuna” dikkati çekti.
“Lübnan halkı bir kez daha ağır bedel ödeyebilir”
Lübnan-İsrail sınırında çatışmaların arttığını ve iki devletin sınırlar konusunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 1701 sayılı kararına uyması gerektiğini kaydeden Borrell, aksi takdirde "Lübnan halkının bir kez daha ağır bedel ödeyeceği" ve "İsrail-Filistin çatışmasında çözümün gecikeceği" değerlendirmesinde bulundu.
Borrell, Gazze içinde nüfusun yüzde 80'inden fazlasının yerinden edildiğine işaret etti. En önemli önceliğin uluslararası hukuk açısından yasa dışı ve ahlaki açıdan da kabul edilemez olan Gazzelilerin zorla yerinden edilmesinin önlenmesi olduğunu vurguladı.
“İnsanlık dışı şartlar altında yaşam”
Gazze'nin güneyindeki Refah kentinde 250 binden fazla kişinin insanlık dışı şartlar altında yaşam mücadelesi verdiğini belirten Borrell, yardım tırlarının Gazze'ye girişinin güvenlik gerekçesiyle yavaşlatıldığını ve bu durumun üstesinden gelinmesi gerektiğini kaydetti.
Borrell ayrıca, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansına (UNRWA) bölgedeki çalışmalarından dolayı teşekkür ederek, BM kuruluşunu eleştirenlere tepki gösterdi.
Ukrayna ile karşılaştırdı
"Ukrayna'da uluslararası hukuka başvururken, bunu Gazze'de göz ardı edemeyiz" diyen Borrell, aksi takdirde uluslararası toplumda "çifte standart" eleştirilerinin yükseleceğine dikkati çekti.
Borrell, Gazze konusunda "siyasi bir projeye yol açmayan salt askeri çözümün yeterli olmayacağına" işaret etti.
AB Temsilcisi Borrell, İsrail ile Arap devletleri arasındaki "tam normalleşmenin" önündeki tek engelin İsrail-Filistin sorunu olduğu ve Gazze'deki "trajedinin fırsata dönüştürülebileceği" yorumunu yaptı.
BM’den Gazze diplomasisi
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze ve Lübnan'daki gelişmeleri ele almak için çok sayıda görüşme gerçekleştirdi.
BM Sözcülüğünden Guterres'in görüşmelerine ilişkin yazılı açıklama yapıldı. Buna göre Guterres, dün İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'la bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Ortadoğu ve Kızıldeniz'deki durum ele alındı.
Kızıldeniz'de tüm tarafların gerginliği düşürmesi gerektiğini aktaran Guterres, aynı zamanda BM Güvenlik Konseyi'nin 2722 sayılı kararının uygulanması gerektiğinin altını çizdi.
Guterres, Gazze'de insani ateşkes ve tüm esirlerin serbest bırakılması gerektiği çağrısını yinelerken, ikili, insani yardımların artırılması gerektiği konusunda mutabık kaldı.
Blinken ile görüştü
Davos'ta bulunan Guterres, burada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'la bir araya geldi, Gazze'de insani yardımlar ile rehinelerin serbest bırakılmasının yanı sıra iki devletli çözümü de görüştüler.
Guterres ve Blinken, bölgede gerginliğin azaltılması ve denizcilik güvenliğinin muhafaza edilmesi gerektiğini kaydetti.
Lübnan ve Ürdün
Lübnan Başbakanı Necib Makati'yle görüşmesinde ise Guterres, bölgesel gerginliğin düşürülmesi gerektiğini vurguladı.
Ürdün Başbakanı Beşir el-Hasavne ile de bir araya gelen Guterres, İsrail, işgal altındaki Filistin topraklarındaki durum ile iki devletli çözümü görüştü.
2023 İsrail'in Gazze saldıları
(AS)
