* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi'nin üst kanadı olan Senato ve İtalya parlamentosu, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine onay verdi.
İtalya parlamentosunda dün (3 Ağustos) yapılan oylamada ik ülkenin NATO üyeliği 13'e karşı 202 vekilin oylarıyla kabul edildi. Bir gün önce İtalya parlamentosunun alt kanadı da üyeliği onaylamıştı.
ABD Senatosu da dün iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliğini oyladı. 100 senatörün bulunduğu Senato'daki oylamada İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği 1'e karşı 95 senatörün oyuyla kabul edildi.
Oylamadan önce konuşan Demokrat Partili Minnesota Senatörü Amy Klobuchar, "Bu, özgür demokrasilerin ele geçirilebileceğine inanan dünyadaki tüm tiranlara bir uyarı atışı niteliğinde" dedi:
"Rusya'nın hiçbir provokasyon olmaksızın gerçekleştirdiği işgal, dünya güvenliği hakkında düşünme şeklimizi değiştirdi."
22 ülke onay verdi
Rusya ile yaklaşık bin 300 kilometrelik kara sınırı bulunan Finlandiya ve İsveç, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de komşusu Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından NATO'ya üyelik başvurusu yapmaya karar vermişti.
NATO'ya üye 30 ülkenin temsilcilerinin İsveç ve Finlandiya'nın üyelik başvurularına ilişkin protokolleri 5 Temmuz'da imzalamasının ardından tüm üye ülkelerin parlamentolarının protokolleri onaylaması gerekiyor.
4 Ağustos itibariyle, söz konusu 30 ülkenin 22'si protokolleri onaylamış durumda. Finlandiya'nın açıklamasına göre, İtalya ve ABD'nin de eklenmesiyle birlikte, iki ülkenin üyeliğini onaylayan 22 ülke şu şekilde:
ABD, İtalya, Karadağ, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Danimarka, Estonya, Almanya, İzlanda, Avusturya, Litvanya, Lüksemburg, Arnavutluk, Hollanda, Makedonya, Norveç, Polonya, Romanya, Slovenya, Birleşik Krallık
Bozdağ: Yanıt alamadık
Öte yandan, Türkiye, her iki ülkenin NATO üyeliğine başvuru yaptığı 18 Mayıs öncesinden itibaren "terör" ile ilgili endişelerini dillendirerek İsveç ve Finlandiya'nın üyeliğine karşı çıkıyordu. Söz konusu anlaşmazlık, 28 Haziran'da imzalanan bir memorandum ile giderildi.
Bu bağlamda Türkiye'nin taleplerinden biri de İsveç ve Finlandiya'da bulunan toplam 33 kişinin Türkiye'ye iadesiydi.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, dün Türkiye gazetesine verdiği demeçte bu konuya da değindi. Bozdağ, 33 kişinin iadesini istediklerini, fakat her iki ülkeden de şimdiye kadar resmi kanaldan yanıt gelmediğini söyledi.
Bozdağ, ilgili soruya özetle şu yanıtı verdi:
"İsveç'te şöyle karar verildi, böyle kararlar çıktı' diye haberler yer aldı ama bize yansıyan bir şey şu ana kadar yok. Dolayısıyla biz İsveç ve Finlandiya hükûmetlerini bu süreçte takip edeceğiz. Sözlerini tutarlarsa ne âlâ.
"NATO üyeliği için İsveç ve Finlandiya hükûmeti verdiği sözleri yerine getirirse Türkiye sürecin tamamlanması için sözünde durarak gereken adımı atacak ama yerine getirmedikleri takdirde Türkiye bu konuda yine sözünü tutacak gereken adımı atmayacaktır."
Ne olmuştu? Bundan sonra ne olacak?
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından 18 Mayıs'ta resmen NATO üyeliğine başvuran Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılım protokolleri dün (5 Temmuz) Brüksel'deki NATO Karargahında imzalandı.
30 üye ülkenin temsilcileri, İspanya'nın başkenti Madrid'de 29-30 Haziran'da yapılan NATO zirvesinde Türkiye'nin itirazlarını bir kenara bırakmasıyla iki ülkenin ittifaka davet edilmesi yönünde alınan karar doğrultusunda gerekli formaliteleri tamamlamak için karargahta bir araya geldi.
Bu bağlamda, 30 NATO üyesi ülkenin temsilcileri, İsveç ve Finlandiya'nın İttifaka katılım protokollerini imzaladı.
Söz konusu katılım protokollerinin NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal yasaları ve prosedürleri uyarınca onaylanması gerekiyor.
Tüm üye ülkeler, kendi onay süreçlerini tamamladıktan sonra Washington Antlaşması'nı saklayan Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) yeni üyenin katılımını öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapıyor.
Bütün aşamalar tamamlanınca NATO Genel Sekreteri, bu durumda Jens Stoltenberg, yeni üyeleri İttifaka katılmaya çağırıyor.
Son olarak yeni üyeler de kendi ulusal yasal sürecini tamamlayarak katılım belgesini ABD'ye teslim ediyor ve katılım süreci tamamlanıyor. (SD)
