Brüksel'de toplanan Kuzey Atlantik Paktı (NATO) üyesi ülkelerin dışişleri ve savunma bakanları birliğin stratejisinin yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) kurmak istediği füze kalkanını konuşacak. Bugün başlayan görüşmeler 19-20 Kasım'da devlet ve hükümet başkanlarının yapacağı toplantının gündemini oluşturacak.
Haberlere göre, ABD, İran'dan gelecek tehditlere karşı kurulması planlanan füze kalkanı projesinde Türkiye'nin ön saflarda yer almasını istiyor.
ABD Başkanı Barack Obama, seçilmesinin ardından önceki dönem oluşturulan projeyi revize etmiş, daha esnek bir savunma sistemi oluşturulmasına karar vermişti. Bu durumda, İran'ın komşusu olan Türkiye'nin önemi de artmıştı. Mart 2008'de Türkiye'yi ziyaret eden ABD savunma bakanı Robert Gates konuyu gündeme getirmişti. Nisan 2008'de savunma bakanı Vecdi Gönül, Türkiye'nin füze kalkanı sistemine katılmayacağını öne sürmüştü.
Türkiye İran'ı karşısına almak istemiyor
Bununla birlikte, ABD projeyi NATO çerçevesine yerleştirerek geliştirmeye yöneldi.
Amerika'nın Sesi'nin haberine göre, ABD bu çerçevede Türkiye'nin rol üstlenmesinde ısrarlı. Türkiye'yse sistemin İran'ı hedef almasından dolayı çekinceli.
Radikal'den Deniz Zeyrek'in haberine göre Ankara'nın itirazları iki noktada toplanıyor:
* Sistem "tehditlere karşı" gösterilmesin ve bu tehditlerin İran ve Suriye gibi ülkeler olduğu NATO belgelerine yansımasın. Böyle olursa Türkiye hedef haline gelebilir. Komşularımızla füze kalkanı krizi yaşamak istemiyoruz. Bunun yerine NATO’nun bir müttefike saldırı, bütün müttefiklere saldırıdır, konseptinin yer aldığı 5. madde çerçevesinde ve caydırıcılık kapsamında kurulsun.
* Sistem Türkiye’nin tamamını balistik füze saldırılarından koruyamayacak. Bu, Türkiye’nin sisteme ev sahipliği yapmasını da anlamsız kılıyor.
Aktivistler tepkili
George Bush döndeminde sistem Avrupa'yı uzun menzilli füze saldırılarından korumak üzere Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne kurulmak üzere planlanmıştı. Rusya bunun kendisine karşı olduğunu söyleyerek tepki göstermiş, Obama'nın değişikliğini de memnuniyetle karşılamıştı.
Türkiye'dekiler de dahil olmak üzere, savaş karşıtları bu füze kalkanı projesine karşı çıkıyor; projenin saldırı amaçlı da kullanılabileceğini belirtiyor; Adana'da bulunan İncirlik askeri üssünü örnek veriyordu. (EÜ)
