ABD Dışişleri Sözcüsü John Kirby günlük basın brifinginde gazetecilerin soruları üzerine Türkiye’nin PKK, İsrail ve Musul üzerinden Irak ile ilişkileri hakkında ABD’nin resmi politikalarını açıkladı. Kirby, özellikle 24 Temmuz 2015 sonrası Kürt illerinde şiddetlenen çatışmalar için “Türkiye hükümeti ile PKK arasında politik bir süreç başlatılmasını umuyoruz” dedi.
John Kirby, yaptığı açıklamada amacın taraflar arasında “kalıcı barış” ve “adalet” olması gerektiğini söyledi: “Türkiye’nin güvenlik önlemleri alması gerektiğini anlıyoruz, Ancak sivilleri korumak ve hukuksal sorumluluklarını yerine getirmek için de gerekli önlemleri de almalı”.
Türkiye konusunda gündemdeki diğer başlıklar Musul meselesi, AKP sözcüsü Ömer Çelik’in “İsrail devleti ve halkı Türkiye’nin dostudur” açıklaması ve tutuklu gazeteciler idi.
Başika – Musul krizi
Türkiye’nin Musul’daki askeri varlığı ile ilgili bir soruyu yanıtlayan Kirby, Türkiye’nin Irak’ta gerçekleştirdiği askeri operasyonlara ilişkin ayrıntıları bilmediğini ancak iki ülke arasında sorunun çözümü için yürütülen ikili görüşmelerden memnuniyet duyduklarını söyledi.
Kirby, geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Obama arasında yapılan telefon görüşmesinde de gündeme gelen Musul'daki Türk askerlerinin nöbet değişimi hakkındaki soruya
"Türkiye'nin askerlerini çekeceği yönündeki haberleri gördük ve bunu memnuniyetle karşılıyoruz. Her zaman söyledik, Irak’ta yapılan herhangi bir askeri operasyon Irak’ın egemen hükümetinin onayı ile yapılması gerek. Bizim görüşümüz, bu konunun ikili ilişkiler içinde çözülmesi ve bu konudaki gelişmelerden memnunuz" yanıtını verdi.
Kirby, Iraklıların, kendi egemenlik haklarını korumak için her hakka sahip olduklarını da söyledi.
BM Güvenlik konseyi
Kirby, Türkiye’nin askerlerini çekmemesi, ya da belirli bir tarihe kadar çekmemesi durumunda, ABD’nin dönem başkanlığı yaptığı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin bir yaptırım kararı alıp almayacağına ilişkin bir soruyu da, “Konseyin henüz almamış olduğu bir karar ile ilgili spekülasyonda bulunmayacağım. Dönem başkanıyız biliyorum ama BM adına konuşmuyorum. Dışişleri Bakanlığı ve Bakan Kerry adına konuşuyorum. Bizim görüşümüz, bu konuların konuşarak iki taraf arasında çözülmesinden yana ve doğru olan yaklaşım da bu. Türk askerlerinin nerede olduğu ya da ne yaptıkların ilişkin Türk hükûmeti ile konuşmalısınız” diye yanıtladı.
“Türkiye askerini çekerse IŞİD kalır” iddiası
Kirby, Türkiye’nin “Türk askeri Musul’dan çıkarsa yerini IŞİD alır” söylemleri ile ilgili soruya da “Anladığım kadarı ile ki yine söylüyorum, Türk askeri operasyonları ile ilgili konuşmuyorum. Anladığım kadarı ile Türk askerleri eğitim için oradalar. Şimdiye kadar IŞİD’in bir eğitim merkezini ele geçirdiğini duymadım. Türklerin askerleri ile nerde ne yaptıklarını Türklere sormak gerek. Biz, Irak’ın egemenliğine ve bütünlüğüne saygı gösterilmesini beklemeyi sürdürüyoruz. Irak’ın içinde yapılacak bir askeri operasyonun hükümetin tam onayı ile olması gerek, bizimkisi gibi. Sorunun iki ülke arasında çözülmesinden yanayız, öyle gibi de görünüyor ve bundan memnunluk duyuyoruz” diye yanıt verdi.
Türkiye İsrail ilişkileri
Kirby, Türkiye ile İsrail arasındaki görüşmelere ilişkin soruyu da “Türkiye ve İsrail arasında diplomatik ilişkilerin düzeltilmesi adına yürütülen haberleri gördük. Bölgedeki iki önemli müttefikimiz arasındaki ilişkiyi daha iyi bir noktaya taşıyan bu görüşmeleri memnuniyetle karşılıyoruz” yanıtını verdi.
Tutuklu gazeteciler
Bir gazetecinin “Türkiye’de onlarca tutuklu gazeteci var. Cumhuriyeti’in yayın yönetmeni ve Ankara temsilcisi hala tutuklu. Kürt gazetecilere yoğun baskı var. Bu konuda yakın dönemde Türkiye hükümeti ile görüştünüz mü? sorusunu üzerine “Biz rutin olarak ifade özgürlüğünün sağlanması ve gazetecilerin korunması konusunda Türkiye görüşüyoruzb Bunu defalarda açıkladım. Türkiye hükümetinin adli sistemlerini uluslararası standartlara yükseltmelerini bekliyoruz” dedi.
Rusya’nın Suriye operasyonları
Kirby, Rusların Suriyeli Kürtlere hava saldırıları ile destek vererek, Türkiye’nin Suriye ile kontrol altına alınmamış 98 kilometrelik sınırda etkinliklerini artırması ile ilgili soruyu, “Rusya’nın Suriye’de ne yaptığını Rusya’ya sormak gerek. Biz Rusların hala IŞİD’e değil, muhalif güçlere saldırdığını düşünüyoruz. Suriyeli Kürtlere nasıl bir destek verdikleri ilgili ile de onlar konuşmalı” diye yanıtladı.
“Rusya IŞİD’e değil muhaliflere saldırıyor”
Kirby, ABD’nin bu bölgede Arap, Hristiyan, Türkmen ya da Kürtlere verdikleri desteğin IŞİD’i yenmek adına olduğunu belirterek, “Biz bu yüzden, birleşik bir Suriye’nin, bütün Suriye’nin, Şam’da meşruiyeti, duyarlılığı, sorumluluğu olan bir yönetim tarafından yönetilmesini istiyoruz. Şu andaki durum bu değil. Bizim siyasal ve diplomatik girişimlerimizin temeli de bu” diye yanıtladı. Kirby, bu bölgenin Suriyeli Kürtlerin eline geçmesini değil, Suriye’nin bütünlüğü kapsamında Şam’dan yönetilmesini istediklerini dile getirdi.
"Bölgedeki iki önemli müttefikimiz Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiyi daha iyi bir noktaya taşıyan görüşmeleri memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. (HK)
* Kaynak: U.S. Department of State
