* Fotoğraf: Pixabay
Nature Climate Change dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, 2000-2021 yıllarında ABD’nin batısı son 1200 yılın en büyük kuraklığını yaşadı.
Geçen yılki kuraklığın şiddetinin olağan dışı olduğu ve ölçümlerin bu ağır kuraklık durumunun 2022’de de devam edeceğini gösterdiği vurgulanan çalışmada, insan kaynaklı iklim krizinin mega kuraklığı yüzde 72 daha kötüleştirdiği bilgisi verildi.
Batı yakasındaki Los Angeles kentine, Aralık 2021’de metrekareye sadece 25 santimetre yağış düştüğü, Ocak ayında ise 1 santimetre bile düşmediği ifade edilirken, bunun kentin en kurak 8. Ocak ayı olduğu, Şubat ayının yarısında da durumun hiç iç açıcı olmadığı vurgulandı.
Araştırma, kuraklığın 2030 yılına kadar devam etme olasılığının ise yüzde 75 olduğunu ortaya koydu.
Kuraklığı fırtınalar takip edecek
California Üniversitesinden Profesör David Feldman, çok sayıda bilim insanın gelecekte daha uzun ve kurak dönemler yaşanacağı tahmininde bulunduğunu dile getirdi. Feldman, bu dönemleri aşırı yoğun fırtınaların takip edeceğini söyledi.
Çalışmanın baş yazarı Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nden Profesör Park Williams da bu büyük kuraklığı ortalamanın üzerinde yağmur ve karlı bir dönemin takip etmesinin yıllar alacağını hatırlattı.
Williams, “İklim değişikliği olmasaydı, son 22 yıl muhtemelen 300 yılın en kurak dönemi olurdu. Ama bu, 1500’lerin, 1200’lerin veya 1100’lerin mega kuraklığıyla karşılaştırılacak bir durum değil” diye konuştu.
Kuraklık sıcaklığı takip ediyor
Kuraklığın yoğun yaşandığı 2000 ve 2021 yılları arasında bölgedeki sıcaklıklar, önceki 50 yılın ortalamalarından yaklaşık bir derece daha yüksek olarak ölçülmüştü.
Kuzey Amerika’nın en büyük su rezevlerinden ikisi olan Colorado Nehri üzerindeki Mead ve Powell gölleri, geçen yaz bir yüzyıldan fazla bir süre içinde kaydedilen en düşük seviyelerine ulaşmıştı.
Bu göller, Los Angeles ve Las Vegas da dahil olmak üzere ABD’nin en büyük şehirlerinden bazılarına su sağlıyordu.
Deniz seviyesi raporu
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve altı federal kurum tarafından hazırlanan “Amerika Birleşik Devletleri için Küresel ve Bölgesel Deniz Seviyesi Yükselişi Senaryoları” adlı bir başka raporda ABD’deki deniz seviyesinin 2050’de, son 100 yıla denk bir yükseliş göstermesi beklendiği açıklandı.
Raporda küresel iklim değişikliğinin yol açtığı deniz seviyesindeki yükselişin bugün ve gelecek yıllarda ABD için açık ve mevcut bir risk olduğu belirtildi; okyanus sularının ısınması nedeniyle deniz seviyelerinde yükselmelerin devam edeceği bildirildi.
Ek olarak ülkede yaşayan on milyonlarca insanın, her yıl kıyılara taşındığına ve dolayısıyla kıyı sel riski altındaki bölgelerde yaşayanların sayısının arttığına dikkat çekildi. Aşırı hava olaylarının iklim değişikliği nedeniyle gerçekleştiğinin hatırlatıldığı raporda, 2050’ye kadar ABD’de denizin 25 ila 30 santim daha yükseleceği belirtildi.
Bazı şehirlerde 30 santim yükseldi
Rapora göre; deniz seviyesi 1880’den beri dünya çapında yaklaşık 20 santim yükseldi, ancak her yerde eşit bir yükselme söz konusu değil. Son yüzyılda, okyanus akıntıları ve batan karalar nedeniyle bazı ABD şehirlerinde yaklaşık 30 santim ve üzerinde yükselme kaydedildi.
Tehlikede olan ise sadece kıyı yerleşkeleri değil, aynı zamanda binlerce kişinin evi, havaalanları, askeri üsler, limanlar, enerji santralleri, petrol rafinerileri, köprüler ve otoyollar da buna dahil.
Rapor ayrıca, 2050 yılına kadar beklenen deniz seviyesindeki yükselişin fırtınalar veya şiddetli yağışlar olmadığında bile kıyı taşkınlarının sıklığında büyük bir artış yaratacağını ortaya koyuyor.
- NOT: Dünya'nın sıcaklığı arttıkça denizler de ısınıyor. Isıyı hapseden sera gazları, daha fazla buzul ve buz tabakasının erimesine neden oluyor. Isınan su, soğuk sudan daha fazla yer kaplıyor ve bu nedenle deniz genişliyor ve yükseliyor. Bilim insanları, küresel ısıtmanın deniz seviyesinde gerçekleşecek yükselmenin birincil nedeni olacağını söylüyor.
Dünyada sıcaklık artışıDünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) Kasım ayında yayımladığı “Küresel İklimin Durumu 2021” raporuna göre, yoğun sıcak hava dalgaları ve yıkıcı seller gibi aşırı hava olayları şu anda dünyanın "yeni normali" oldu. Çalışmaya göre, 2002'den sonraki 20 yıllık sıcaklık ortalaması, sanayi devri öncesine kıyasla 1 dereceyi aşma yolunda. Küresel deniz seviyeleri ve atmosferdeki sera gazı birikimi de 2021’de rekor düzeylere çıktı. Sera gazı yoğunluğunun küresel sıcaklık üzerindeki etkisiyle Ocak-Eylül 2021 döneminde küresel sıcaklık artışı 1850-1900 dönemindeki ortalama sıcaklığa göre 1,09 dereceyi buldu. Rapora göre, artan sıcaklıkların gezegen üzerindeki etkisi de artarken, dünya daha önce görülmemiş bir yere doğru gidiyor. Rapor, 2021 dahil son 7 yılın büyük ihtimalle kayıtlara geçen en sıcak dönem olacağını söylüyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) 12'ncisi yayımlanan Emisyon Raporu da sıcaklık ve emisyonlar konusunda diğer raporları destekliyor. Rapor, karbon emisyonunun azaltılması yönündeki planların iklim krizinin tehlikeli boyutlarını önleyecek düzeyde olmadığını belirtirken bu yüzyıl sonunda küresel sıcaklık artışının 2,7 dereceyi bulabileceği ve bunun yıkıcı sonuçlar doğuracağı ifade ediliyor. Avrupa Birliği (AB) Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin 2021 yılına dair sıcaklık raporuna göre de 2021 yılı tarihin en sıcak 5’inci yılı olarak kayıtlara geçti. Copernicus, tarihte kayda geçen en sıcak 22 yılın 21’inin 2000 yılından bu yana meydana geldiğinin de altını çizdi. Kuraklığa etkisiUzmanlara göre, insan kaynaklı iklim değişikliği, 2000’den bu yana kuraklığın nedenlerinin yüzde 40’ından fazlasını oluşturuyor. Bilgisayar modelleri, iklim değişikliğinin etkileri olmasa bile kuraklık yaşanabileceğini ancak sorunun bu kadar uzun süreli ve yaygın olmayacağını gösteriyor. Artan sera gazları dünyayı ısıtarak daha fazla buharlaşmaya neden oluyor ve atmosferik dengeleri bozuyor. Artan küresel sıcaklıklar da toprağı ve bitki örtüsünü kurutan daha fazla buharlaşmaya yol açıyor. Kaliforniya gibi eyaletler, dünyanın küresel ısınmanın aşırı kuraklığa neden olduğu tek yer değil. IPCC’nin raporlarına göre, dünya sanayi öncesi seviyelerin 2 derece üzerinde ısınırsa, üç milyara kadar insan kuraklıktan kaynaklanan kronik su kıtlığı yaşayabilir. |
(TP)