ABD Guantanamoyu Denetime Açsın

BM İnsan Hakları Komisyonunun yıllık toplantısında son haftasında, iki hassas konu var: ABDnin Guantanamoda tuttuğu tutukluların durumu ve terörle savaş adı altında uygulanan hak ihlalleri. ABD, Çin ve Rusya, denetim önerilerine direniyor.

Cenevre

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komisyonu 'nun Cenevre'deki yıllık toplantısının son haftasında, iki hassas konu görüşülecek:

1. ABD'nin Guantanamo'daki donanma üssünde "düşman savaşçı" diyerek tuttuğu tutukluların durumu.

2. Ülkelerin terörle savaş adı altında uyguladıkları hak ihlalleri.

İlk konuda Küba'nın verdiği karar önergesi tartışılacak. İkinci konudaysa, Meksika'nın teröre karşı savaş adı altında uygulanan hak ihlallerini incelemek üzere özel bir raportör belirlenmesi önerisi. Uluslararası hak örgütleri, ABD, Çin ve Rusya'nın yanı sıra, Avustralya, Hindistan ve Pakistan'ın da Meksika'nın önerisini baltalamaya çalıştığını açıkladı.

Küba, ABD'nin Guantanamo'yu denetime açmasını ve dört BM uzmanından oluşan bir heyetin askeri hapishaneyi ziyaret etmesini talep ediyor. Bu dört uzmanın, BM İnsan Hakları Komisyonu yöneticisi Leila Zerrogui, komisyonun İşkence Özel Raportörü Manfred Nowak, BM Özel Sağlık Raportörü Paul Hunt, Yargıç ve Avukatların Bağımsızlığı alanındaki özel raportör Leandro Despouy olması öneriliyor.

Küba'nın önerisi, Çin, İran ve Belarus'tan hemen destek gördü.

Aynı dörtlü, geçen yıl haziran ayında aynı taleple ABD'ye başvurmuş, ancak olumlu yanıt alamamıştı.

ABD, yaklaşık 550 kişiyi, Taliban ve El Kaide'yle bağlantılı olduğunu öne sürerek, "düşman savaşçı" adlandırmasıyla bu üste tutuyor. Uluslararası hak örgütleri, Guantanamo'da ciddi insan hakları ihlalleri yaşandığını sürekli olarak gündeme getiriyor.

ABD'yse sorunu kendi hukuk sistemi içinde çözeceğini açıklıyor.

Özel raportör talebi

Meksika'nın terörle savaş adı altında yaşanan hak ihlalleri için özel bir raportör belirlenmesi önerisiyse, BM uzmanı Robert K. Goldman'ın bu yıl Komisyon'a sunduğu raporun ardından ortaya çıktı.

Goldman, "11 Eylül'den beri, terör karşıtı uygulamalar bağlamında, ABD'de birçok hakkın baskı altında olduğunu veya ihlal edildiğini" yazmıştı.

Hak örgütleri: Öneriyi baltalıyorlar

Uluslararası hak örgütleriyse, daha önce BM Genel Sekreteri Kofi Annan ve sivil toplum örgütleri tarafından gündeme getirilen bu önerinin ABD, Çin ve Rusya başta olmak üzere, Avustralya, Hindistan ve Pakistan'ın da aralarında yer aldığı bir grup ülke tarafından baltalanmaya çalışıldığını açıkladı.

Uluslararası Af Örgütü'nün (UAÖ) birçok sivil toplum örgütü adına yaptığı basın açıklamasında, bu "ülkelerin öneriyi ya tamamen etkisiz kılacak ya da içini boşaltacak nitelikte, kabul edilemez ekler önerdiği" yer alıyor.

Örgütler, Komisyonu, uluslararası toplumun karşı karşıya olduğu en büyük insan hakları sorunlarından birine işaret etmesi için derhal harekete geçmeye çağırdı. (TK)