Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun 28 Mayıs'ta sunduğu "tek kullanımlık plastiklerin yasaklanmasına ilişkin" yasa tasarısı hakkında bugün Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi arasında anlaşma sağlandı.
12 saatten fazla süren tartışmaların sonucunda 2021 itibariyle çeşitli plastik ürünlerin tamamen yasaklanmasına, alternatifi olmayan plastik ürünlerin de tekrar kullanım ve geri dönüştürülmesinin artırılmasına karar verildi.
Alternatifleri kullanılacak
Yasaklanan ürünlerden bazıları şunlar: Pamuklu kulak çubuğu, pipet, tabak, çatal, bıçak, içecek karıştırıcı, balon çubuğu, yemek kapları ve genleştirilmiş polistiren içeren bardaklar.
Bu ürünler için kağıt pipet, karton kap gibi alternatifler hazır bulunuyor. Hazır alternatifi olmayan diğer ürünlerin de her ülkede 2025'e kadar yüzde 25 azaltılması hedefleniyor.
"Gelecek nesiller için zafer"
Yasa tasarısından sorumlu AP üyesi Frédérique Ries anlaşmanın "okyanuslarımız, çevre ve gelecek nesiller için bir zafer" olduğunu söyledi.
Plastik yasağının iki yıl içinde yürürlüğe girmesi planlanıyor ancak kabul edilen önlemlerin AB üye devletler ve AB Parlamentosu tarafından da onaylanması gerekiyor.
Anlaşmada özellikle denizlerdeki ve kıyılarındaki plastik kirliliğinin azaltılması amaçlanıyor. Avrupa'da deniz kıyılarındaki kirliliği oluşturan ürünler içinde plastik şişeler birinci, sigara izmaritleri ikinci sırada geliyor.
2030'a kadar yüzde 80 azalacak
AB üyesi ülkeler plastik şişelerin 2025'e kadar yüzde 77'sini, 2029'a kadar yüzde 90'ını geri dönüşüm için toplayacak. Tüm yeni şişeler 2025'e kadar en az yüzde 25, 2030'a kadar yüzde 30 geri dönüştürülmüş plastikten üretilecek.
Sigara üreticileri ise kullandıkları plastik oranını 2025'e kadar yüzde 50, 2030'a kadar yüzde 80 azaltacak. Aynı zamanda sigara filtresi üreticileri izmaritlerin toplanmasının giderlerine ortak edilecek.
Almanya Çevre Bakanı Svenja Schulze anlaşma hakkında yaptığı açıklamada "sigara gibi kullanıldıktan sonra atılan madde üretenlerin bundan böyle atıklar için daha fazla sorumluluk üstleneceklerini" söyledi.
Ries ise anlaşma "Avrupa'da 2030'a kadarki plastik kirliliğinin çevresel zararın faturasını 22 milyar avro azaltacak" dedi.
Anlaşma kapsamında neler yapılacak?
- Plastik yasağı pamuklu kulak çubuğu, pipet, tabak, çatal, bıçak, içecek karıştırıcı, balon çubuğu dahil olmak üzere alternatifleri hazır ve uygun bulunan ürünler üzerinde geçerli olacak.
- Üye devletler plastik yemek kaplarının ve bardakların kullanımını azaltmak için önlem almak zorunda olacak.
- Üreticiler atık yönetimi ve temizlik masraflarının ödenmesine yardım etmek zorunda olacak.
- Ped, ıslak mendil, balon gibi belirli ürünlere nasıl çöpe atılmaları gerektiğini açıklayan etiketler yapıştırılacak.
- Üye devletler atığın olumsuz sonuçları ve tekrar kullanım, atık yönetimi seçenekleri hakkında tüketicilerin farkındalığını yükseltmek zorunda olacak.
(EÖ/PT)
*Kaynak: BBC, Deutsche Welle, Politico.eu
