* AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen zirve öncesi ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüştü. Fotoğraf: Etienne Ansotte / Pool, AA
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderlerinin bugün başlayacak ve iki gün sürecek zirvesinde gündem, COVID-19’a karşı geliştirilen aşıların dağıtımı, Türkiye ile ilişkiler ve Rusya.
Daha önce yüz yüze yapılması planlanan ancak Avrupa ülkelerinde artan COVID-19 vakaları nedeniyle video konferansa dönüştürülen zirve bugün öğleden sonra başlayacak.
Zirveye bugün ABD Başkanı Joe Biden da katılacak ve video konferans yöntemiyle konuşma yapacak.
Zirvenin yarınki oturumunda ise ekonomi ve dijital dönüşüm konuları görüşülecek.
İlk oturum COVID-19
Bugünkü oturumun başında pandemiye karşı geliştirilen aşıların tedarikinin nasıl hızlandırılacağı, yaza kadar hazırlanacağı açıklanan aşı sertifikasıyla ilgili teknik çalışmalar, aşılanan kişilerin sayısının nasıl artırılacağı, özellikle AstraZeneca örneğinde olduğu gibi aşı üreten şirketlerin AB ile yaptığı sözleşmeye uymaları gibi konular ele alınacak.
Türkiye ile ilişkiler bugün konuşulacak
Zirvenin uluslararası ilişkilerle ilgili kısmında, Türkiye ile ilişkiler ve Doğu Akdeniz'in konuşulması bekleniyor.
TIKLAYIN - Nilgün Arısan: Avrupa Birliği için Türkiye 3. ülke
Türkiye ile ilgili gündem maddeleri öncelikli olarak ticaret ve mülteciler. Zirvede, AB Konseyi ve AB Komisyonunun Türkiye ile göç konulu 18 Mart mutabakatının güncel şartlara uyarlanması konusunda müzakerelere başlamak için üye ülkelerden yetki istemesi öngörülüyor.
Hukukun üstünlüğü ve insan hakları
AB yetkilileri ise bildiri taslağında daha önce yer almayan hukukun üstünlüğü ve insan hakları gibi konuların bildiriye ekleneceğini ifade ediyor.
Anadolu Ajansı’na konuşan bir AB yetkilisi, “Aralıktan bu yana olumlu gelişmeler görüyoruz. Aynı zamanda hukukun üstünlüğü ve insan hakları konularında endişe verici işaretler bulunuyor. Bu nedenle bir denge tutturmalıyız. Düşüncemiz Türkiye ile ekonomik iş birliğini artırmak ancak bu şartlılık ilkesine bağlı olacak” dedi.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Türkiye ile iş birliğindeki çıkarları temelinde ABD ile AB'nin Doğu Akdeniz'de gerginliğin kalıcı şekilde düşürülmesi için birlikte çalışacağını söyledi.
Doğu Akdeniz ve Rusya
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, zirve öncesi dün Brüksel'de bir araya geldi.
Görüşmenin ardından açıklama yapan Borrell, Türkiye ile iş birliğindeki çıkarları temelinde ABD ile AB'nin Doğu Akdeniz'de gerginliğin kalıcı şekilde düşürülmesi için birlikte çalışacağını söyledi.
Rusya konusuna değinen Borrell, “Rusya'nın zıtlaşan tavrına karşı ve bu yolu terk etmesini teşvik edecek çabalarımızı koordine etme konusunda mutabık kaldık” dedi.
Blinken, “Rusya'nın özelikle komşularına karşı saldırganlığı hakkındaki ortak endişelerimizi, İran'ın nükleer silah edinmesinin önlenmesi hedefimizi, iklim değişiminin acilen ele alınması ihtiyacını ve hepimizin dahil olduğu hukuk temelli düzene yönelik sınamaları konuştuk” dedi.
Borrell geçen hafta Euronews’e yaptığı açıklamada da “Türkiye'de yaşanan iç gelişmeler Avrupa açısından ciddi endişe kaynağı olmaya devam ediyor. HDP'yi kapatma girişimi başta olmak üzere İstanbul Sözleşmesi'nden çıkılmış olması kaygı verici. Bu tür gelişmeler Türkiye'yi Avrupa istikametinden çıkaran adımlardır” demişti.
HDP ve İHD ile görüştüler
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Mithat Sancar ve Dış İlişkilerden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Feleknas Uca, dün AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut’a makamında ziyaret etti.
HD’nin açıklamasına göre toplantıda, AB-Türkiye ilişkileri, HDP’ye açılan kapatma davası, artan siyasi baskılara ve AİHM'in Selahattin Demirtaş kararına ilişkin görüş alışverişinde bulundular.
Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu ve 11 büyükelçilik temsilcisi de 19 Mart’ta gözaltına alındıktan sonra adli kontrol ve yurtdışına çıkış yasağı kararları ile serbest bırakılan İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan’ı ziyaret etmişti.
Erdoğan da görüşmüştü
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da geçen hafta Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile görüşmüştü.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye-AB ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik hususların ele alındığı görüşmede, salgınla mücadelede atılacak ortak adımlar ve bölgesel meseleler değerlendirildi.
Michel ve von der Leyen'in ortak açıklamasında da görüşmede, 10 Aralık 2020'deki AB zirvesinden sonraki durumun değerlendirildiği, ayrıca Doğu Akdeniz’deki durum, Kıbrıs müzakereleri ile Türkiye-AB ilişkilerinde gelinen noktanın ele alındığı belirtildi.
Avrupa Konseyi: Demirtaş’ı derhal tahliye edin
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını denetlemekle yükümlü olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, HDP’nin önceki Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile ilgili kararını Adalet Bakanlığı’na gönderdi.
T24’ün haberine göre Komite Türkiye'den, Demirtaş'ın hak ihlaline uğradığı ve derhal salıverilmesi gerektiğine yönelik AİHM kararının Haziran'a kadar uygulanmasını istedi.
Komitenin karar metninde, AİHM’in, Demirtaş'ın bir suç işlediğine dair makul bir şüpheyi destekleyen delillerin olmaksızın tutuklandığını tespit ettiğini ve özellikle iki önemli kampanyası sırasında yakalanmasının ve tutuklanmasının, çoğulculuğun bastırılması ve siyasi tartışma özgürlüğünün sınırlandırılması yönünde gizli bir amaç taşıdığına hükmettiği belirtildi.
“Somut davada gerekli bireysel tedbirlerin aciliyeti göz önüne alındığında Demirtaş'ın 2021 yılı Haziran ayına kadar serbest bırakılmaması durumunda, bireysel tedbirlere ilişkin incelemesine 1406. toplantısında devam etmeye karar vermiştir.”
Avrupa Konseyi toplantısı öncesi açıklama
Avrupa Parlamentosu Türkiye Daimi Raportörü Nacho Sánchez Amo ve AB-Türkiye parlamento heyeti başkanı Sergey Lagodinsky, yaklaşan Avrupa Konseyi toplantısı öncesinde açıklama yaptı. Açıklamada, Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) dönük kapatma girişimi, Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi ile Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi kararı değerlendirildi.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, endişelerin dile getirildiği açıklamada, “AB’nin Türkiye ile ilişkileri konusunda Konsey’in gündeminden insan hakları ve hukukun üstünlüğü meselesini çıkarmış olmasından son derece kaygılıyız” ifadeleri yer aldı.
“Türkiye ile mümkün olan en iyi ilişkiyi kurmamız gerektiğine inandığımız için; Türkiye ile Doğu Akdeniz'deki ve AB üye devletleri ile olan gerilimi azaltmaya yönelik tüm çabaları destekliyoruz. Ancak insan hakları ve hukukun üstünlüğü realpolitiğin sunağında kurban edilmemelidir.” (AS)
