Avrupa Komisyonu, bugün Brüksel'de açıklanan 2007 Türkiye İlerleme Raporu'nda, çocuk işçiliği, eğitimde cinsiyet eşitsizliğine karşı ve çocukların nüfusa kaydıyla ilgili ilerleme sağlandığı ama bu alanlarda "devamlı ve daha fazla çaba harcanması gerektiği"ni söyledi.
"Aynı çaba çocuklara yönelik şiddete karşı ve Çocuk Koruma Kanunu'nun uygulanması için de gerekli" diyen Komisyon'un raporunda çocuk haklarıyla ilgili yer alan tespitler şöyle:
* Çocuk işçiliğiyle mücadele devam etti. Çalıştırılan çocukların oranını 1999'da yüzde 10.3'ten 2006'da yüzde 5.9'a düştü. Dönemsel tarım sektöründe ve sokakta çocuklar yaygın olarak çalıştırılıyor. İş kanunda ve uygulamasında eksiklikler var ve çocuk işçiliğiyle mücadeleye ayrılan kaynak yetersiz.
* İlköğretimde cinsiyet eşitsizliği geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 0.4 azalarak yüzde 4.6'ya düştü. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) kız çocuklarının eğitime katılmasıyla ilgili kampanyasının ilk kısmı sona erdi. 2004-06 arasında 191 bin 879 kız çocuğu ve 114 bin 734 oğlan çocuğu eğitim sistemine katıldı. Ailelere gelir yardımı sağlandı. Özel sektör ve STK'lerin okullaşma oranını artırmak yolundaki çabaları devam etti.
* Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çocuk yoksulluğuna karşı bir ulusal strateji üzerinde çalışmaya başladı. "Sokak çocukları" sorunuyla mücadele için sokakta çalıştırılan/yaşayan çocuklarla ilgili veri toplanmaya başlandı. Sorunun yoğun yaşandığı yedi şehirde eylem planları uygulanmaya başlandı.
Doğu'da nüfusa kayıt sorunları
* Çocuk Koruma Kanunu'nun uygulamasıyla ilgili düzenleme yürürlüğe girdi. Buna göre suç mağduru çocuklar soruşturma sırasında yalnızca bir kez ve bir uzmanın eşliğinde ifade verecek. Kanunla muhalefet halinde göz altına alınan çocuklar kanun uygulayıcı kurumların çocuklara özel oluşturulan bölümlerinde tutulacak; kelepçelenemeyecek. Şimdi savcılıklarda bir çocuk bürosu kurulması gerekiyor.
* Bununla birlikte ilkokula devam eden çocukların oranı yüzde 90'da kalmış durumda. Eğitim alanında öğrencilerin, özellikle de kız çocuklarının, okuldan ayrılmaların daha iyi izlenmesi gerekli. Kız çocukların ilköğretime katılımı iyileşti ama orta öğretimde cinsiyet eşitsizliği hale çok büyük.
* Nüfusa kaydedilmeyen çocukların oranı son 10 yılda oldukça düştü fakat özellikle Doğu ve Güneydoğu'da doğumda kaydedilmeyen çocukların oranı yüksek. Bu durum çocukların sağlık ve eğitim hizmetlerine erişimi konusunda sorun yaratıyor. Resmi veriler, bebek ölüm oranlarının hala yüksek olduğunu gösteriyor.
Kurum bakımı sorunlu
* Kurum koruması altındaki çocukların durumu endişe verici. Sosyal hizmetlerin ve Çocuk Esirgeme Kurumunda çalışanların kapasitelerinin geliştirilmesi ve koruma ve bakım standartlarının iyileştirilmesi için çaba gerekiyor. Kurum bakımına alternatif olarak koruyucu aile ve evlat edinmenin yaygınlaşması için çaba harcanmalı.
* Çocuk Koruma Kanunu'nun uygulanmasının geliştirilmesi; eğitim ve sosyal hizmetlerin yaygınlaşması gerekli. Çocuk mahkemeleri karşı karşıya oldukları sorunları çözebilmeleri için daha iyi donatılmalı ve sayıları artırılmalı. Tutuklu çocukların büyük kısmı mahkeme kararını bekliyor. Islahevlerinin ve cezaevlerinin fiziksel durumları ciddi biçimde iyileştirilmeli ve çalışanların verdiği koruma ve bakım hizmeti geliştirilmeli. (EÜ)
