Avrupa Birliği (AB) Komisyonu 2013 Türkiye İlerleme Raporu'nu kabul etti. İki değişikliği içeren rapor Gezi direnişinde kolluk kuvvetlerinin aşırı şiddet kullanımına dikkat çekerek herkesin bundan ders alması gerektiğine vurgu yapıyor.
Raporun açıklanmasının ardından konuşan AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış "AB İlerleme Raporu'nun içeriğiyle ilgili bayram sonrasına kadar ben yorum yapmayacağım. Bayramdan sonra kapsamlı değerlendirmemi paylaşacağım" dedi.
Demokratikleşme Paketi ve Yargı Reformu
Demokratikleşme Paketi ve yargı reformlarını olumlu bulan raporda paketin Avrupa standartları göz önünde bulundurularak uygulanmasının kilit önemi vurgulandı. Üçüncü ve dördüncü yargı paketinin Avrupa standartları çerçevesinde uygulanması halinde reformların Türkiye'de ifade özgürlüğüne büyük katkıda bulunacağı belirtildi.
Çözüm süreci
Raporda Avrupa Birliği de dahil olmak üzere uluslararası toplumun çözüm sürecine destek verdiğinin ve bu sürece kamuoyu desteğinin artan oranda hissedildiğini belirtildi.
"Hükümetin barış süreci inisiyatifi dönüm noktası oldu ve Kürt aktörlerin güçlü katılımı sağlandı. Güneydoğu'nun ekonomik ve sosyal kalkınmasını kolaylaştıracağı umudu paralelinde Kürt meselesi ve çözüm yöntemleri genişçe tartışıldı" ifadesi kullanıldı.
Yeni Anayasa
AB, raporda yeni Anayasa yazımında kuvvetler ayrılığı, etnik referans içermeyen vatandaşlık tanımı gibi konularda uzlaşı sağlanılamadığını belirterek anayasa hazırlık sürecinde netlik ve şeffaflık eksikliği olduğu eleştirisini yineledi.
Gezi direnişi
Rapor Gezi direnişi ile ilgili "Türkiye'de büyüyen ve aktif bir sivil toplum var. Mayıs-haziran öneminde İstanbul'da ve diğer şehirlerdeki Gezi Parkı protestoları aktif ve canlı vatandaşlık olgusunun ortaya çıkışını gösterdi" tespitini yaptı.
Protestolar karşısında kolluk kuvvetlerinin aşırı güç kullandığı, insan hakları ihlalleri iddialarıyla ilgili olarak görevden uzaklaştırma ve idari soruşturma uygulamalarının devreye sokulduğunu belirtildi.
Raporda Türkiye'nin "parlamento-sivil toplum" ve "hükümet-sivil toplum" ilişkilerini sistematik, kalıcı ve yapısal danışma mekanizmalarıyla geliştirmesi tavsiye edildi.
Temel haklar
Rapor Türkiye'yi ifade ve basın özgürlüğü, azınlık hakları, Alevilerin karşılaştığı sorunlar, Heybeliada Ruhban Okulu'nun açılmaması ve Kıbrıs sorunu, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısı adalet sistemindeki aksaklıklar gibi konularda eleştirdi.
Muhalif gazeteciler aleyhine devlet yetkililerince açılan davaların ve medya sahiplerinin yaygın otosansüre neden olduğunu belirtti.
Ergenekon davasına da değinen raporda bu davayla " demokratik yollardan seçilmiş hükümeti yıkmak amacını güden bir suç ağının varlığını tescil edildiğini" belirterek, yargı sistemindeki aksaklıkların bu davada da gözlemlendiği, dolayısıyla toplumun farklı kesimlerinde kabul görmediğini vurguladı.
Suriye
İlerleme Raporu'yla birlikte açıklanan Strateji Belgesi'nde de dış politika alanında Türkiye'yle sürmekte olan işbirliği ve diyaloğun önemine vurgulanarak Türkiye'nin, enerji güvenliği açısından da olmak üzere stratejik bir konuma sahip olduğu ve önemli bir bölgesel rol oynadığı ifade ediliyor.
Dış politikada Türkiye ile ilgili ""Daha birleşik bir muhalefet oluşturulmasını destekleyerek ve ülkelerinden kaçan Suriyelilere yaşamsal insani destek sağlayarak Suriye konusunda özellikle önemli bir rol oynadı" tespiti yer alıyor. (EA)
