95 cm'den İstanbul: "İstanbul'u oynanabilir şehir yapacağız"

"Belediyedeki görevimize geldiğimizde oyun alanlarının dönüşümü bizim için önemliydi" diyor İBB Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanı Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin. Çocuk ve kent etkileşimini en üst düzeyde gerçekleştirmeyi hedeflediklerini aktarıyor.

İBB Sosyal Hizmetler Daire Başkanı Yavuz Saltık ise 150 mahalleye 150 kreş hedeflerinin 16'sını geçen yıl açtıklarını, önümüzdeki dört ay içinde de beş kreşin daha hayata geçeceğini aktarıyor.

İstanbul95 programı

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 0-3 yaş arası çocukların gelişimini desteklemek üzere 'İstanbul95' programını hayata geçirdi.

İstanbul95, dünyada erken çocukluk gelişimi çalışmalarıyla tanınan Hollanda merkezli sivil toplum kuruluşu Bernard van Leer Vakfı (BvL) yürütücülüğünde hayata geçti. Programın Türkiye'deki ilk çalışmaları Yiğit Aksakoğlu öncülüğünde başlamıştı. 

İstanbul genelinde ilk yıl toplam 1500 aileye hamilelikten başlamak üzere, doğum öncesi ve sonrası kaygılar, depresyon, beslenme, 0-3 yaş arasında çocukların bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimi, aile-çocuk ilişkisinin önemi gibi pek çok konuda rehberlik hizmeti verilecek.

Ayrıca Türkiye'de sayılı örneği bulunan 0-3 yaş arası çocuklar - yani 3 yaşında sağlıklı bir çocuğun boyundan, yani 95 cm'den bakanlar- ve ailelerine yönelik park ve yeşil alanlar tasarlanacak.

TIKLAYIN - 0-3 Yaş İçin İlk Park Sarıyer'de

"Erken çocukluk dönemini önemsiyoruz"

Bu kapsamda İstanbul'da başlayan ve devam eden çalışmalar kamuoyuyla paylaşıldı. 

Yavuz Saltık İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yeni döneminde "Bu şehrin çocukları eşit olacak" diye yola çıktıklarını belirterek şunları söyledi:

"İstanbul'u tam anlamıyla çocuk ve ebeveyn dostu bir şehir haline getirmek niyetindeyiz. İstanbul'un adil bir şehir olması yolunda, tüm çocukların hayata eşit şartlarda başlamalarını son derece önemsiyoruz. Biz çalışmalarımızda özellikle, bilim insanlarının yıllardır önemini vurguladığı erken çocukluk dönemine odaklanıyoruz. 0-3 yaş çocuklar ve anne-babalarını destekleyen İstanbul95 programımızla, erken çocukluk dönemine yönelik çalışmalarımızı anne karnından itibaren başlatıyoruz."

"Oyunu çok ciddiye alıyoruz" diyen Saltık, "Bebek95 ebeveyn rehberliği ve HOP seyyar oyun parkları hizmetlerimizle çocukların sağlıkla, sevgiyle büyümesi için gerekli ortamı sunmaya destek oluyoruz" şeklinde konuştu.

TIKLAYIN - Hop kuruldu, hop kalktı: Çocuklar için seyyar oyun parkı

150 mahalleye 150 kreş

Yavuz Saltık, 150 mahalleye 150 kreş hedeflediklerini ve 16 kreşi açtıklarını ekledi. Kreşlerin nerelerde açılması gerektiğini ise şöyle belirlediklerini anlatıyor:

"Bir İstanbul yoksulluk haritası var. Gelir, yoksulluk, kamu imkanlarına ulaşmak, çocuk sayısı gibi veriler giriliyor. Harita direkt olarak bize nerelerde kreş açmamız, çalışmalarımızı yoğunlaştırmamız gerektiğini söylüyor."

Hamilelikten başlayıp da uzun soluklıu bir rehberlik hizmeti verdiklerini ve ev ziyaretleri yapıldığını belirten Saltık, Ocak 2021 itibariyle 19 ilçede 534 aileye ulaşıldığını belirtti. Bu kapsamda hamilelik süreci, doğum öncesi ve sonrası kaygılar, beslenme, 0-3 yaş arasında çocukların bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimi hakkında eğitimler verildi.

Oyun İstanbul markası

Prof. Dr. Yasin Çağatay Seçkin ise hayata 95 cm'den bakma refleksi geliştirmeye çalıştıklarını ve bu nedenle hayallerini gerçekleştirmede kendilerine ilham kaynağı olan Bernard van Leer Vakfı'na teşekkür etti.

Öte yandan 95 cm'den İstanbul kapsamında eğitim, tasarım, etkinlik, yarışmalar düzenlediklerini ve Oyun İstanbul markasını oluşturduklarını söyledi.

"Farklı yaş gruplarının farkındaydık ancak aynı oyun elemanlarını üretmeye devam ediyorduk. Oyun İstanbul adından bir marka oluşturduk. Patentini aldık. Bir şeyleri derleyip toplamak adına böyle bir markaya ihtiyacımız vardı. Bu çatı altında İstanbul Oyun Master Planı, Çalıştayı ve Oyun ve Rekreasyon Şefliğini hayata geçirdik."

"Oyun, hayatın provası"

"Hepimiz, oyunun çocukluk döneminin en önemli işi olmasının yanı sıra, çocukların zihinsel ve bilişsel gelişimini destekleyen önemli bir araç olduğunu biliyoruz. Fakat, çocukluk döneminin başlangıcı, belki de en önemli dönemi olan 0-3 yaş arası çocuklar ile ailelerinin ihtiyaçlarını, kentlerimizde gerektiği kadar dikkate almıyoruz. İstanbul95 projesi kapsamında bir yılı aşkın bir süredir, İBB olarak, 0-3 yaş grubuna özel bir ilgi gösteriyor; İstanbul'a 3 yaşındaki bir çocuğun gözünden bakma refleksini edinmeye çalışıyoruz."

"Çocukların kendi oyunlarını kurabilcekleri parklar tasarlamaya çalıştık. Çocukların toprakla doğayla temas etmesini de önemsiyoruz. 
Çalışmalarımız sonucunda 'Oyun alanlarının olduğu kentten oynanabilir bir kente' sloganı oluştu. Oyun hayatın bir provası, oradan kopmamak lazım. Hangi alanlarda çocukların oyun alanlarına ihtiyaç duyduğuyla bununla ilgili bir rehber ortaya koyacağız. Oyun master planını hayata geçirdik. Bunun sonucunda İstanbul'u oynanabilir bir şehir olmasını sağlayacağız."

"Türkiye'nin diğer kentlerinde de uygulanmalı"

BvL Program Koordinatörü Neslihan Öztürk ise proje hakkında şu bilgileri verdi:

"İstanbul95 dezavantajları avantaja dönüştürmeyi hedefleyen bir projedir. Programın içeriği Boğaziçi Üniversitesi, Kadir Has Üniversitesi, TESEV ve Superpool'un önemli katkıları ile oluşturuldu. Pilot uygulaması son iki yılda İstanbul'da Sultanbeyli, Beyoğlu, Maltepe ve Sarıyer ilçelerinde toplam 480 ailenin katılımıyla yürütüldü. Şimdi İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin bünyesinde büyüyen bir ölçekte yoluna devam ediyor. En büyük dileğimiz, Türkiye'nin diğer kentlerinde de bu programın uygulanmasıdır."

BvL (BvL) Yerel Yönetimler Danışmanı Fikret Toksöz de Kent95 çalışmalarını başlatan Yiğit Aksakoğlu'na selam göndererek, "Yiğit'in coşkusu ve takipçiliği büyük rol oynadı bu çalışmada. Ne yazık ki bugün bilinen nedenlerden dolayı yurtdışında, ona da selam söylüyorum."

Toksöz şöyle devam etti:

"İnsana yatırım olmadan, insani gelişim desteklenmeden toplumsal kalkınma mümkün olamaz. Bu yatırıma da daha anne karnında başlamak gerekiyor. Vakfımız bu kapsamda çocuğun beyin gelişiminin yüzde 85'inin tamamlandığı, uzmanların 'altın çağ' olarak tanımladıkları 0-3 yaş dönemine odaklanıyor."

Bernard van Leer Vakfı hakkında

"Sosyal ve ekonomik olarak dezavantajlı konumdaki çocukların olanaklarını arttırmak" hedefiyle hareket eden Hollanda merkezli bir sivil toplum kuruluşu. Bugüne kadar 50'nin üzerinde ülkede erken çocukluk dönemiyle ilgili çalışmalara destek verdi. Şu anda küresel programının yanı sıra Türkiye dışında Brezilya, Fildişi Sahili ve Hindistan gibi farklı coğrafyalarda erken çocuklukla ilgili çalışmalara finansal ve teknik destek sağlıyor. Vakıf üniversiteleri, sivil toplum kuruluşları, şirketler ve yerel yönetimlerle iş birlikleri yaparak dezavantajlı ailelerin çocuklarına yönelik çeşitli araştırma, iletişim ve uygulama projelerini destekledi.

Vakıf Türkiye'de 1994 yılından beri faaliyet gösteriyor. 

(AÖ)