90’lı yıllarla ilgili 12 “cezasızlık” davası

Haberin İngilizcesi için tıklayın

“Türkiye’nin tam üyelik süreci ile başlayan ve bu davaların açılmasını mümkün kılan 2000’li yılların başındaki dönem, AB görüşmelerinde gelinen nokta ile tümüyle kapanmış görünüyor. Açılan az sayıda davada sanıklar birer birer beraat ettirildi ve böylece 1990’lı yılların ağır insan hakları ihlalleri ile kısmen de olsa yüzleşme imkanı ortadan kalktı.”

Hafıza Merkezi’nin “1990’lı Yıllardaki Ağır İnsan Hakkı İhlallerinde Cezasızlık Raporu:Kovuşturma Süreci” raporu yayında.

Emel Ataktürk, Esra Kılıç, Gülistan Zeren, Melis Gebeş ve Özlem Zıngıl imzalı, 100 sayfalık rapor, şu başlıklardan oluşuyor: Araştırma Konusu ve Yöntem, Politik ve Tarihi Arka Plan, İncelenen Davalar, Dava Gözlem Bulguları, Değerlendirme ve Sonuçlar, Talep ve Öneriler.

Rapor 90’lı yıllardaki ihlallerle ilgili bugüne dek açılan ceza davalarının yargılama süreçlerini inceliyor.

TIKLAYIN - 30 yıldır değişmeyen "gelenek": Cezasızlık

TIKLAYIN - “İnsanlık Suçu” Davaları Cezasızlıkla Bitti

12 ceza davası

Çalışmada, ağır insan hakları ihlalleriyle ilgili toplam 12 ceza davası incelenerek, davaların cezasızlığa sürüklenmesine yol açan mevzuat, uygulamalar ve tutumlara yer veriliyor. İncelenen davalar:

• Ankara Davası, Jitem/Musa Anter/Ayten Öztürk Davası
• Cizre Davası
• Görümlü Davası
• Derik Davası
• Kızıltepe Davası
• Dargeçit Davası
• Lice Davası
• Kulp Davası
• Altınova(Vartinis) Davası
• Kızılağaç Davası
• Yüksekova Davası

Devletin yükümlülükleri, adil yargılama

Raporun Değerlendirme ve Sonuçlar kısmında devletlerin ağır insan hakları ihlallerinde cezasızlığı ortadan kaldırma yükümlülüğü, faillerin tespit edilerek adil bir yargılanma sonucu suçların ağırlığıyla orantılı cezalara çarptırılmasını, mağdurlara onarım ve telafi sağlanmasını ve ihlallerin tekrarını önlemek için gerekli tüm adımların atılmasını gerektiği belirtildi.

Bununla birlikte incelenen davaların gözlem bulgularından çıkan sonuçların, yargı makamları başta olmak üzere, yetkili makamların uymakla yükümlü olduğu bu kuralları ve ilkeleri hiçbir şekilde dikkate almadığını, pratiklerinin ilkelerle uzaktan yakından ilgisi olmadığına dair gözlemler yer aldı.

Tanıtım toplantısı

Raporun tanıtımına ilişkin 18 Kasım 2021’de bir webinar etkinliği düzenlenecek.

Emel Ataktürk, Evren Balta, Senem Aydın Düzgit ve Serdar Tekin’in konuşmacı olarak yer alacağı etkinlikte hem yaşadığımız dönemin yeni dinamiklerinin davaların seyrinde oynadığı rol hem de bu dinamikleri dikkate alarak geçmişle yüzleşme – özellikle de yargısal yollarla yüzleşme –doğrultusunda bir gelecek vizyonu tartışılacak.

Etkinliğin programı şöyle:

15:00 – 15:15 Açılış ve Rapor Bulgularının Paylaşımı, Emel Ataktürk Sevimli

15:15 – 15:35 Yerel Dinamiklerin Sonuçsuz Kalan Adalet Arayışına Etkisi, Serdar Tekin

15:35 – 15:55 AB ile İlişkilerde Değişen Dinamiklerin Yerel İnsan Hakları Politikaları Üzerindeki Etkisi, Senem Aydın-Düzgit

16:55 – 16:15 Bölgesel ve Küresel Dinamikler Işığında Türkiye’de Demokratikleşememe Döngüsü, Evren Balta

Webinara buradan kayıt olabilirsiniz.  

İsveç Konsolosluğu ve Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği’nin katkılarıyla hazırlanan raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

(AE/AS)