Medya ve gazeteciliğe yönelik çekinceler artar, gazetecinin ürettiği haber ile platformların yaydığı diğer tür içerikler doğrudan bir rekabet içerisindeyken güveni yeniden tesis etmek için uygun şartlar oluşturmaya dönük yapısal çözümler geliştirmenin aciliyeti var.
Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) başlattığı Gazeteciliğe Güven Girişimi (Journalism Trust Initiative - JTI) bu ihtiyacı karşılamayı amaçlıyor.
Girişim, habercilik ekosisteminde güvenilir gazeteciliği, rekabet avantajını yeniden kazandırmak amacıyla, nesnel şekilde ayırt edebilmeyi hedefleyen ve yurttaşların habere erişim haklarını öne çıkaran bir sertifikasyon mekanizmasından ibaret.
80 ülkede 1000’i aşkın medya kuruluşu, gazetecilik pratiklerini ve özellikle de editoryal süreçlerini JTI-app uygulaması aracılığıyla test ederek JTİ girişimine dahil oldu. Bu kuruluşlardan 200’ü, şimdiden şeffaflık raporlarını kamuoyuna duyurdu. Söz konusu öz-değerlendirmeye katılan her medya kuruluşu, bağımsız bir üçüncü bir taraf yapının yürüttüğü dış denetim yoluyla, JTI sertifikası için başvurabilir.
"Gazeteciliğe olan güveni yeniden tesis eden en önemli girişim"
RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire, girişimin kat ettiği aşamayla ilgili memnuniyetini şu sözlerle ifade etti:
“JTI, yıllar içinde medyanın şeffaflığını ortaya koyan ve dolayısıyla gazeteciliğe olan güveni yeniden tesis eden en önemli girişimlerden biri olarak kendini kanıtlamıştır. Medyanın açık ve samimi bir şekilde sürece dahil olmasının yanı sıra rakamlar, dünya genelindeki haber merkezleri için uygun bir ölçüt olduğunu kanıtlıyor. Kendilerini bu girişime adayan herkesi selamlıyor ve dileyen tüm medya kuruluşlarını da girişime dahil olmaya davet ediyorum. JTI, kaliteli gazeteciliğin karşılaştırmalı üstünlüğünü geri kazanmasına yardımcı olabilir.”
Tüm kıtalarda JTİ taahhüdü
Afrika’da ve özelikle de Fildişi Sahili ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde faaliyet yürüten toplam 130 medya kuruluşu, gazetecilik pratiklerini değerlendirmeye sokarak JTİ girişimine dahil oldu. Sürece katılan medya kuruluşlarının diğer bir çeyreği de, Ukrayna ve Fransa’nın ağırlıkta olduğu Avrupa kıtasında gözleniyor. Fransa’da EBRA ve TF1 kuruluşları, sertifikalarını Aralık 2023’te elde ederek daha önce bu aşamayı geçen France Médias Monde et France Télévisions’a eklendiler.
JTI'ın geniş ölçekli yayılımı, Amerika Birleşik Devletleri'nde (Yaklaşık 100 medya kuruluşu sürece dahil oldu) sürerken, Güney Amerika ve Güneydoğu Asya'da hızlanıyor (Kasım 2023’ten bu yana 100'den fazla medya kuruluşu uygulamalarını değerlendirmeye aldı).
Medyaya platformlara karşı rekabet avantajı
JTI sertifikası, kamuya açık bir etiket vermenin yanı sıra, güvenilir kaynakların platformlardaki görünürlüğünü artırmaya yardımcı oluyor:
“Şeffaflık, gazetecilik metodolojisi ve etik ilkelerin uygulanmasına odaklanan bu uygulamaya yanıt veren medya, güvenilir bilgi kaynaklarını vurgulamak için JTI kullanan Microsoft veya Newsback gibi platformlar tarafından algoritmik önceliklerden yararlanabilir.”
Kamu politikası JTI'ı destekliyor
Yasama düzeyinde 11 devlet, Dijital Hizmetler Yasası'nın (DSA) uygulama ilkelerinde ve medya özgürlüğüne ilişkin Avrupa mevzuatı (EMFA) taslağında da yer alan Gazetecilik Güven Girişimi'ni destekleme taahhüdünde bulundu.
RSF’nin başlattığı JTI, Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) himayesinde 130 medya kuruluşu, gazeteci dernekleri, sivil toplum örgütleri, şirketler ve uluslararası örgütler tarafından dünya çapında özgür, bağımsız ve doğrulanmış bilgiyi teşvik etmek amacıyla geliştirildi.
RSF'nin dünya çapındaki ofislerinde bulunan JTI ekibinin üyeleri, her medya kuruluşuna destek sunmak için hazır.
JTI web sitesinden uyumluluk düzeyinizi öğrenebilir, RSF'den Elena Garcia ([email protected]) ya da JTI'den Chloé Fiodiere ([email protected]) ile iletişim kurabilirsiniz.
(HA)
