İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü"nde, 78 ilde 286 bin 584 vatandaşın katılımıyla düzenlenen 212 etkinliğin tamamlandığını ileri sürdü.
Bakan "Etkinlikler kapsamında 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefetten İstanbul'da 407, Tokat'ta 1 ve Van'da da 1 olmak üzere 409 şahıs gözaltına alındı." dedi.
Yerlikaya, "Taksim Meydanı'na çelenk sunma ve Kazancı Yokuşu'na karanfil bırakma etkinliğiyle ilgili [olarak da] 13 sendikanın organizasyonunda 817 kişinin katılımıyla 13 etkinlik yapıldı" dedi.
İstanbul Valiliği "izinsiz gösteri yapmak için toplanan 384 şahıs gözlatına alındı".
İstanbul Valiliği ise gün içinde yaptığı açıklamada "1 Mayıs’ta kentte toplam 52 bin 656 polisin görevlendirildiğini ve "izinsiz gösteri yapmak için toplanan" "384 şahsın gözaltına alındığını" açıklamıştı.
Valilik "şahısların emniyet işlemleri[nin] devam etmekte [olduğunu]" belirtmişti.
Doğruluk denetimi
Anayasa ve yasalar çerçevesinde hukuken "izinsiz gösteri" kavramı yanıltıcı ve yanlış bir ifade olduğu gibi AYM kararlarına göre, "barışçıl nitelik taşıyan ve kamu düzenini tehdit etmeyen toplantıların, bildirim yapılmasa bile koruma altında olması gerektiği" hükme bağlanmıştır.
Anayasa Madde 34 – Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı:
“Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir.”
2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu
Bu kanun, anayasal hakkın sınırlarını belirler. Ancak, 2911 sayılı Kanun, bazı bildirim yükümlülükleri getirir. Bildirimin yapılmamış olması gösterinin yasak olduğu anlamına gelmez; bu, sadece bildirimsiz ya da "kanuna aykırı" gösteri olabilir.
Polis, kamu düzenini korumak için orantılı müdahale yetkisine sahiptir. Ancak bu, gösterinin başlı başına suç olduğu anlamına gelmez.
Anayasa Mahkemesi, birçok bireysel başvuru kararında, barışçıl nitelik taşıyan ve kamu düzenini tehdit etmeyen toplantıların, bildirim yapılmasa bile koruma altında olduğunu belirtmiştir.
Örnek: AYM, 2014/12151 başvuru no’lu kararında, bildirim yapılmayan bir toplantıya müdahalenin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar vermiştir.
Sonuç: “İzinsiz gösteri yapmak” ifadesi, hukuken doğru değildir.
Gösteri yürüyüşü yapmak için izin gerekmez; sadece bazı usul kuralları (bildirim vs.) düzenlenmiştir.
(AEK)
