Türk Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB) Kimya Mühendisleri Odası 46. Dönem Yönetim Kurulu, sahte içki sorununun toplumsal ve siyasal bağları olduğuna dair bir basın açıklaması yayınladı.
Basın açıklamasında sahte içki üretim ve tüketiminin sadece bireylere değil, çevreye ve ülke ekonomisine verdiği zararlara da dikkat çekildi.
“ÖTV düşürülmezse ölümlerin sonu olmaz”
Yakın zamanda Mersin ve Adana illerinde sahte içki tüketimi sebebiyle 16 kişinin öldüğüne dikkat çeken TMMOB Kimya Mühendisleri Odası, eğer alkollü içecek fiyatlandırmasında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düşürülmezse, alkolü yasaklama düşüncesinden vazgeçilmezse ve konuya ilişkin denetimler artırılmazsa sahte içki sebebiyle ölümlerin devamının geleceği uyarısında bulundu.
“Soruna çözüm bulmak, devletin ve yetkililerin elinde”
Sahte içki sebebiyle gerçekleşen kitlesel ölümler, sakatlıklar ve vergi kayıplarına vurgu yapılan basın açıklamasında, bu soruna çözüm bulmanın devletin ve yetkililerin elinde olduğu ifade edildi.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası açıklamasında, “bilimsel, teknik ve kamuoyu yararı gözeten çalışmaları” aracılığıyla yaptıkları uyarıların yetkililer tarafından dikkate alınmadığı belirtilerek şu ifadelere yer verildi:
“İçki fiyatlarının yüzde 70’i vergi”
“Bilimsel anlayış ve onun yönteminden uzak, piyasacı, çözüm üretmekten yoksun, özgürlükleri kısıtlamaya dönük bir yönetme anlayışı yine iflas etmiş ve Mersin ve Adana’da son 15 günde onlarca ölüm, kalıcı sakatlık ve maddi kayıplara yol açan trajedi yaşanmıştır.
“Kaçak içki üretiminin sebebi alkole karşı benimsenen tutucu ve yasaklayıcı yaklaşım.
“Özellikle son yıllarda alkollü içkilere getirilen yüksek ÖTV’nin yanı sıra artan toplumsal baskı alkollü içecek üretici ve tüketicilerini köşeye sıkıştırdı.
“Bir litre alkollü içki asgari ücretli bir kişinin yaklaşık 3 günlük yevmiyesi tutarındadır. Bu durum merdiven altını ve kaçak içki üretimini adeta teşvik etmektedir.
“Alkollü içki ürünlerinden alınan ÖTV ve KDV dünyanın hiçbir ülkesinde bu denli yüksek değildir.
“Ortaya çıkan fahiş fiyatlamadan ötürü insanlar alkollü içecek tüketememe, sektör ise yüksek vergilerden ötürü üretim ve satış yapamama noktasına gelmiştir.
“Alkollü içkilerden alınan vergi neredeyse içki fiyatının yaklaşık yüzde 70’idir.”
Endüstriyel metanol kullanımı ölüme yol açıyor
Kaçak içki yapımının zararlarını anlatmak amacıyla bu içkilerin nasıl yapıldığı anlatıldığı açıklamada söylenene göre, sahte rakı üretiminde etil alkol (etanol) yerine metil alkol (metanol) kullanılıyor.
Bu iki madde kimyasal olarak birbirine benzese de, metil alkolün endüstriyel kullanımının olduğu ve gıda maddelerinde kullanılmasının yasak ve tehlikeli olduğu belirtiliyor.
İçilmesi halinde metanolün oksitlenerek insan vücuduna zararlı maddeler olan formik asit ve formaldehite dönüştüğü ve endüstride çözücü ve antifriz üretiminde kullanıldığı aktarılıyor.
“Meyveden alkol edildiğinde de metanol ortaya çıkıyor”
Bunun yanı sıra rakı yapımında meyvelerden alkol elde edilirken etanolün yanı sıra metanolün de ortaya çıktığını ama bu karışımın damıtılmaya tabi tutulmazsa zararlı olacağını ekleyen TMMOB Kimya Mühendisler Odası, tüketicilerin metil alkol ile üretilmiş bir içkiyi ayırt etmesinin neredeyse imkânsız olduğunu da söylüyor.
Tüketilmesi halinde ise önce kişinin sinir sisteminin etkilendiği, sonra bu etkinin bulantı, kusma, tansiyon değişiklikleri, baş ağrısı, baş dönmesinin yanı sıra eğer zehirlenme daha ağırsa dolaşım sistemi sorunları, solunum bozuklukları, ishal, sara nöbetleri, felç, körlük, koma hali gibi semptomları ortaya çıkardığı ve ölüme yol açabileceği aktarılıyor.
“Alkollü içkiler üzerindeki siyasi ve toplumsal baskının azaltılması gerekiyor”
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası, yetkili otoritelerin metanol kullanımına ilişkin denetimlerini gerekli şekilde gerçekleştirmesinin önemini belirtiyor ve ekliyor:
“Sorun teknik bir sorun değildir, toplumsal bir sorundur. AKP’nin alkollü içkilere ilişkin yaklaşımı sorunun esas kaynağıdır.
“Yapılması gereken; alkollü içkiler üzerindeki siyasi, toplumsal, ekonomik algı ve baskılamanın azaltılmasıdır.
“Alkol ve alkollü içki alanını kontrol eden GTHB, TAPDK, Maliye Bakanlığı gibi kurum ve kuruluşlar sorunun ana kaynağı olan alkol ve alkollü içkilerden alınan fahiş ölçüdeki ÖTV ve KDV oranları makul bir düzeye indirilmeli ve sorumlulukları ölçüsünde alanı kontrol etmelidir.”
Vergi uzmanı Ozan Bingöl: 45 liralık rakı vergilerle 150 lira
Vergi Uzmanı Ozan Bingöl ise sahte içki konusuna ilişkin attığı tweetl’erde TMMOB Kimya Mühendisleri Odası’nın açıklamasını onaylar nitelikte.
“Kayıt dışılık nedeniyle hem vergiyi toplayamayıp hem de farkında olmadan bu durumdan kaynaklı daha fazla sağlık harcaması yapıyoruz!” diyen Bingöl, “Son ÖTV artışı ile birlikte; Alkol oranı %45 olan bir 70’lik rakının; vergisiz fiyatı 45 TL, ÖTV 82,30 TL, KDV 22,92 TL, toplam vergi 105,22 TL, satış fiyatı 150,22 TL. Ürün fiyatına göre vergi oranı ise %234’dür” paylaşımında bulundu.
TIKLAYIN - Evde Bira Yapımı: Kolay, Ucuz, Leziz
(AP/EKN)
