İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, "Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2018 Yılı İlk 6 Ay İnsan Hakları İhlalleri Raporu"nu açıkladı.
Raporda dokuz başlık altında toplanan hak ihlalleri 1 Ocak – 30 Haziran 2018 tarihlerini kapsadı.
Hapishanelerdeki keyfi ve hukuk dışı tutumların yanı sıra erkek şiddetinin de arttığı raporda vurgulandı.
Yaşam hakkına yönelik ihlaller
4’ü çocuk 22 kişi öldü
* Keyfi öldürme, silah kullanma yetkisinin ihlali veya dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle; güvenlik güçleri tarafından 3 kişi yaralandı.
* Hapishanelerde bir hasta mahpus yaşamını yitirdi. Bir mahpus cezaevinde şüpheli bir biçimde yaşamını yitirdi. 2 mahpus ise yaralandı.
* Bir kişi faili meçhul saldırılarda yaşamını yitirirken, 5 kişi ise yaralandı.
* Resmi hata ve ihmal sonucu (zırhlı araç çarpması dahil) 7 kişi yaşamını yitirirken, 104 kişi ise yaralandı.
* 4 asker ve polis, intihar ettikleri iddia edilerek şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi.
* Bir öğretmen ve 3 doktor gerçekleşen saldırılarda yaralandı.
* Bölge kentlerinde 2 çocuk, mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu yaşamını yitirdi. 2'si çocuk olmak üzere toplam 4 kişi de yaralandı.
* 2'si çocuk ve biri erkek olmak üzere 3 kişi, kimliği belirsiz kişi veya kişilerce kuşkulu bir biçimde öldürüldü.
Çatışmalı ortamda meydana gelen ihlaller
16 kez sokağa çıkma yasağı
* Dört kent merkezi ve bu kentlere bağlı 15 ilçe sınırlarında bulunan 593 bölgeyi kapsamına alacak şekilde toplamda, 18 kez özel güvenlik bölgesi ilanları gerçekleşti.
* 4 kent merkezi ve bu kentlere bağlı 12 ilçede bulunan 282 köy/mahalle ve bu köy/mahallere bağlı bulunan 385 mezrayı kapsamına alacak şekilde toplamda, 16 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
* Yaşamını yitiren en az bir örgüt militanına ait cenaze, ailesine teslim edilmedi.
* Yaşamını yitiren örgüt militanlarının defnedildiği, en az 5 kez mezar/mezarlık tahrip edildi.
Kadınların yaşam haklarına yönelik ihlaller
30 kadın öldürüldü
* 6 kadın intihar etti, bir kadın da intihar teşebbüsünde bulundu.
* 18 kadın aile içi şiddet sonucu katledildi, 10 kadın ise yaralandı. Bir kadın cinsel saldırıya maruz kaldı.
* 6 kadın toplumsal yaşamda, saldırı sonucu katledildi, 3 kadın ise yaralandı. 4 kadın cinsel saldırıya maruz kalırken, 2 kadın da kaçırılarak alıkonuldu.
TIKLAYIN - bianet Şiddet, Taciz, Tecavüz Çetelesi Tutuyor
Çocukların yaşam haklarına yönelik ihlaller
6 çocuk öldürüldü
* 3 çocuk intihar etti, 3 çocuk da intihar teşebbüsünde bulundu.
* 3 çocuk aile içi şiddet sonucu katledildi, 7 çocuk ise yaralandı, 6 çocuk cinsel istismara maruz kaldı.
TIKLAYIN - Çocuğun Cinsel İstismarı Suçuna Dair Hangi Kanunlar Değişmeli?
* 4 çocuk toplumsal yaşamda, maruz kaldıkları şiddet sonucu yaralandı. 52 çocuk cinsel istismara maruz kalırken, 3 çocuk kaçırılarak alıkonuldu.
İşkence yasağına yönelik ihlaller
En az 175 kişiye işkence
* 32 kişi gözaltı yerleri dışında (sokak-ev baskını) işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.
* 128 mahpus, cezaevinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.
* 8 kişi, güvenlik güçlerinin ajanlık dayatmalarına maruz kalırken, 4 kişi de tehdit edildi.
* 7 kişi, toplumsal gösterilerde dövülerek yaralandı.
Kişi özgürlüğü ve güvenliğine yönelik ihlaller
Biri çocuk 251 kişi tutuklandı
* 44'ü çocuk bin 413 kişi gözaltına alındı.
* Biri çocuk 251 kişi tutuklandı.
* 997 ev baskını yapıldı.
Düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlaller
* 11 gazetenin 3 sayısı hakkında toplatma kararı verildi.
* Bir yayınevine ve bir gazete temsilciliği bürosuna baskın düzenlendi.
* İnternet haber sitelerine 7 kez erişim engeli getirildi.
* 6 soruşturma dosyasında 43 kişi hakkında soruşturma başlatıldı.
* 16 dava dosyasında 66 kişi hakkında dava açıldı.
* Aralarında siyasetçi ve gazetecilerinde bulunduğu 34 dosyada 52 kişi hakkında değişik hapis cezaları verildi.
* 15 siyasi parti binası saldırı veya baskına uğradı.
* Güvenlik güçleri tarafından 10 toplumsal gösteri veya açık hava toplantısına müdahale edildi.
* Toplantı veya gösteriler, kimi kentlerde süresiz, kimi kentlerde her ay yenilerek yasaklandı. 16 kez yasaklama kararı açıklandı.
Hapishanelerdeki hak ihlalleri
En az 11 mahpusa tecrit
* 12 mahpus, gerekçe gösterilmeden sürgün/sevk edildi.
* 134 mahpus sağlık hakkı ihlaline maruz kaldı.
* 114 mahpus ve aileleri arasındaki görüşmeler engellendi.
* En az 11 mahpus tecrit ve izolasyona maruz kaldı.
* En az 4 mahpus hakkında soruşturma başlatıldı.
* 7 mahpusun haberleşme hakkı engellendi.
* Bir mahpus, sosyal etkinlik haklarından mahrum bırakıldı.
Ekonomik ve siyasal haklara yönelik ihlaller
* Güvencesiz çalışma koşulları sonucu meydana gelen iş kazalarında; 9 işçi yaşamını yitirdi, 10 işçi yaralandı.
TIKLAYIN - İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi Raporları
* 1328 işçi, işten çıkarıldı.
* 200 işçi ücretlerini alamadı. (TP)
