Türkiye’de 442 bin 506 kişi denetimli serbestliğe tabi. İçlerinden 13 bin 520’si çocuk.
Denetimli serbestliğin bir türü olan adli kontrol de, Mayıs 2018 itibariyle 379 bin 100 dosyada uygulanıyor. 533 dosyada ise hükmün açıklanmasının geri bırakılması tedbiri uygulanıyor.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı Genel Sekreteri (TİHV) Metin Bakkalcı, TİHV Kurucular Kurulu’nun 2 Haziran 2018’de Ankara’da gerçekleşen 29. Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, yüzbinlerce insanın denetimli serbestlik kısıtlamasına tabi olduğunu hatırlattı.
Hak savunucuları, gazeteciler, akademisyenler
Yüzbinlerce kişi arasında yurtdışına çıkış yasağı olan gazeteciler, yargılaması devam eden doktorlar ve hak savunucuları, haklarında verilen hapis cezası hükmünün açıklanması geri bırakılan akademisyenler var.
Örneğin, Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi’nin gözaltına alınan 11 üyesi, ayda bir kez karakolda imza vermek üzere adli kontrol şartıyla serbest kalmıştı.
TIKLAYIN - TTB'den Doktorlar Serbest Bırakıldı
İstanbul, Büyükada’da hak savunucularının güvenliği konulu bir toplantıya katıldıktan sonra haklarında dava açılan 11 hak savunucusu da tutuklanıp serbest bırakıldı ama Özlem Dalkıran ve Veli Acu hakkında yurtdışına çıkış yasağı var.
TIKLAYIN - Sekiz Hak Savunucusu Hakkında Tahliye Kararı
Açlık grevindeki eğitimciler Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’ya destek için basın açıklaması yapan, çoğu İnsan Hakları Derneği (İHD) yöneticisi ve üyesi 43 kişi de gözaltına alındıktan sonra adli kontrol uygulamasıyla serbest kalmıştı.
TIKLAYIN - 43 Hak Savunucusu Adli Kontrolle Serbest
“OHAL sonrası da kalıcı olabilme riski”
Metin Bakkalcı, Genel Kurul’daki sunumunda “işkenceyi sıradanlaştıran zihniyetin, uygulamaların ve yasal düzenlemelerin OHAL sonrası da kalıcı ve yıkıcı olabilme riskine” dikkat çekti.
Keyfi gözaltı ve tutuklamalar ile adil yargılanma hakkı ihlallerin yanı sıra “denetimli serbestlik” uygulamasının her geçen gün genişlemesi de bu uygulamalar arasında yerini aldı.
Bir ayda 6 bin 473 kişilik artış
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı’nın Mayıs 2018 istatistiklerine göre, 428 bin 986'u yetişkin 13 bin 520’si çocuk olmak üzere 442 bin 506 kişi denetimli serbestliğe tabi.
Denetimli serbestliğin uygulandığı dosya sayısı ise 583 bin 83.
62 dosyada “cezanın konutta infazı” kararı verilmişken, 25 bin 822 dosyada da “adli para cezası karşılığı kamuya yararlı çalışma” uygulanıyor.
Mart 2018’deki denetimli serbestlik uygulamasına tabi kişi sayısı 427 bin 245, Nisan 2018’deki kişi sayısı ise 436 bin 33’tü.
Nisan ile Mayıs ayı arasında denetimli serbestlik uygulama sayısında 6 bin 473 kişilik artış oldu.
Adli kontrol, kamu yararına çalışma, ev hapsi
442 bin 506 kişiye uygulanan denetimli serbestlik türleri şöyle:
“Adli kontrol, tedavi ve denetimli serbestlik, adli para cezası karşılığı kamuya yararlı çalışma, mükerrirlere özgü denetimli serbestlik, seçenek yaptırımlar, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, hükmün açıklanmasını geri bırakılması, erteleme süresinde denetimli serbestlik, etkin pişmanlık, çocukların denetim altına alınması, konutta infaz, koşullu salıverilme sonrası denetimli serbestlik.”
Denetimli serbestlik, 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu’nda düzenleniyor.
İstanbul Denetimli Serbestlik Müdürlüğü resmi internet sitesinde hükümlülere uygulanan denetimli serbestlik şöyle tanımlanıyor:
“Doğrudan doğruya hapis cezası dışında alternatif yaptırıma mahkum edilen kişilerle, Koşullu salıverilen, cezası tamamen veya kısmen ertelenen ya da şartlı cezaya mahkum edilen kişilerin, düzenli olarak belirli bir merkezdeki kişilerin denetimi, gözetimi veya tedavisine tabi olarak belirlenen yaptırımlara tabi tutulması.” (AS)
