Güvencesiz şekilde çalıştırıldığı kot kumlama atölyesinde tedavisi olmayan silikozis hastalığına yakalanan bir işçi beş yıllık yargı sürecinin sonunda sosyal güvenceden yararlanma hakkını kazandı.
Kot taşlama işçilerinin hakları için kampanya yürüterek konuyu gündeme getiren isimlerden, Kot Taşlama İşçileri Dayanışma Komitesi üyesi Prof. Dr. Zeki Kılıçaslan, bundan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) bürokratik süreçleri beklemeden tüm silikozis hastalarına aynı hakkı vermesi gerektiğini söyledi.
"Bu önemli bir karar, sevindirici. Fakat her davanın aynı şekilde sonuçlanacağının garantisi yok. İnsanlar 5-10 yıl süründürülmemeli."
Kılıçaslan'ın gerekçesi de basit: Silikozis bir meslek hastalığı, bu hastalık devlet hastanelerindeki uzmanlarca belgeleniyor. Dolayısıyla istismar edilmesi mümkün değil.
Kılıçaslan'ın dikkat çektiği bir diğer nokta da, kot taşlama işçileri öne çıksa da, kumlamanın cam, seramik, metal sanayisi gibi alanlarda da kullanıldığı ve daha seyrek olsa da buralarda çalışan işçilerin de silikozise yakalandığı. "Bu işçiler de aynı haklardan yararlanabilmeli."
"İşveren tehdit etti"
ntvmsnbc'nin haberine göre 17 yaşından itibaren -askerlik için verdiği ara hariç- yedi yıl bir atölyede çalışan Yılmaz Dımbır'ın sağlığı 2001'de bozuldu. Tüberküloz teşhisi konuldu, sosyal güvencesi olmadığı için kendi imkanlarıyla tedavi oldu. 2004'te durumu kötüleşti, silikozise yakalndığı belirlendi.
Dımbır'ın yine sigortası yoktu, ücretsiz tedaviye erişemiyordu. 2005'te çalıştığı dönemin sigortalı sayılması için dava açtı. Mahkeme Ekim 2009'da lehine karar verdi. Ağustostan itibaren aylık 565 TL sürekli iş göremezlik geliri bağlandı.
Avukatı Ali Osman Odabaş, "Sorun sadece müvekkilimi değil, çok geniş kitleyi ilgilendirmekte. Sektörde sigortasız işçi çalıştırılması üst düzeyde olmasının yanı sıra koşullar işçi sağlığına yüzde 100 aykırıdır. İş yeri sahipleri çok sık yer değiştirdiğinden tazminat davaları konusunda ulaşmak mümkün olmayabiliyor. Ancak, biz bu konuda da hukuki mücadele vereceğiz."
Dımbır da "Merdivenleri çıkarken zorlandığımı gören işyeri yetkilileri hastalığımdan şüphelenmişler. Ancak beni özel muayenehaneye götürüyorlardı. Daha sonra sen köyünde dinlen biraz, diyerek memleketime gönderdiler" dedi.
"Benim durumumda çok sayıda arkadaşım var. İşveren tarafı bizleri korkutarak, ölümle tehdit ederek dava açmamızı engellemeye çalışıyordu."
"1200 kişi"
İstanbul Tıp Fakültesi'nde göğüs hastalıkları uzmanı olan Kılıçaslan, hastanelere başvurdukları için bilinen 1200 kadar silikozis hastası olduğunu belirtti; yeni hastaların başvurduğunu da ekledi. Bugüne kadar 44 işçi hayatını kaybetti.
Sağlık Bakanlığı martta yayınladığı genelgeyle kumlamayı yasaklamıştı. Levi's ve H&M firmalarının bu yöntemi kullanmayacağını açıkladığını, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün de çalışma yürttüğünü belirten Kılıçaslan, kumlamanın tamamen yasaklanmasının gündemde olduğunu belirtti.
"SGK de gerekli düzenlemeyi yaparsa taleplerimiz karşılanmış olacak." (EÜ)
