“34. Madde” ya da tek kural: Kural yok

* Görseller: İKSV.

İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın (İKSV) düzenlediği 42. İstanbul Film Festivali 7 Nisan'da başladı.

Festivalde 18 Nisan'a dek 14 bölümde 84 ülkeden 160 yönetmenin 134 uzun ve 29 kısa metrajlı filmi gösterilecek.

42 yıldır olduğu gibi festivalde yine usta yönetmenlerin son filmleri ve dünya festivallerinin beklenen filmleri sinemaseverlerle buluşuyor.

İKSV'nin her yıl düzenlediği bu festivalde farklı bir film dikkat çekiyor.

"2022 Locarno En İyi Film" ve "2022 Rio de Janeiro En İyi Yönetmen" ödüllerinin sahibi ve yönetmen Júlia Murat'ın son filmi "34. Madde".

Geçen yıl (2022) New York LGBTİ+ Film Festivali'nde de gösterilen film, her şeyin pornografik bir karşılığı olduğunu iddia eden internet meme'i (internet ortamında komiklik olsun diye kullanılan konu ile ilintili resim/söz/kavram veya kalıp cümle) "34. Madde"ye atıfta bulunuyor.

İnternet meme'i

34. Madde isimli internet meme'i "Eğer bir şey var ise, istisnasız pornosu da vardır," anlamına geliyor.

34. Madde filmi de bu saikle yola çıkarak daha eşitlikçi ve iyi bir toplum özlemi kadar şiddet dolu bir dünyanın varoluşsal çatışmalarını da cesurca ele alıyor. Film her sahnesiyle bu cesareti izleyiciye gösteriyor.

Film, siyah bir kadının (Simone) çevrimiçi şov/performans sitesinde mastürbasyon yapmasıyla açılıyor.

Ana karakter Simone, hukuk öğrencisi. Cinselliğe olan ilgisi ve onun fantezi dünyası onu bir şekilde bu sitelere çekiyor.

Simone, gündüzleri hararetli bir şekilde hukuk üzerine tartışmalar yaparken geceleri de kendisini keşfediyor. Film özellikle rızaya dayalı BDSM (bondage, discipline/dominance, submission, masochism) pratiklerine odaklanıyor.

Simone, bir hukukçu olarak cinsel ilişkilenmelerdeki şiddetin her türlü haliyle özellikle ilgileniyor. Şiddetin tartışmasız mücadele edilmesi gereken bir eylem olduğunu çok iyi bilen Simone, kendi doğruları kadar toplum gerçekliğiyle de yüz yüze kalıyor.

Şiddet

Günümüz dünyasında mücadele ettiğimiz en önemli konulardan biri erkek şiddeti. Erkek şiddetinin başta fiziksel, duygusal, cinsel ve dijital olmak üzere pek çok türü var.

Ev içi şiddet ise kadınların en çok maruz kaldığı şiddet türlerinden ve filmin ana karakteri Simone da bir ev içi şiddet vakasını inceliyor.

Kocası tarafından okula ve aşçılık kursuna gitmesi her şekilde engellendiği için kocasından şikâyetçi olan bir kadın, Simone ve avukat bir arkadaşına durumu aktarıyor.

Görüşmenin ardından Simone ve arkadaşı, kadına, yaşadığının şiddetin başka bir türü olduğunu anlatmaya çalışıyor. Kadın kocasını çok sevdiği için yaşadığının sistematik bir psikolojik şiddet olduğunun henüz farkında değil; fakat Simone da toplumun acımasız gerçekliğinin...

İyi bir dindar ve kilise çalışanı olan koca, gündelik yaşamında alkol ya da sigara içmiyor ve aynı zamanda çocukları ve çevresi tarafından çok sevilen bir baba.

Sinema ve estetik

Simone'un kocayı ikna etmesi üzerine, adam şiddet eğilimi konusunda psikolojik destek alıyor. Bunu öğrenen kilise ise adamın işine son veriyor; fakat bu sefer de işine son verildiği için çevresinden baskı gören adam, hayatında ilk kez içki içmeye başlıyor. Eşzamanlı olarak bu kez eşine ağır bir şekilde şiddet uygulamaya başlıyor.

Simone, şimdi de bununla yüzleşmek zorunda...

Film anlatmak istediğini sözleri ve bakışlarıyla hayli iyi anlatırken bazı sahnelerde kameranın odağına yerleştirilen organlar, çoğu zaman estetik kaygılar güdülmeden izleyiciye sunuluyor.

Bu nedenle yönetmenin bir nevi şöyle düşündüğünü de hissettiriyor: "Haydi görünür olmayan bu organları gün yüzüne çıkaralım."

Çıkaralım elbette; fakat sinema estetik kaygılarla da bezeli bir sanat değil miydi?

Film son olarak 12 Nisan'da gösterildi, yani festival kapsamında artık bu filmi izlemeyeceksiniz; ancak başka filmler 18 Nisan'a kadar sizleri bekliyor olacak.

Festival'de bugün

Festival kapsamında bugün izleyebileceğiniz filmler şöyle:

Saat 16.00

Ölüler İçin Yaşam Kılavuzu
Anqa
Super-8 Yılları
Al Yelkenler
Sıradaki Kız
Rüzgâr

Saat 19.00

Bir Aşk Hikayesi
6-9 Sessizlik
Deutschlandlieder - Almanya Türküleri
Hırçın
Küçük Evren

Saat 21.30

Hırçın
Jeanne Dielman, 23 Quai Du Commerce, 1080 Bruxelles
Pasajlar
Anne ve Fahişe
LCV (Lütfen Cevap Veriniz)
The Boys in the Band

(SH/TY)