3. Havalimanı İşçilerinin Eylem Kronolojisi

3. Havalimanı inşaatı yaratacağı çevre sorunları nedeniyle proje dillendirilmeye başladığından beri tartışmalı bir konu oldu. İnşaatın başlamasıyla bu tartışmalara şantiyede çalışan işçilerin çalışma koşulları da eklendi.

Geçtiğimiz Şubat ayında CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, 3. Havalimanı inşaatında bugüne kadar 400 işçinin hayatını kaybettiği iddiasını Meclis'e taşıdı.

Ağbaba'nın soru önergesi sonrası açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iddiaları yalanlayarak, inşaat sırasında 27 işçinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

İddialar karşısında havalimanı inşaatını sürdüren ve 25 yıl süreyle işletme hakkını elde eden İGA sessiz kaldı.

İGA'nın ortaklık yapısı

İGA, İstanbul Grand Airport adıyla 10 Temmuz 2013 tarihinde Cengiz İnşaat, Mapa İnşaat, Limak İnşaat, Kolin İnşaat ve Kalyon İnşaat'ın içinde bulunduğu konsorsiyum tarafından havalimanının yapımı ve işletmesi amacıyla kuruldu.

Fakat havalimanının projesi ilk olarak 2009 yılında yürürlüğe giren İstanbul Çevre Düzeni Planı'nda yer aldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından plan iptal edilerek projenin yeri Kuzey Ormanları'na taşındı.

7 bin 650 metrekarelik alana yayılan ve Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan 3. havalimanına ilk kazma 7 Haziran 2014'te vuruldu.

36 bin kişi çalışıyor

İGA'nın eski yöneticisi Yusuf Akçayoğlu'nun 8 Mart 2018 tarihinde yaptığı açıklamada havalimanının inşaatında çalışan kişi sayısının 36 bine ulaştığını söyledi.

Sık sık işçi cinayetleriye gündeme gelen inşaatta en son 12 Eylül Çarşamba günü 17 işçinin yaralanmasıyla sonuçlanan bir servis kazası meydana geldi. Yaşanan bu olaydan sonra son günlerde ülke gündemine oturan işçi direnişi başladı.

Son yaşanan direnişin başlangıcı

14 Eylül Cuma günü işçiler, iş cinayetlerinin yaşandığını, çalışma şartlarının ağır olduğunu, maaşların ödenmediğini, yatakhane ve yemakhanelerde temizlik sorunlarının olduğunu söyleyerek yerleşke içerisinde eylem başlattı.

TIKLAYIN - 3. Havalimanı'nda İşçiler Eylem Yaptı, Jandarma Müdahale Etti

3. Havalimanı için kurulan üç yerleşkeden biri olan Akpınar yerleşkesinde başlayan direniş, 3. Havalimanı işçileri içerisinde yaygınlaşarak kitlesel eyleme dönüştü.

Eylemin giderek büyümesinin ardından şirket yetkilileri kolluk kuvvetlerini çağırdı. Olay yerine jandarmanın gelmesinin ardından sabah saatlerinde işçilere biber gazıyla müdahale edildi.

Olayların başlamasının ardından İGA'dan açıklama

3. Havalimanı projesini sürdüren İstanbul Grand Airport (İGA) isimli şirket tarafından öğle saatlerinde resmi makamlar ve işçi temsilcileriyle bir toplantı yapılacağı ve şirketin İcra Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Kadri Samsunlu'nda toplantıya katılacağı açıklaması yapıldı.

Açıklamanın ardından işçilerin eylem yaptığı yerleşkeye jandarmanın yanı sıra sağlık ekipleri, polis ekipleri ve TOMA sevk edildiği bilgisi geldi.

Şirketin açıklaması sonrası işçilerin seçtiği 13 kişilik heyetle şirket arasında görüşme gerçekleştirildi.

Görüşmeye İGA yöneticisi Samsunlu'nun yanı sıra Eyüp Sultan ve Arnavutköy Kaymakamları da katıldı. İşçiler taleplerinin yer aldığı 16 maddelik listeyi şirket yönetimine iletti.

TIKLAYIN - 3. Havalimanı İşçilerinin Talepleri Kabul Edilmedi

Şirket temsilcileri, önce taleplerin insani olduğunu ve karşılayacaklarını söyledi fakat işçi temsilcileri eylemlerin sonlandırılması için güvence olarak bir protokol imzalanmasını talep edince şirket yetkilileri protokole imza atmayacaklarını açıkladı.

İnşaat-İş'ten açıklama

İnşaat-İş Sendikası görüşme sonrasında şu açıklamayı yaptı:

"Sendika temsillerimiz ve işçilerin belirlediği heyetin katılımıyla gerçekleşen görüşmede işçiler şirket yönetimine 16 maddelik talep listesini sundular. İGA yöneticisi Samsunlu, patronların her zamanki oyalamacı tutumunu sergilemenin ötesinde somut bir şey söylemedi.

"İGA direktörü, 'Tepkinizi gördüm, mesajı aldım. Fakat bu sorunlar bir anda çözülemez, zaman vermelisiniz' gibi oyalayıcı ve öteleyici bir tutum sergiledi."

Sendikadan eylemin devam edeceğine yönelik açıklama

İşçilerle şirket yönetimi arasında anlaşma sağlanamaması üzerine toplantı sona erdilildi ve İnşaat-İş yetkilileri eylemin Cumartesi günü de devam edeceğini açıkladı.

Gün boyu devam eden eylemlerde iş bırakan işçiler günü bu şekilde sonlandırdı.

Sabaha karşı koğuşlara jandarma baskını

15 Temmuz Cumartesi sabahı jandarma kötü çalışma koşullarını protesto eden işçilerin koğuşlarına baskın düzenledi.

İnşaat-İş Sendikası jandarmanın sabaha karşı işçilerin kaldığı koğuşların kapılarını kırarak içeri girdiği ve ellerindeki isim listesine göre arama yaptığını kaydetti. Baskının fotoğrafları sendikanın Twitter hesabından paylaşıldı.

TIKLAYIN - 3. Havalimanı İşçilerine Operasyon

#KöleDeğiliz Baskın sırasında koğuşlarda olan arkadaşlarımız anlatıyor:
"Gece saat 00:40’te yapılan baskın sırasında görüntü alanları hem gözaltına aldılar hem de darp ettiler.
22 yaşındaki uzman çavuş 54 yaşındaki adamı darp etti! Bu şekilde 11 kişi biliyorum, tanık oldum." pic.twitter.com/Gzcsea0TmO

— İnşaat-İş Sendikası (@insaatsendika) 15 Eylül 2018

Sendika ayrıca baskınlarda 543 işçinin gözaltına alındığını açıkladı ve gözaltına alınan işçilerin serbest bırakılması talebiyle Cumartesi akşamı İstanbul Kadıköy'de protesto eylemi düzenleneceğini duyurdu.

Kadıköy'de işçilere destek eylemi

Dev Yapı-İş ve İnşaat-İş'in çağrısıyla akşam saatlerinde gözaltına alınan işçilere destek için toplanan kalabalığı polis saldırdı. Eylemin yasak olduğunu gerekçe gösteren polis, eylemcilere sert müdahale etti ve biber gazı kullandı.

Sendika Kadıköy'deki eylemde 27 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Gözaltına alınanlar arasında İnşaat-İş Sendikası temsilcisi Kadir Kurt ve AFP muhabiri Bülent Kılıç da yer aldı.

İnsanlar toplanmadan müdehaleler başladı! #KöleDeğiliz pic.twitter.com/yYOPSXUumF

— İnşaat-İş Sendikası (@insaatsendika) 15 Eylül 2018

CHP'den soru önergesi

CHP Grup Başkanvekili ve Manisa Milletvekili Özgür Özel, 16 Eylül Pazar günü İstanbul'a yapılacak yeni havalimanı şantiyesinde çok sayıda işçinin gözaltına alınmasıyla sonuçlanan iş bırakma eylemine neden olan işçilerin temel taleplerinin karşılanması, yaşandığı iddia edilen ölümlü iş kazalarında gerçek rakamların ve sorumluların açığa çıkarılması amacıyla TBMM Başkanlığı'na araştırma önergesi sundu.

HDP'den gözaltına alınan işçiler serbest bırakılsın açıklaması

HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Sözcüsü Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran yaptığı basın açıklamasında halen gözaltında tutulan işçilerin derhal serbest bırakılmasını istedi.

"Maaşları ödenmeyen, yatakları tahta kuruları ve pireler ile istila edilen, iş cinayetlerinde katledilen, revire çıktıklarında insanlık dışı muameleye tabi tutulan, düzgün işleyen servislerin dahi temin edilmediği işçiler 'Köle Değiliz' dedikleri için, 'terörist' damgası ile yaftalanmakta, emekçilerin haklı talepleri gözden kaçırılmaya çalışılmaktadır."

Vali Şahin'den konuya ilişkin açıklama

İstanbul Valisi Vasip Şahin, konuyla ilgili açıklama yaptı ve Cumartesi sabahı 401 kişinin gözaltına alındığı ve bu kişilerden 275'inin serbest bırakıldığını söyledi.

Kötü çalışma koşullarıyla ilgili olarak ise Şahin, konunun istismar edildiğini iddia etti.

"Çalışma kimliği olmayan ya da orada provokasyonvari eylemler yapmaya çalışan kişilerin de olduğu toplam 401 kişi gözaltına alındı. Bunlardan 275'i bugün sabah itibariyle salıverildi. Diğerleriyle ilgili işlemler devam ediyor.

Şahin provokasyon olarak adlandırdığı olaylarda işçilerin talepleri doğrultusunda "İşveren tarafı hızla belirtilen sorunların giderilmesi noktasında çalışmaya başladılar. O sorunların giderilmesi ve taleplerin karşılanması noktasında bizim de aracılığımızla bir an önce düzeltme çabalarına başladılar" diyerek çalışma koşullarının kötü olduğunu da söylemiş oldu.

CHP'liler havalimanı inşaatına alınmadı

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu ve diğer CHP'li vekiller yaşanan olayların ardından 3. Havalimanı inşaatı şantiyesini ziyaret etmek istedi fakat jandarmanın güvenlik önlemi aldığı böyleye CHP'lilerin girişi engellendi.

Devletin bütün sırlarının olduğu kozmik odaya girilmesine izin verenler, seçilmiş milletvekillerini 3. Havalimanının şantiyesine sokmuyor.
İstanbul İl Başkanımız ve milletvekillerimizle birlikte işçilerin bulunduğu alana girişimiz hukuksuz bir şekilde engelleniyor.#CHPişçilerle pic.twitter.com/pTAA7DGPaz

— Veli AĞBABA (@veliagbaba) 17 Eylül 2018

3. Havalimanı ve yüklenici firma hakkında

3. Havalimanı inşaatının yapımı ve işletilmesi için Cengiz İnşaat, Mapa İnşaat, Limak İnşaat, Kolin İnşaat ve Kalyon İnşaat Ortak Girişim Grubu tarafından İstanbul Grand Airport (İGA) adıyla 10 Temmuz 2013 tarihinde konsorsiyum kuruldu.

İGA adıyla kurulan şirkete havalimanının inşaat ihalesi ve 25 yıl süreyle işletme hakkı verildi.

Şirket, Havalimanı'nın birinci etabının finansmanı için Halkbank, VakıfBank, DenizBank, Garanti Bankası, Finansbank ve Ziraat Bankası'ndan toplam 4,5 milyar euro'luk kredi aldı.

Havalimanı inşaatında 36 bin kişinin çalıştığı öğrenildi.

Mülksüzleştirme Ağı şirketin üstlendiği projeleri ve finansman sağladığı projeleri haritalandırdı.

*Büyütmek için tıklayın.