2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Genel Kurul'da 2026 yılı bütçesi üzerinde şahsı adına söz alan CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, yaklaşık 2 aylık bir bütçe maratonunun son gününde olduklarını söyledi.
AKP Grup Başkanvekilleri ile TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı ve AKP Bursa Milletvekili Mustafa Varank'ın bugünkü konuşmalarını eleştiren Günaydın, bu konuşmalarda emeklilerin, esnafın ve asgari ücretlinin anılmadığını ileri sürdü.
Bu konuşmalarda tek parti döneminin eleştirildiğini aktaran Günaydın, "Tek parti demek, Mustafa Kemal Atatürk demektir. Onurumuzdur, övünüyoruz. Mustafa Kemal Atatürk'ün uzunca bir dönem Başbakanlığını Celal Bayar, milletvekilliğini Adnan Menderes yapmıştır. Demek ki siz tek parti içerisinde kendi dedelerinizin de izini inkar ediyorsunuz. İşte o kadar tarih bilincinden yoksunsunuz." değerlendirmesinde bulundu.
AKP Grup Başkanı Abdullah Güler de söz alarak Günaydın'ın açıklamalarını eleştirdi.
CHP'nin Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün öncülüğünü yaptığı bir parti olduğunu söyleyen Güler, "Tek parti dönemi dediniz, Mustafa Kemal Atatürk dediniz. Merhum Atatürk'ten sonra bir kişi daha vardı, onu sildiniz mi, unuttunuz mu? Hatırlatmak istiyorum. Kimdi o? Yine İsmet İnönü, merhum Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatından kısa bir süre sonra paralardan resmini kaldıran 'ebedi şef'. Öyle bir durum var." diye konuştu.
Güler, 1945'te mazlum ve mağdur 195 Azerbaycan Türkünün Türkiye'ye sığındığını belirterek, "Sovyet Rus askerlerine Boraltan Köprüsü'nde teslim edilirler. Ne oldu bilmiyorum. Korktular mı, endişe mi duydular, ne oldu bilmiyoruz. Tarihi vesikalarda yazılıdır." dedi.
Genel Kurul'da daha sonra AKP'li Varank'ın da sataşmadan söz istemesi üzerine AKP ve CHP milletvekilleri arasında başlayan tartışma arbedeye dönüştü. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş birleşime ara verdi.
Ara sırasında da AKP ve CHP milletvekilleri arasındaki arbede devam etti. Arbede sırasında Genel Kurul Salonu'ndaki saksı ve mikrofonlar devrildi.
Aranın ardından 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi ayrı ayrı yapılan oylamalarda kabul edildi.
TBMM Başkanı Kurtulmuş, 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin oylamasında 569 oy kullanıldığını, teklife 320 kabul, 249 ret oyu verildiğini, 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin oylamasında ise 563 oy kullanıldığını, teklife 316 kabul ve 247 ret oyu verildiğini bildirdi.
2026 bütçesine yakından bakış: Harcama, faiz, vergi, açık, borç
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, kamu maliyesinde harcamaların, faiz yükünün ve borçlanmanın artmaya devam edeceğine işaret ediyor.
2026 bütçesinde yaklaşık 19 trilyon TL harcama öngörülüyor. Bu tutar, 2025’e göre yüzde 28 artış anlamına geliyor. Hükümetin 2026 yıl sonu için açıkladığı yüzde 16’lık enflasyon hedefi dikkate alındığında, bütçe reel olarak genişliyor. Kamu harcamalarında artış sürerken, sıkılaşmanın ağırlığı hanehalkına ve ücretlilere yansıyor.
Faiz hariç harcamalar yaklaşık 16,2 trilyon TL. Bu da devletin 2026’da günde ortalama 44 milyar TL harcaması anlamına geliyor.
Faiz giderleri
Bütçenin en dikkat çekici kalemlerinden biri faiz ödemeleri. 2026’da faiz için ayrılan kaynak 2,7 trilyon TL. Bu tutar, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 40 artış demek.
Başka bir ifadeyle, toplanan her 5 liralık verginin 1 lirası faize gidecek. Bütçe, faiz ödemeleri nedeniyle açık verirken, bu faizlerin tamamının borçlanmayla karşılanması öngörülüyor.
Vergi gelirleri
2026’da 13,8 trilyon TL vergi geliri hedefleniyor. Bu, 2025’e göre yüzde 23 artış anlamına geliyor ve enflasyonun üzerinde bir artışa işaret ediyor.
Ancak vergi sisteminin yapısı değişmiyor. Vergi gelirlerinin yaklaşık üçte ikisi dolaylı vergilerden (KDV, ÖTV) oluşuyor. Gelir vergisinin büyük bölümü ücretli çalışanlardan, bordro yoluyla tahsil edilmeye devam ediyor. Kurumlar vergisinin toplam içindeki payı ise sınırlı.
Bütçe açığı
2026 bütçesi 2,7 trilyon TL açık veriyor. Açık, 2025’e göre yaklaşık yüzde 40 artmış durumda.
Faiz dışı fazla ise neredeyse sıfırlanıyor. Bu tablo, bütçenin faiz ödemeleri karşısında kırılganlığının arttığını gösteriyor.
Borçlanma
Merkezi yönetim borç stoku yaklaşık 13 trilyon TL seviyesinde. Bu, kişi başına yaklaşık 153 bin TL borç anlamına geliyor. Son yedi yılda borç stoku yaklaşık 13 kat arttı.
İç borçlanma faizleri ise tarihsel olarak yüksek seviyelerde. 2025’in ilk dokuz ayında iç borçlanmanın ortalama faizi yüzde 39 civarında gerçekleşti. Bu oranlar, 2001 krizi sonrası dönemi hatırlatıyor.
Bakanlıkların bütçeleri
| Bakanlık | 2026 Toplam Ödenek (TL) |
| Adalet Bakanlığı | 389.560.443.000 |
| Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı | 531.905.396.000 |
| Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı | 447.903.261.000 |
| Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı | 275.011.091.000 |
| Dışişleri Bakanlığı | 46.805.514.000 |
| Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı | 36.097.800.000 |
| Gençlik ve Spor Bakanlığı | 300.302.192.000 |
| Hazine ve Maliye Bakanlığı | 8.840.323.158.000 |
| İçişleri Bakanlığı | 119.506.858.000 |
| Kültür ve Turizm Bakanlığı | 69.999.818.000 |
| Millî Eğitim Bakanlığı | 1.943.965.746.000 |
| Millî Savunma Bakanlığı | 822.930.177.000 |
| Sağlık Bakanlığı | 1.474.947.780.000 |
| Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı | 176.966.775.000 |
| Tarım ve Orman Bakanlığı | 541.840.483.000 |
| Ticaret Bakanlığı | 76.251.159.000 |
| Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı | 525.260.273.000 |
Ne anlama geliyor?
2026 bütçesi; faiz yükünün arttığı, vergi gelirlerinin büyük ölçüde dolaylı vergilere dayandığı, açıkların borçlanmayla kapatıldığı, borç stokunun hızla büyüdüğü bir mali yapıyı ortaya koyuyor.
(HA)
