2022 LGBTİ+ hareketi için başlayan baskı ve hedef göstermeler, 2023’te de devam etti.
Türkiye ve dünya LGBTİ+ hareketinin 2023’te öne çıkan gündemlerini 25 başlıkla özetledik.
1- Erkek şiddeti: İzmir Alsancak’ta tam ismini öğrenemediğimiz M.F. isimli erkek, trans kadın Ecem E.’yi öldürdü.
2- Yasaklar: Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumu (Roskomnadzor) "LGBTİ+ propagandası" sayılacak yayınları açıkladı.
3- Anayasa tartışmaları: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşüldüğü Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Anayasa Komisyonu 24 Ocak’ta toplandı.
Anayasanın 24. (Din ve vicdan hürriyeti) ve 41. maddelerinin (Ailenin korunması ve çocuk hakları) düzenlenmesinin planlandığı komisyonda, Anayasa Değişikliği Teklifi Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) temsilcilerinin oylarıyla kabul edildi.
4- Beraat kararı: 2021 İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’ne açılan davaların sonuncusu da bugün sonuçlandı. Altı ayrı davada 40 kişinin yargılandığı Onur Yürüyüşü davalarının sonuncusunda da beraat kararı çıktı.
5- Trans ölümleri: Trans kadın Deniz sokakta öldü: Yaşamak için direndi
Arkadaşları Dilan ve Zeynep, hem Deniz’i anlattı, hem de herkese seslendi: “50 kiloluk Deniz’i bir hayata sığdıramadık. Köpek Parkı’nda Kedi Kulübesinde yaşıyordu Deniz. LGBTİ+ dayanışması sadece Onur Yürüyüşünde mi akla gelecek?”
5- 6 Şubat depremleri: Lubunya Deprem Dayanışması kuruldu: Yalnız değilsin lubunya
Maraş merkezli depremlerden etkilenen LGBTİ+’larla dayanışmak için yola çıkan Lubunya Deprem Dayanışması, farklı kentlerden bağımsız aktivistler, örgüt ve inisiyatiflerden oluşuyor.
7- 6'lı Masanın "Ortak Mutabakat Metni": İstanbul Sözleşmesi, LGBTİ+ hakları başlıklarında herhangi bir cümle yer almadı.
8- Ahmet Yıldız davası: Adalet yine sağlanamadı
Cinsel yönelimi nedeniyle babasının öldürdüğü tarafından öldürülen Ahmet Yıldız’ın Anadolu Adliyesi’nde görülen duruşmalarında herhangi bir ilerleme sağlanmadı.
9- Evlilik eşitliği: Japonya’nın Başbakanı Fumio Kishida, devletin eşcinsellerin evlenmesine izin vermeyerek ayrımcılık yaptığını düşünmediğini söyledi.
Nepal, Eylül 2015’te değiştirdiği Anayasa’sında LGBTİ+ haklarını korumaya aldı.
10- Tranfobik saldırı: İnsan Hakları Derneği (İHD) İnsan Hakları Derneğ İstanbul Şubesi LGBTİ+ Komisyonu, Konya'da kendi adını taşıyan güzellik merkezinin açılışına katılmak isteyen Selin Ciğerci'ye yönelik transfobik saldırıya tepki gösterdi.
11- Genel seçimler: Sosyal Politika, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD), Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri için “Kimseyi Geride Bırakmadan!” başlıklı kampanya başlattıklarını duyurdu.
17 Mayıs ve Kaos GL derneklerinin ortak açıklamasında, Erdoğan'ın seçim kampanyası süresince ve seçim sonrası konuşmalarında LGBTİ+'ları hedef gösterdiği belirtildi.
12- Uganda’da nefret: Uganda'da eşcinsel ilişkiyi suç kapsamına alıp ölüm cezası dâhil ağır cezalar öngören yasa tasarısı meclisten geçti.
13- Newroz’da LGBTİ+’lara saldırı: Diyarbakır'da 21 Mart 2023 Salı günü düzenlenen Newroz kutlamalarında LGBTİ+’lara alanda bir grup erkek saldırdı.
LGBTİ bayraklarının indirilmesini isteyen grup ardından LGBTİ+’ları linç etmeye çalıştı.
Aralarında İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyelerinin de olduğu kişilerin duruma müdahale etmesi üzerine erkek grubu onlara da saldırdı.
14- Siyasette LGBTİ+’lar: Letonya'da kendini açık eşcinsel olarak tanımlayan eski Dışişleri Bakanı Edgars Rinkēvičs, parlamentoda yapılan oylama sonucunda ülkenin yeni cumhurbaşkanı olarak seçildi.
15- Florida’da transfobik ve homofobik yasalar: ABD'nin Florida Valisi Ron Desantis, biseksüel ve transeksüel (LGBTQ) gençlerin günlük yaşamlarını önemli derecede etkileyecek bir dizi yasa tasarısını imzaladığını duyurdu.
16-Onur Yürüyüşleri: Türkiye’nin birçok ilinde lubunyaların etkinlikleri iptal edildi, Onur Yürüyüşleri yasaklandı.
Kadıköy Kaymakamlığı LGBTİ+’lara çay içmeyi yasakladı Lubunyalar 'şiddetsiz dünya' istedi: Polis işkenceyle gözaltına aldı
17- Sanatçılardan destek: Mabel Matiz ödülünü LGBTİ+’lara armağan etti
“Ödülümü uzun yıllardır her türlü baskı ve sınırlandırmaya rağmen kendilerini cesurca, inatla ortaya koyan, varlıklarını korkusuzca haykırmaya devam eden ve bu cesaretleriyle bana her zaman çok büyük ilham olan Türkiyeli LGBTİ+’lara ithaf ediyorum.”
18- Cinsiyet geçiş ameliyatları: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkede cinsiyet değişikliği yapılmasını yasaklayan yasayı onayladı.
Putin tarafından imzalanan kararnameye göre, cinsiyet değişikliği için ameliyat yapılması ve hormon tedavisi gerçekleştirilemeyecek.
Ayrıca, Michigan, ruh sağlığı uzmanlarının LGBTİ+ reşit olmayanlar üzerinde sözde "dönüşüm terapisi" uygulamasını yasaklayan 22. ABD eyaleti oldu.
19- Hedef göstermeler: Yeni Şafak'ın 11 tıp akademisyenini hedef göstermesine ilişkin açıklama yapan Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği, “Ruh sağlığını ve esenliğini olumlu anlamda etkileyen çalışmayı “çocukların ameliyat edildiği’’ ifadesiyle çarpıtarak nefret söylemi yayan bu medya organlarını doğru ve güvenilir bilgiyi öğrenmeye ve teşebbüs ettikleri nefret suçunun farkında olmalarını öğrenmeye davet ediyoruz” diye seslendi.
20- Nefret Mitingine karşı Büyük Hayat buluşması: LGBTİ+ karşıtları Saraçhane’de 17 Eylül’de “Büyük Aile” mitingi düzenledi. Kaos GL de online yayınla “Büyük Hayat” buluşmasına imza attı.
Lubunyalar: Eşit yurttaşlığa dair sorumluluk alınSPoD’dan siyasi partilere çağrı: Nefret mitingini durdurun
21- Güney Kore’de yasaklar: Güney Kore Anayasa Mahkemesi, orduda eşcinsel seksi yasaklayan bir yasayı onayladı.
22- İsrail-Filistin savaşında lubunyalar: ÜniKuir Derneği, Filistin-İsrail Savaşına dair yayımladığı açıklama ile İsrail’in LGBTİ+ politikaları üzerinden görünürlük kazanma çabasını “dünyanın en LGBTİ+ dostu ülkesi olsa bile” inandırıcı bulmadığını söyledi.
İşgalin olduğu yerde gökkuşağı olmaz
23- Yine Rusya yine yasaklama: Rusya Yüksek Mahkemesi, LGBTİ+ hareketinin "aşırılık yanlısı" olduğuna hükmetti.
Adalet Bakanlığı, LGBTİ+ hareketinin 'aşırılık yanlısı' olarak değerlendirilmesi için Yüksek Mahkeme'ye dava açmıştı.
24- Boğaziçi’nde yasaklar: Boğaziçi Üniversitesi, Sinema Kulübü’nün “Benim Çocuğum” belgeseli yasaklandı.
25- Dayanışma-Özbakım: ÜniKuir gönüllüsü Lara, genç LGBTİ+’ların ruh sağlığına ilişkin önemli yaklaşımları ve önerileri ortaya koyan rehberin özetini hazırladı.
(EMK)
