İzmir Ticaret Borsası (İTB) tarafından yapılan araştırma, her T.C. vatandaşının sırtındaki iç ve dış borç ile faiz yükü toplamının2005'te 6 bin 17 dolar , 2010'da 12 bin 575 dolar , 2020'de ise 86 bin 115 dolarolacağını gösterdi.
"Borçlanma: Nereye Kadar?" başlıklı araştırma sonuçlarını açıklayan İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Yemişçi , "1980'lerden bu yana sürdürülen yanlış politikalar , bugün devleti borçlanmadan, ekonomiyi de dış kaynak girişi olmadan nefes alamaz hale getirmiştir. 1980-2000 döneminde Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) dolar bazında sadece 2.8 kat büyürken, bütçe açığı tam 9 kat artmıştır. Bu veriler, kamu dengelerinde yaşanan çarpıcı bozulmayı açıkça ortaya koymaktadır," dedi.
1980'de 9.7 milyar dolar olan iç borç stokunun 2000 yılı sonunda 58.1 milyar dolara yükseldiğini ve aynı dönemde faiz ödemelerinin 110.8 kat artış gösterdiğini hatırlatan Yemişçi şu verilere dikkat çekti:
* Dış borç stoku 1980'de 15.7 milyar dolardı;
* Dış borç stoku 2000'de 107 milyar dolara ulaştı.
* Son 20 yıllık dönemde yaklaşık 380.4 milyar dolarlık iç ve dış borç, 218.1 milyar dolar faiz ödenerek çevrildi.
* İç ve dış borçlar için anapara ve faiz olarak, toplam 598.5 milyar dolar ödendi.
* Bu rakam 2001 yılı sonu itibariyle Gayri Safi Milli Hasıla'nın dört katı.
İTB Yönetim Kurulu Başkanı, Türkiye'nin mevcut iç ve dış borç verilerinden hareketle, bazı ekonometrik yöntemleri kullanarak geleceğe yönelik tahminler yaptıklarını belirtti. Yemişçi asıl "iç karartan " tablonun da burada görüldüğünü söyledi. Yemişçi'nin açıkladığı sayılara göre borçlanma eğilimi aynı şekilde sürerse, 2010'da bütçe açığı 100 milyar dolar, iç borç stoku 150 milyar dolar; iç borç faizi ödemeleri Gayri Safi Milli Hasıla'dan fazla olacak
Aynı araştırmaya göre:Her birimizin sırtındaki iç ve dış borç ile faiz yükü
* 2000'de 3 bin 294 dolar iken
* 2005'te 6 bin 17 dolara,
* 2010'da 15 bin 575 dolara,
* 2020'de 86 bin 115 dolara yükselecek.
Türkiye nüfusunun 2020 yılında 90.3 milyona, kişi başına gelirin de 4120 dolara ulaşacağı tahminlerini göz önüne alarak yaptığı değerlendirmede Yemişçi, "Türkiye'nin bu verilerle gelişmiş ülkelerle arasındaki gelir farkını kapatamayacağı," sonucuna vardıklarını belirtti ve "Bunlar gerçekten korkutucu rakamlardır ve gelecek nesillere bıraktığımız miras hakkında hiç de iyi fikirler vermemektedir,"dedi.
Önlemler...
İTB Başkanı şu önlemlerin alınmasını istedi:
* Kamu harcamalarının kontrol altına alınması ve azaltılması;
* Bürokrasi ve harcama reformunun gerçekleştirilmesi;
* Özelleştirmenin önünü tıkayan yasal ve kurumsal düzenlemelerin yapılması;
* Sosyal güvenlik kurumlarındaki dengelerin sağlam temellere oturtulması;
* Yolsuzluk , rüşvet ve vergi kaçakçılığıyla mücadele yasasının çıkarılması.
"Aksi takdirde, Türkiye ekonomisinin çok daha büyük ve derin krizlerle karşı karşıya kalacağını" söyleyen Yemişçi, sözlerini "ancak Türkiye'nin hali 'böyle gelmiş böyle gider' olmamalı. Hükümetler programları eksiksiz uygular, ekonominin gereklerini yerine getirirse, yolumuz aydınlanır" diyerek bitirdi.
