2020 orman yangınlarında “felaket yılı” 2019’dan daha kötü

* Fotoğraf: Pixabay

Doğal Hayatı Koruma Derneği (WWF), “Yangınlar, Ormanlar ve Gelecek: Kontrolden Çıkan Bir Kriz” başlıklı yeni bir rapor hazırladı.

Rapora göre, dünya genelinde yangın sayısı ve süresi giderek artarken, dünya genelindeki orman yangınlarının yüzde 75’i insan eliyle çıkarılıyor.

Bunların çoğunu da tarım ve hayvancılık başta olmak üzere, ekonomik nedenlerle kasıtlı olarak çıkarılan yangınlardan oluşuyor.

35 yılda yüzde 19 artış

BBC Türkçe’nin rapordan aktardığına göre, orman yangını mevsiminin ortalama uzunluğu, artan aşırı sıcaklar ve değişen iklim koşulları nedeniyle son 35 yılda yüzde 19 oranında arttı. Yangınların en önemli iki nedeni ise insanlar ve iklim değişikliği. 

Avrupa’daki orman yangınlarının yüzde 95’i ihmallerden kaynaklanırken, tropikal bölgeler başta olmak üzere, dünyanın büyük bölümünde kasıtlı olarak çıkarılıyor.

İnsanlar, rant ve iklim değişikliği

WWF Orman Uzmanı Merijn van Leuwen’e göre, yangınların bir kısmı, bilinçsizce yapılan insan hataları ya da ihmaller sonucu meydana gelse de büyük bölümü insanlar tarafından kasıtlı olarak çıkarılıyor. Van Leuwen, orman yangınlarının bazı ülkelerde ekonominin bir parçası haline geldiğini vurguluyor.

Tarım, hayvancılık ve diğer ekonomik nedenlerle yangınlar çıkarıldığına işaret eden Hollandalı uzman Leuwen, Endonezya ve Brezilya’daki orman yangınlarının arkasında genellikle büyük şirketler bulunuyor.

İklim değişikliği kaynaklı yangınlar belirginleşti

WWF raporuna göre, iklim değişikliğine bağlı yangınlar da, dünya genelinde daha belirgin hale gelmeye başladı. Geçtiğimiz aylarda Sibirya’da meydana gelen orman yangınları bunun en önemli örneklerinden. Sibirya ve Kanada gibi yerlerde daha önce, yıldırım düşmesi sonucu birkaç yüz hektarlık alan zarar görürken, şimdi iklim değişikliği nedeniyle binlerce hektarlık alanlar yanıyor. 

Havada daha fazla enerji olması, yıldırım düşmesi olasılığını artırıyor. Rüzgarların daha kuvvetli hale gelmesi ve hava sıcaklıklarının artması da orman yangınlarının çoğalmasında etkili oluyor.

2019’dan daha kötü

Orman yangınları konusunda “felaket yılı” olarak nitelenen 2019’dan daha kötüsünü görmemeyi umduklarını belirten WWF uzmanı Leuwen’e göre, 2020’de durum daha da kötüye gitti. 

TIKLAYIN - Dünyada 2019'da Yaklaşık 12 Milyon Hektar Ormanlık Alan Yok Oldu

Nisan ayında çıkan orman yangını oranı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 arttı. Bu da 2020’nin orman yangınları konusunda yeni bir “rekor yılı” olması endişesini gündeme getirdi.

Hollanda medyasına değerlendirmede bulunan Van Leuwen, geçen yıl medyaya yansıyan orman yangınlarından etkilenen insan ve hayvanlara ait korkunç görüntülerin yarattığı etkinin çok çabuk unutulduğunu belirtiyor.

Hayvanlar ve insanlar için sonuçları

İklim değişikliğine bağlı olarak yangın mevsimi süresinin uzaması ve doğanın kendini yenileme için daha az zamana sahip olması, doğal hayatı da olumsuz etkiliyor. Yiyecek yetersizliği nedeniyle doğadaki genç hayvanlar zor durumda kalıyor.

Dünya genelinde orman yangınları, insanlar için de ciddi olumsuz sonuçlara yol açıyor. Brezilya’daki Amazonlar başta olmak üzere, dünyadaki 148 bölgede yerli topluluklar, toprak ve su kaynaklarını tahrip eden yangınlar nedeniyle zor durumda kaldı.

Orman yangınlarından çıkan dumanlar yüzünden de, her yıl yaklaşık 340 bin kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Geçen yıl Endonezya’da çıkan orman yangınları nedeniyle 1 milyon kişi solunum sorunları yaşadı.

Koronavirüs solunum rahatsızlıklarını arttıracak

WWF Orman Uzmanı Leuwen, bu yıl koronavirüse bağlı akciğer sorunlarının da eklenmesiyle, orman yangınlarına bağlı solunum rahatsızlıklarının daha da artacağına dikkati çekiyor. 

AB ülkelerinin, dünyadaki tüm ormansızlaşmayla ilgili ürünlerin üçte birinin ithalatı ve transit geçişinden ortaklaşa sorumlu olduklarına işaret eden Leuwen, düzenlemenin önemine vurgu yapıyor.

Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, ormansızlaşmayla mücadele amacıyla bir düzenleme hazırladı. Eylül ayından itibaren Avrupa genelinde, bu konuda kapsamlı bir çalışma başlatılacak. (TP)