2018 Nefret Suçları Raporu: Cezasızlık Yaygın

Kaos GL’nin 2018 Nefret Suçları Raporu’nu yayımladı. Rapor, cinsel yönelimleri ya da cinsiyet kimlikleri nedeniyle saldırıya uğrayan kişilerin neredeyse hayatları boyunca ve kendi evleri dâhil hayatın her alanında bu saldırılarla yüz yüze kaldıklarını gösteriyor.

TIKLAYIN - Raporun tamamına ulaşın 

Rapordan öne çıkan detaylar şöyle:

* Saldırılar, diğer toplumsal kesimlere yönelik nefret suçlarında çoğunlukla olduğu gibi, belirli bir politik olayın arkasından, görece öngörülebilir bir biçimde gerçekleşmiyor, saldırı anıyla sınırlı kalmıyor ve sonrasında farklı biçimlerde sürüyor.

* Mağdurlar önceden tehdit ve taciz ediliyor, saldırıların gerçekleştiği sırada pek çok görgü tanığı yer alıyor ve görgü tanıklarının yarısından fazlası herhangi bir tepki vermiyor ya da olaya müdahale etmiyor.

“Cezasızlık” politikasına vurgu

* Raporda, nefret suçlarının ortadan kaldırılmasının önündeki en önemli engel olarak “cezasızlık” politikasından bahsediliyor:

“Gerçekten de nefret suçlarının ortadan kaldırılmasının önündeki en önemli engel olarak 'cezasızlık' kültürü görülebilir. Mevcut yasal sistemde bu tür saldırıların 'suç' olarak algılanmaması kamu vicdanında meşrulaştırılabilir olmasıyla yakından ilişkilidir. Cezasızlık uygulaması sürdükçe, mağdurların hak arama konusundaki isteklilikleri de giderek sönümlenmektedir.

"Talebimiz, Hükümet’in liderliğini üstlendiği çoğulcu, kapsayıcı ve destekleyici politikalar ile cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğini ayrımcılık ve nefret suçlarına karşı koruyan bir ulusal mevzuattır. Ancak bu şekilde homofobik ve transfobik nefret suçları ile mücadele edilebilir ve Türkiye Cumhuriyeti insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmiş olur.”

* Raporda sunulan 62 anket, 48 mağdur ve 14 tanık tarafından yanıtlandı. Sadece, olay esnasında şahsen olay yerinde bulunan kişilerce doldurulan tanıklık anketleri geçerli sayıldı. Anket kayıtları; “güvenilirlik, tamamlanmışlık, tutarlılık ve mükerrer bildirimleri ayıklama kriterleri” ile filtrelendi.

Saldırıların çoğu okul ve sokaklarda

* Homofobi veya transfobiye dayalı nefret suçlarının büyük kısmı okulda, evde, evin civarında, toplu taşıma araçlarında veya duraklarında, kafe ve barlarda, sokakta veya diğer kamusal alanlarda işlendi.

Mağdurlar ikiden fazla hak ihlaline uğruyor

* Mağdurlar, ortalama olarak, vaka başına iki hak ihlaline uğradılar: 62 yanıtlayan 121 ihlal türü bildirdi. Çoğunlukla, cinsel yönelim veya cinsiyet kimliğine dayalı nefret söylemleri ve şiddet tehdidi, "daha ağır" ihlallere eşlik etti. Fiziksel şiddet uygulanması dördüncü sırada yer aldı.

* 121 ihlalden 18’i cinayete teşebbüs, fiziksel şiddet veya diğer cinsel saldırıları içerecek biçimdeki fiili saldırılar olarak gerçekleşti. Bu suçları içeren toplam 17 vakadan sadece 9’u polise bildirildi, sadece 1’i mahkemeye taşındı.

“Mağdurlar; devlet ve hukuk sisteminin kendilerini koruyacağına inanmıyor”

* Rapora göre, mağdurların çoğu ailelerinden ve kolluk kuvvetlerinden ciddi biçimde korkuyorlardı. Mahkemelere veya diğer devlet aygıtlarına güvenmiyorlardı. Bu nedenle de kolluk kuvvetlerine veya mahkemelere son derece az sayıda olay ihbar edildi. 62 vakadan sadece 9’u polise bildirilirken sadece 2’si mahkemeye intikal etti. Hiçbir vakada polis olayı nefret suçu olarak değerlendirmedi.

Failler iki veya daha fazla

* Vakaların üçte ikisinde failler iki veya daha fazla sayıda kişiden oluşuyordu. 62 olaydan 17’sinde failler üçten fazla kişiydi ve linç niteliği vardı.

* Olayların yarısından fazlasında saldırılar iki veya daha fazla sayıdaki görgü tanığının gözü önünde yapıldı.

* Görgü tanıklarının yaklaşık üçte biri (%35) olaylara tepki vermedi. Yüzde 25’i mağdurları destekleyici tavır aldı. Vakaların yüzde 32’sinde bazı görgü tanıkları mağduru desteklerken bazıları faillerin yanında yer aldı.

(EMK)