2015 Hrant Dink Ödülü Kaos GL ve Samar Badawi’nin

Uluslararası Hrant Dink Ödülleri buakşam (15 Eylül) İstanbul Kongre Merkezi’nde sahiplerini buldu. Yedinci kez verilen ödüllere bu sene Suudi Arabistan’dan, kadın hakları savunucusu Samar Badawi ve Türkiye’de LGBTİ hakları ve özgürlükleri alanında çalışan Kaos GL layık görüldü.

Badawi’nin, “kadın hakları savunuculuğu alanında öncü bir ses olması ve ülkesindeki insan hakları savunucularının uğradığı baskılar konusunda uluslararası farkındalık yaratması”, Kaos GL’nin ise "LGBTİ'lere yönelik şiddetin artarak devam ettiği Türkiye’de LGBTİ hakları konusunda en köklü, istikrarlı ve etkili çalışmaları sürdüren inisiyatif olması” nedeniyle ödüle layık görüldüğü açıklandı. 

Emine Kolivar’ın sunuculuğunu yaptığı törende ilk olarak Bülent Ortaçgil’in “Bu Su Hiç Durmaz” adlı şarkısıyla, Ceylan Ertem sahne aldı.

Prof. Akçam: Soykırım suçu Türkiye tarihi ile doğrudan ilişkili

Tarihçi Prof. Dr. Taner Akçam, açılış konuşması yaptığı törende “insanlık hukuku” ve “insanlığa karşı suçlar” olarak bilinen hukuk kavramlarının ve bunlarla bağlantılı olarak “soykırım” suçunun yaratılmasının Türkiye tarihiyle doğrudan ilişkili olduğunu belirtti.

Katledilmiş insanların onurlarını iade edebilmek, adalet duygusu ve vicdanı yeniden inşa edebilmek, düşmanlık ve çatışmaların önüne geçebilmek için tarihle yüzleşmenin gerektiğine dikkat çeken Akçam, bu coğrafyada facia ve yıkımlara yol açan etnik temelli siyasi çözümlerin, silahlanmak ve öldürmekten çok daha kolay olan beraber yaşam yoluyla aşılabileceğini ve bu hayal doğrultusunda Hrant Dink’in bir sivil haklar önderi olarak yaşatılması gerektiğini söyledi.

Akçam’ın konuşmasının ardından, Lübnanlı müzisyen Eileen Khatchadourian kısa bir konser verdi.

1915 Işıklar: Soykırım'ı önlemeye çalışanlar

Gecede, “1915 Işıklar” ve “2015 Işıklar” adlı iki video da gösterildi.

İlk videoda, Ermeni Soykırımı'nda katliamların önüne geçmeye, yaşanan vahşeti dünyaya duyurmaya, belgelemeye, seslerini yükseltip bu büyük insanlık suçunun önüne geçmeye çalışan ve bunun bedelini canlarıyla ödeyen, Halep Valisi Celal Bey, Kastamonu Jandarma Kumandanı İzzet Bey, dönemin ABD İstanbul büyükelçisi olan Henry Morgenthau gibi isimler anıldı. 

2015 Işıklar

2015’in “ışıklar”ı arasında, Hindistan’da lokantalardan ve düğün davetlerinden artan yemekleri toplayıp evsizlere ve yetimlere dağıtan Robin Hood Ordusu; Suriye’de, savaşta yıkılan ve yakılan yerlerde mahsur kalanları kurtarmak için oluşturulan White Helmets grubu; Irak parlamentosunda Ezidi katliamını dile getiren ilk politikacı olan Viyan Daxil; Yerevan’da elektrik ücretlerine yapılan zamları protesto etmek için toplananların oluşturduğu “Elektrik Yerevan” hareketi; Amerika’da siyahların özgürlük hareketini yeniden inşa etmeyi hedefleyen Black Lives Matter; İstanbul-Tuzla’daki Ermeni Çocuk Kampı Kamp Armen’in Ermeni halkına koşulsuz iadesini talep eden Kamp Armen direnişi; Kobanê’de savaş nedeniyle hayatları mahvolmuş çocuklara oyuncak götürmek, onlar için kütüphane kurmak amacıyla çıktıkları yolda, Urfa’nın Suruç ilçesinde bir canlı bomba saldırısıyla öldürülen SGDF’li gençler de yer aldı.

Badawi yurtdışı yasağı nedeniyle gelemedi

2015 yılı Hrant Dink ödüllerinin sahipleri, gecenin sonunda açıklandı. Yurtdışına çıkış yasağı nedeniyle törene katılamayan Samar Badawi’nin ödülünü, çalışma arkadaşı Körfez İnsan Hakları Merkezi’nden Elsa Saade, Hrant Dink Vakfı Başkanı Rakel Dink ve 2014 yılı Uluslararası Hrant Dink ödül sahibi Şebnem Korur Fincancı’nın elinden aldı.

Saade, konuşmasında, temel insan hakları uğruna hayatını tehlikeye atan Badawi’nin, hayal kurarak ve hayallerinin peşinden koşarak, binlerce Suudi kadına ilham kaynağı olduğunu söyledi. Gücün mezhep, din ve ekonomik çıkarların istismarı dikte edildiği bölgelerde, insanların kaygılarını dünyaya duyuracak kişilere ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Saade, dayanışma fikrini öne çıkaran bu tür ödüllerin, dünyanın en zor coğrafyalarında korku ve unutulmuşluk hissi içinde yaşayanlar için bir umut ışığı yaktığını dile getirdi. 

Erol: Irkçılıkla ve homofobi mücadelesi birlikte verilir

Kaos GL’ye ise, ödülünü Uluslararası Hrant Dink Ödül Komitesi Başkanı Ali Bayramoğlu sundu. Kaos GL adına ödülü alan Ali Erol, konuşmasında, eşcinsellerin, ömürlerini, Hrant Dink’in hayatına mal olan “güvercin tedirginliği”ile geçirdiklerini ve eşcinsellerin kurtuluşunun, toplumun özgürleşmesi için bir önkoşul olduğunu söyledi.

Erol şöyle konuştu:

“Irkçılığa ve milliyetçiliğe karşı mücadele etmeden, homofobi ve transfobiye karşı mücadelemizde başarılı olamayacağımızı biliyoruz. Bu bilinçle yıllardır sadece heteroseksizmin sınırlarına karşı değil aynı zamanda seksizm, milliyetçilik, ırkçılık ve militarizmin sınırlarına karşı da mücadele ediyoruz. 

Farklı ayrımcılıklar arasında bağlantılar kurmadıkça, söz konusu ayrımcılıklara karşı mücadele pratikleri ve özgürlük mücadeleleri arasında yatay ağlar örmedikçe her birimiz kendi “mesele”lerimiz etrafında dönüp durmaya mahkum olacağız. 

Bugün sevgi ve özlemle andığımız Hrant Dink, kendi çemberinde dönüp durmayı reddettiği ve hiç şüphesiz birlikte dönüşme – birlikte özgürleşme çağrısını hem içeriye hem dışarıya ulaştırabildiği için hepimizin Hrant Dink’i olmaya devam ediyor…” 

Farklı ayrımcılıklar arasında bağlantı kurmanın önemine dikkat çeken Erol, ırkçı ve milliyetçi devlet politikalarıyla kurumsallaşan söylemlerin ‘ulus düşmanları’ yarattığını ve bu sahte ‘ulus bütünlüğü’nün, ancak özgürlük mücadeleleri arasında köprüler kurularak aşılabileceğini dile getirdi. 

Ödülün bu yılki jürisinde Baskın Oran, Gerard Libaridian, Kenneth Roth, Kumi Naidoo, Mary Kaldor, Oya Baydar, Rakel Dink ve 2014 Uluslararası Hrant Dink Ödülü sahipleri Angie Zelter ve Şebnem Korur Fincancı yer aldı. (EA)

Uluslararası Hrant Dink Ödülleri Uluslararası Hrant Dink Ödülü 2009’dan beri her yıl; ayrımcılıktan, ırkçılıktan, şiddetten arınmış, daha özgür ve adil bir dünya için çalışan, bu idealler uğruna bireysel risk alan, ezber bozan, barış dilini kullanan, mücadeleye devam etme yolunda ilham ve umut veren, Türkiye’den ve yurt dışından iki kişi, kurum veya gruba veriliyor. Bu ödülle, Hrant Dink Vakfı, bu yolda yürüyenlere seslerinin duyulduğunu, yaptıklarının görüldüğünü ve yalnız olmadıklarını hatırlatmayı, onlara manen destek olmayı, tüm insanları idealleri uğruna mücadeleye teşvik etmeyi amaçlıyor.  Uluslararası Hrant Dink Ödülü’nü önceki yıllarda kazanan isimler arasında gazeteci, yazar Alper Görmüş (2009), gazeteci, yazar Amira Hass (2009), Türkiye Vicdani Ret Hareketi (2010), hukukçu Baltasar Garzón (2010), gazeteci, yazar Ahmet Altan (2011), gazeteci ve İnsan Hakları savunucusu Lydia Cacho (2011), yazar İsmail Beşikçi (2012), İnsan Hakları örgütü Uluslararası “Memorial” Topluluğu - Rusya (2012), İnsan Hakları savunucusu Nataša Kandić (2013) ve Cumartesi Anneleri / İnsanları (2013), Şebnem Korur Fincancı (2014) ve Angie Zelter (2014) bulunuyor.

Kaos GL Kaos GL, kurulduğu 1994 yılından beri, “Eşcinsellerin kurtuluşu heteroseksüelleri de özgürleştirecektir” ilkesiyle çalışıyor. 2005’te, Türkiye’de tüzel kişilik kazanan ilk LGBTİ grubu oldu. Yayımladığı Kaos GL dergisi, Türkiye’deki LGBTİ’lerin kendi gündemlerini ortaya koydukları ilk alternatif zemin ve Türkiye’nin en uzun soluklu LGBTİ yayını oldu. KaosQ+ adlı akademik dergi ise, kuir çalışmaları alanındaki araştırmalara yer vererek, toplumsal cinsiyetle kesişen diğer eşitsizlikler arasındaki ilişkilere dikkat çekiyor. 2006 yılında, homofobiden, transfobiden ve cinsiyetçilikten arınmış haber yazımı için “Yerel Muhabir Ağı Eğitimleri”ni örgütleyerek, birçok makale, haber ve çevirinin yer aldığı bir internet sitesi (KaosGL.org) oluşturdu. Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde “Homofobi Karşıtı Buluşmalar” düzenleyerek, LGBTİ’lerin sorunlarının yerel ölçekte de konuşulmasına imkân sağlıyor.

Samar Badawi Samar Badawi, insan hakları mücadelesine, kendisine 15 yıl boyunca fiziksel istismarda bulunan babasını mahkemeye vererek, çok genç yaşta başladı. Vesayet sisteminin yanlışlığı, seçmen kayıt merkezlerinin kadınları kaydetmeyi reddetmesi, araba kullanan kadınların yargılanması nedeniyle çeşitli davalar açtı. 8 Mart 2012’de, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından, vesayet sistemine karşı çıkması, oy hakkı davalarında öncülük etmesi ve bu mücadelesiyle diğer kadınlara cesaret ve ilham kaynağı olması nedeniyle, Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü’ne layık görüldü. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı tarafından, insan hakları konusundaki faaliyetlerine son vermesi için tehdit edildi ve ülkesine döndüğünde pasaportuna el kondu. Seyahat yasağı ve tüm diğer engellemelere rağmen, insan hakları alanındaki mücadelesine devam ediyor.