1995'te Yaşar Kemal'in Der Spiegel dergisinde, devletin Kürt politikasını eleştiren yazısı nedeniyle Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde (DGM) yargılanması üzerine 1080 kişinin yayıncı olduğu 80 sayfalık bir kitapla bütün düşünce suçlarını ve suçlularını temsilen 10 yazı yayınlanmıştı.
Kitap hakkında dava açıldı ve 185 kişi yargılandı ama Düşünce Suçuna Karşı Girişim, yargılanan ya da ceza alan "düşünce suçlularının" yazılarını, "suç" olduğu için engellenen düşünceleri ve bu durumla ilgili hukuksal süreçleri her sene kitaplaştırmaya devam ediyor.
36 gazeteci 2010'a ceza evinde girdi
"Düşünceye Özgürlük 2009" kitabında geçtiğimiz yıl olup bitenler özetlenirken ilginç bir noktaya değinmiş kitabın yazarlarından Ceren Baykal; Anayasanın 288.maddesi, yani adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs.
Düşünce suçuna Karşı Girişim'in hukuk sorumlusu olan Baykal, "Etkilenmekten korkan bir zihniyet hala yaşıyor ki 'etkilemek' diye bir durumun olabileceğini asla kabul edemeyeceğinden 'etkilemeye teşebbüs' edilmesini cezaya tabi tutuyor" diyor. "Yani bir yandan yargı kesinlikle etkilenebileceğini kabul etmiyor ve adli yargılamayı etkilemek diye bir suç olmuyor da teşebbüs suçu diye bir suç kalıyor ceza yasasında."
Peki 2009'da neler oldu? Kitapta bunlar şöyle özetleniyor:
- Demokratik açılım adı altında Kürt meselesi konuşulabilir bir konu oldu.
- Kürt medyasının karşılaştığı yasakların yanı sıra TRT Şeş'e 24 saat yayın hakkı tanındı.
- Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu'nun verilerine göre Türkiye'de yedisi Yazı İşleri Müdürü, 36 gazeteci ve yazar 2010 yılını cezaevlerinde karşıladı.
- 20 Ekim 2008'de başlayan Ergenekon ana davası birinci yılını geride bıraktı.
- 2009 Newroz, Kadınlar Günü ve İşçi Bayramı tarihlerinin birbirine yakın olduğundan, emniyet yetkilileri "gerekli" malzemeler için ihale açarak cop, biber gazı, tazyikli su gibi malzemelerini stokladı.
- 1 Mayıs'ta Taksim'de kutlama yapılmasına izin verildi, ancak polise göre 108, ÇHD'ye göre 400'ün üstünde kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan 5 kişi gözaltında işkenceye maruz kaldıklarını söyleyerek İHD'ye başvurdu.
- Medyanın taş atan çocuklar olarak adlandırdığı TMK mağduru çocuklar için çalışan "Çocuklar İçin Adalet Çağırıcıları"nın söylediğine göre, çocuklar açık görüşte ve ailelerinin gözü önünde işkenceye maruz kaldı.
- Anayasa Mahkemesinin 11 Aralık'ta yaptığı açıklamayla DTP'nin temelli kapatılmasına karar verildi. Partinin üst düzey yöneticilerine siyaset yasağı getirildi.
Ceza alan, aklanan ve düşen davalar
Kitapta, Düşünce Suçuna Karşı Girişim'in yıl boyunca izlediği davaların en ilginç ve tipik olanları yer alıyor. Ceza alan, aklanan ve düşen davalar, davaya dayanak oluşturan suç, hukuki süreç ve dava sonuçlarıyla anlatılıyor. Yer verilen davalar arasında Osman Baydemir, Aysel Tuğluk, Leyla Zana, Ragıp Zarakolu, Nedim Şener, Nedim Gürsel, Erol Karaaslan, Ahmet Karayay, İbrahim Kaboğlu, Baskın Oran ve daha birçok isim var.
Kitapta ayrıca 2009 yılında engellenen tiyatrolar, konserler, afişler, seminerler, festivaller, yürüyüşler, sergiler, kitaplar, gazeteler, dergiler ve internet siteleriyle ilgili bilgiler yer alıyor. Son olarak Ergenekon davası, 2009'da yaşanan polis şiddeti ve DTP'nin kapatılmasına ilişkin yazılarla bitiyor kitap.
Düşünce özgürlüğü, bu konudaki yasal düzenlemeler ve bu düzenlemelerden doğan mağduriyetler hakkında önemli ve ilginç bilgilere ulaşabileceğiniz bir kitap.(ÇT)
* Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim'in internet sitesine http://www.antenna-tr.org adresinden olaşabilirsiniz.
** "Düşünceye Özgürlük 2009", Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim, Can Matbaacılık, İstanbul, 2010, 143 sayfa.
.jpg)
