Güvenlik güçlerinin şiddetinde önceki yıllara oranla hiçbir azalma olmadı. 1 Aralık 2009 tarihine kadar beş kişi gözaltında, 33 kişi de cezaevlerinde yaşamını yitirdi. Yargısız infaz, 'dur' ihtarı, rasgele ateş açma olaylarında güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu yaşamını yitiren kişi sayısı 46.
Bu rakamlar İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın (TİHV) birlikte hazırladıkları 2009 Yılı İnsan Hakları Değerlendirme Raporu'ndan.
İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan ve TİHV Başkanı Şebnem Korur Fincancı verileri İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin kabul edilişinin 61. yılında yaptıkları basın toplantısıyla açıkladılar.
Bu yıl demokratik açılım ve demokratikleşme söylemlerine karşı yaşanan hak ihlalleri şöyle:
Devlet faili meçhuller ve kayıpların bulunması konusunda irade ortaya koyamadı
Bu yıl 17 faili meçhul cinayet işlendi. Ayrıca 1980'den 2002'ye kadar devam eden zorla kaybettirmeler sonucu meydana gelen kayıpların ve faili meçhul cinayetlerin araştırılması konusunda hükümet güçlü bir irade ortaya koyamadı. Bununla birlikte 1994-95 yıllarında Cizre'de yaşanan cinayetlerle ilgili açılan dava umut verici.
İşkenceye sıfır tolerans söylemi havada kaldı
Kasım sonuna kadar TİHV'e işkence ve kötü muamele gördüğü gerekçesiyle 436 kişi başvurdu. Bunlardan 252'si bu yıl içinde işkence gördüğünü belirtti.
Polis aşırı güç kullanmaya devam etti, TMK Kürt çocuklarının kabusu oldu
Toplantı ve gösterilerde yapıla güç kullanımı sonucu 9 toplantı ve gösteride 5 gösterici öldürüldü, 269'u yaralandı. Yapılan müdahalelerde 1414 kişi gözaltına alındı, 369'u tutuklandı.
Terörle Mücadele Kanunu'na muhalefetten (TMK) 177 Kürt çocuğu özel görevli ağır ceza mahkemelerinde yargılanmaya başladı.
Mahpus sayısı arttı, İmralı denetime açılmadı
Kasım itibariyle cezaevlerinde tutuklu bulunanların sayısı 117 bin 61 kişi. Bunların 40 bin 206'sı tutuklu, 19 bin 970'i hükmen tutuklu, 56 bin 885'i de hükümlü. 2 bin 603 tutuklu çocuğun bulunduğu cezaevlerinde 44 ağır mahpus hasta tedavi edilmeyi bekliyor.
Toplumda sürekli gerginlik kaynağı olan İmralı Cezaevi'nin İHD, TİHV ve MAZLUMDER'in denetimine açılması taleplerinin bu yıl da reddedildi.
Türk Ceza Kanunu'nda düşünceyi suç sayan maddelerde düzenleme olmadı. Bu yıl 355 kişi düşünce ve ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı nitelikte davalardan dolayı mahkum edildi.
Ne basın özgür ne düşünce ne de İnternet
Tutukluluğu devam eden gazeteci sayısı 34. 2009'un ilk 11 ayında yayını durdurulan gazete ve dergi sayısı 29. 65 kitapla ilgili olarak dava açıldı, 4662 İnternet sitesine erişim yasağı getirildi.
Örgütlenme özgürlüğünün önündeki engeller sürüyor
Siyasi partilerin kapatılması hâlâ bu ülkede en kolay ve olağan uygulama. Bu yıl dernek ve parti kapatma sayısı 6. Çeşitli parti binalarına 129 saldırı gerekleşti. Kolluk kuvvetleri çeşitli kurumların binalarına 42 baskın düzenledi. Bu bağlamda KESK'e ve DTP'ye yönelik baskılar en göze çarpanlar.(BÇ)
