Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel yoksul ile zengin arasındaki enflasyon farkının 2007’den bu yana arttığını söyledi.
BETAM’da yaptıkları araştırma hakkında bilgi veren Gürsel bu eğilimin devam edip etmeyeceğini gıda fiyatlarındaki artışa bağlı olduğunu anlattı.
“Zengin ile yoksulun tüketim sepetlerindeki 12 kalemin ağırlıkları farklı. Ulaştırmanın zenginin sepetindeki payı yüksek; konut ve gıdanın da yoksulun sepetindeki ağırlığı fazla.
“Bunların fiyatları ortalama tüketici fiyatından daha hızlı artığı zaman ulaştırma zenginin enflasyonunu arttırıyor. Gıda ve konut da yoksulun enflasyonunu.
“Bu üç kalemde de 2007’den bu yana fiyatlar daha hızlı arttı. Özellikle gıda da...
“Böyle olunca iki kalem yoksulun bir kalem zenginin aleyhine çalıştı. Ama net sonuç yoksulun aleyhine. Özellikle son bir yılda gıdadaki yüksek artış bu farkı daha da arttırdı.
“Bizim bildiğimiz ortalama enflasyon üç buçuk kat artmış. Zengini enflasyonu bunun biraz altında ama yoksulun enflasyonu bunun bayağı üzerinde artmış. 2007’den bu yana yoksulun enflasyonu ortalama enflasyona oranla yüzde 8 daha fazla.
Gıda fiyatları belirleyici
Prof. Seyfettin Gürsel yoksul enflasyonuyla zengin enflasyonu arasındaki bu eğilimin devam edip etmeyeceğini de büyük ölçüde gıda fiyatlarındaki gelişmelerin belirleyeceğini ifade etti.
“En önemli faktör gıda fiyatları, çünkü enerji fiyatları ısınma gibi faktörler nedeniyle konutu ve tabii ulaştırmayı olumsuz etkiliyor.
“Şöyle diyelim, enerji hem konut aracılığıyla yoksulun aleyhine hem de ulaştırma aracılığıyla zenginin aleyhine etki yapıyor.
“Enerji fiyatları düşüyor (Türkiye’de Türk Lirası cinsinden düşmüyor) ve enflasyon artışı yavaşladı.
“Dolayısıyla yoksulla zengin arasındaki farkı arttırmıyor, birbirini telafi ediyor bunlar. Gıda ise çok açık biçimde yoksulu etkiliyor.
Yapısal reform gereği
“Bu yıl da iyi başlamadı, gıda fiyatlarında Ocak-Şubat’ta artış oldu. Halbuki Merkez Bankası gıda fiyatları normalleşecek demişti ama şimdilik öyle değil.
“Uluslararası düzeydeyse düştü fiyatlar. Normalde Türkiye’de de normalleşme beklemek lazım. Ama bu sefer de hava koşullarının etkilediği söylendi.
“Fakat asıl yapısal bir reform lazım. Aracı maliyetlerini düşürücü bir politika uygulamak lazım. Aksi takdirde bazen hızlanacak bazen yavaşlayacak ama böyle gidecek.” (YY)
BETAM'ın araştırmasına buradan ulaşabilirsiniz.
"Olan tüketiciye oluyor" | |
Gıda fiyatlarındaki artışın temel nedeni nedir? Gıdanın son yılını kuraklıkla açıklıyorlar. Ama mesele son yıldan ibaret değil, ondan önce dünya çapında bir fiyat artışı oldu. Sonra biraz düştü ama 2014'te kuraklık yüzünden arttı. |
