"Çocukların Silahlı Çatışmalara Dahil Olmaları Konusunda Ek Protokol"ün kabul edilişinin altıncı yılında Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi çatışmalara dahil edilen çocukların durumunu tartıştı. Genel Sekreterliğin yıllık raporuna göre 2007'de çocukları kullanan silahlı grup ve kuvvetlerin sayısı 40'tan 57'ye çıktı.
Konseye göre rakamsal artışın bir nedeni artık çocuk asker kullanan kuvvetlerin daha iyi izlenip, rapor edilebilmesi. Böylelikle çocukların askere alınmasından sorumlu taraflar belirleniyor, konu ulusal ve uluslararası alanlarda daha sık araştırmalara konu oluyor.
Bu rakamsal artış Çad, Sudan, Afganistan ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde çocukların artan oranlarla silah altına alındığını, durumun kötüye gittiğini gösteriyor.
Çocukların asker olarak kullanılmasındaki artan oran, ek protokolün imzalanmasının ne kadar önemli olduğunu, uluslararası hukukun ve izleme-raporlama sürecinin gerekliliğini bir kez daha gösteriyor.
119 ülke protokolü imzaladı
Son altı yıl içinde bazı olumlu gelişmeler de oldu. Şu an 119 ülke protokolü imzalamış bulunuyor. Şubat 2007'den beriyse 66 hükümet çocuk askerlerin durumunu düzenleyen Paris İlkeleri Bildirisini imzaladı.
Buna ek olarak Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Sudan'da en az üç barış anlaşması imzalandı ve Paris'teki ilkelerinden yola çıkarak, Ivory Sahilinde (Batı Afrika) çocukların silah altına alınması durduruldu.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'ysa (UNICEF) internet sitesinde Güvenlik Konseyi toplantısının çocukların silahlı çatışmalardan etkilenmesini azaltmada ülkelere sorumluluklarını hatırlatmak açısından önemli olduğunu vurguladı.
Çatışmalarda 300 bin çocuk kullanılıyor
Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi geçen hafta "Çocuk Asker Kullanımı Durdurulsun: Kırmızı El Günü" kapsamında tam sayıları belli olmasa da, bugün 300 bin civarında çocuğun "asker" olarak kullanıldığnı açıklamıştı. Buna göre:
- Sorunun en ağır yaşandığı yer olan Afrika’da, bazıları dokuz yaşında olan 100 bin kadar çocuğun 2004 ortasından beri çatışmalara dahil edildiği tahmin ediliyor. Çocuklar Asya, Avrupa ve Latin Amerika’da asker olarak kullanılıyorlar.
- 2001-2004 arasında çocukları silahlı çatışmalarda kullanan ülkeler Burundi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Çad, Fildişi Sahili, Gine, Liberya, Myanmar, Ruanda, Sudan, Uganda ve Amerika Birleşik Devletleri. Şu ana kadar Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde sadece Kongo'da gerçekleşen suçlarla ilgili dava açılabildi.
"Ek Protokol"e dair
1989'da hayata geçirilen BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni Türkiye 1995'te imzaladı.
2002'de de sözleşmeye Ek Çocukların Silahlı Çatışmalara Dahil Olmaları Konusunda Seçmeli Protokol yürürlüğe girdi. Türkiye bu protokolü de Mayıs 2004'te yürürlüğe koydu. (GG/TK)
* Haberi UNICEF'in sitesindeki İngilizce orjinalinden Gökçe Gündüç derledi ve Türkçeleştirdi.
