Tüm dünyada ifade özgürlüğünü değerlendiren yıllık raporunu dün açıklayan Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) 2007'nin son 10 yılda en fazla gazetecinin görevi başında öldürüldüğü yıl olduğunu söyledi. Türkiye'de Agos'un kurucusu ve yazarı Hrant Dink 19 Ocak'ta öldürülmüştü.
Rapora göre bu yıl tüm dünyada 64 gazeteci öldürüldü. Geçen yılki raporda bu sayı 56'ydı. Örgüt, 22 gazetecinin ölümünü de meslekleri nedeniyle gerçekleşip gerçekleşmediğini hala araştırdıklarını söyledi.
New York merkezli hak örgütüne göre 66 gazetecinin öldürüldüğü 1994 gazeteciler için en kötü seneydi. O sene ölümlerin çoğu Bosna, Cezayir, Ruanda gibi çatışma bölgelerinde gerçekleşmişti.
Irak hâlâ gazeteciler için en tehlikeli ülke
Raporda Irak "basın için dünyanın en tehlikeli ülkesi" olarak tanımlanıyor. Bu durum son beş yıldır değişmedi. Bu yıl Irak'ta 31 gazeteci öldürüldü.
CPJ, Irak'ta öldürülen gazetecilerin çoğu kasten hedef alındı. Örgüt 24 gazetecinin açıkça "cinayet"e uğradığını belirtti. Failler kimliği belirlenemeyen tetikçiler, intihar bombacıları ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) askerleriydi. Öldürülenlerin biri hariç tamamı Irak vatandaşıydı. Dokuzu uluslararası medya için, diğerleri yerel medya için çalışıyordu.
Gazetecilere yardım edenler de öldürülüyor
Irak'ta gazetecilerin yanı sıra koruma, şoför gibi 12 medya destek görevlisi de öldürüldü. Tüm dünyada 20 medya destek çalışanı öldürüldü. İşgalin başladığı 2003'ten bu yana ülkede öldürülen gazeteci sayısı 120'yi geçti.
Rapora göre yedi gazetecinin öldürüldüğü Somali, Irak'ın ardından en tehlikeli ikinci ülke oldu. CPJ direktörü Joel Simon "Irak'ta yükselen şiddet yüzünden Somali'deki gazetecilerin durumu gündeme gelemedi" dedi. Örgüt, genel olarak Afrika'da ciddi bir artış olduğunu –geçen yıl iki gazeteci, bu yıl 10 gazeteci- belirtti.
Bu ürkütücü verilerin yanı sıra CPJ bazı olumlu gelişmeler olduğunu da vurguladı. 15 yıl sonra ilk defa bu yıl Kolombiya'da hiç gazeteci öldürülmedi.
CPJ, işi başında hayatını kaybeden her 10 gazeteciden yedisinin cinayete kurban gittiğini söyledi. Diğer ölümler çatışma bölgesinde bulunmak veya tehlikeli görevlerden kaynaklandı.
"Korku, oto-sansüre yol açıyor"
Geçtiğimiz ay örgüt gazeteci cinayetlerinin cezasız kalmaması için küresel bir kampanya başlattı. Kampanyanın özellikle yoğunlaştığı Rusya ve Filipinler'de 10 cinayetten dokuzunun faili bulunamıyor. Simon, "Çözülemeyen cinayetler korku yaratarak oto-sansüre yol açıyor" dedi.
Rapor, Dink cinayetine, Burma'da herkesin gözü önünde vurulan Japon fotoğrafçı Kenji Nagai'ye, listenin başına oturan Nepal, Filistin, Haiti, Honduras ve Rusya'ya özel vurgu yaptı.
Halen üçü Meksika'da beş gazeteci de kayıp olarak görünüyor. CPJ, araştırmalarını tamamlayarak 2007'de öldürülen gazetecilerin kesin listesini 2 Ocak'ta açıklayacak.(EÜ)
* Haider Rizvi'nin IPS'te yayınlanan yazısını Erhan Üstündağ kısaltarak Türkçeleştirdi. Ara başlıklar bianet'e ait.
