Avrupa Birliği ve UNICEF'in desteklediği, Dünya AIDS Günü öncesinde ergenlerin test yaptırması gerekliliğini halka duyurup yaygınlaştırmayı amaçlayan uluslararası konferans dün sona erdi.
Azerbaycan’ın ev sahipliğinde, Belarus, Gürcistan, Moldova ve Ukrayna ile birlikte düzenlenen üç günlük konferansta uzmanlar kaydedilen ilerlemeleri gözden geçirmek, ergenler arasında HIV riskiyle ilgili farkındalık düzeyinin yükseltilmesiyle ve ergenlerin engellerle karşılaşmadan HIV testi yaptırmalarını kolaylaştıracak yollarla ilgili yeni kanıtları, stratejileri ve yenilikleri değerlendirmek üzere bir araya geldi.
Doğu Avrupa ve Orta Asya’da HIV’li kişinin arttığı gerçeği üzerinden düzenlenen toplantı HIV enfeksiyonu açısından en riskli grubu oluşturan ergenlerin ve gençlerin test ve danışmanlık hizmetlerinden daha fazla yararlanabilmelerini sağlamayı amaçlıyordu.
Toplantıda testin gönüllülük temelinde olmasının, gizlilik ilkelerine sadık kalınmasının, halk sağlığı ve etik alanlarındaki mevcut çerçevelerden hareket edilmesinin önemi vurgulandı.
Avrupa’da HIV enfeksiyonlu 2,3 milyon kişi var ve bu kişilerin üçte biri HIV pozitif olduklarını bilmiyor. Yeni enfeksiyonların çoğu da HIV’li oldukları halde henüz teşhis konmamış, bu nedenle virüsü bulaştırma riskinden haberdar olmayan insanlardan kaynaklanıyor.
AIDS kaynaklı ölümlerde artış
UNICEF’in bugün açıklanan AIDS ve AIDS’ten Muaf bir Çocuk Kuşağına Doğru: Altıncı Durum Değerlendirme Raporu 2013’e göre 10-19 yaş grubundan 2 milyonu aşkın ergende HIV bulunuyor.
Ergenlere yönelik etkili ve kabul edilebilir HIV hizmetleri verilememesi nedeniyle bu yaş grubundaki AIDS’le ilgili ölümlerde yüzde 50 artış görüldü.
Oysa 2005 ile 2012 yılları arasında genel nüfusta AIDS’e bağlı ölümler yüzde 30 azalmıştı.
Erkeklerle seks yapan ergen erkekler, enjeksiyonla uyuşturucu alanlar, ticari seks faaliyetlerinde sömürülen ergenler ve sokaklarda çalışıp yaşayanlar en riskli kesimleri oluşturuyor.
Özellikle en marjinal konumda bulunanlar söz konusu olduğunda, çeşitli engeller insanların test ve danışmanlık hizmetlerine erişimini güçleştiriyor.
Sözü edilen engeller ebeveyn izni alma zorunluluğu, test ve danışmanlık hizmetlerinin ücretsiz verilmemesi, test ihtiyacı hakkında bilgisizlik ve enfeksiyon riskinin yeterince önemsenmemesi olarak gösteriliyor.
UNICEF Bölge Direktörü Marie-Pierre Poirier konuyla ilgili olarak, Avrupa ve Orta Asya’da, hükümetler ve sivil toplumdan ortakların desteğiyle, HIV’in önlenmesine daha sürdürülebilir yaklaşımlar için gerekli zemini oluşturduklarını söyledi.
“Ancak ergenlik döneminde HIV’in önlenmesi ve tedavisi konusuna çok daha fazla özen göstermemiz gerekiyor; bunu yapalım ki yaşamlarının ikinci on yılında tüm çocuklar AIDS’ten uzak kalabilsinler.”
Danışmanlık desteği
Konferansta katılımcılar 3300 ergeni ve genci kapsayan online araştırmalardan elde edilen HIV testiyle ilgili ergen tutum ve davranışları konusundaki yeni verileri de inceledi.
HIV testi ve danışmanlık hizmetleri açısından daha elverişli ortamlar oluşturulmasına yönelik çabaları değerlendirdi.
Konferansta bu kapsamda yasalarda yapılması gereken değişikliklere, hükümet ve sivil toplum işbirliğinin güçlendirilmesine, ergenlerin HIV testi ve danışmanlık hizmetlerine erişimlerini artırmak üzere bu alanlarda hizmet sunanlarda kapasite geliştirmeye ve HIV’li ergenlere bakım ve destek sağlanmasına değinildi.
Ayrıca ergenleri HIV’le ilgili durumlarını öğrenmeye özendirmek üzere dış hizmet ve bakım sağlayan sağlık çalışanlarının becerilerini geliştirmeye yönelik yenilikçi bilgisayar ve internet temelli araçlar da değerlendirildi. (YY)
