"17 günlük 'tam kapanma' market zincirlerine hizmet ediyor"

Fotoğraf: Sayim Harmancı / AA

Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-Sen) Genel Başkanı Ali Bülent Erdem ve Genel Örgütlenme Sekreteri Adnan Çobanoğlu 29 Nisan’da başlayan ve 17 gün sürecek olan plansız ‘tam kapanma’ döneminde çiftçinin ve tüketicinin düşürüldüğü duruma ilişkin bir basın açıklaması yaptı. 

Erdem ve Çobanoğlu açıklamada koronavirüs salgını döneminde gıdaya erişimin ve sağlıklı gıdayla beslenmenin öneminin daha da anlaşılır hale geldiğine vurgu yaptı.

Antalya başta olmak üzere güney illerinden gelen çiftçilerin mahsullerini çöpe döktüğü görüntüleri hatırlatan Erdem ve Çobanoğlu çiftçilerin maliyetlerini bile karşılayamaz duruma düştüğünü söyledi. Girdi maliyetlerinin devamlı yükseldiğini, her hasat döneminde yapılan ithalatlarla ürün fiyatlarının baskılandırılmaya çalışıldığını aktardı.

TIKLAYIN - "Çiftçi mahsulünü pazara değil çöpe gönderiyor"

"Çiftçi görmezden geliniyor"

Diyarbakır ve çevresinde kuraklık yaşandığını ifade eden Erdem ve Çobanoğlu “Yaşanmakta olan kuraklığın yaratacağı ürün kayıpları ile çiftçilerin gelir kayıpları görmezden geliniyor” dedi. Erdem ve Çobanoğlu şöyle devam etti:

"Çiftçinin yaşadığı zorluklara şimdi de pazara erişim yasakları eklendi. Malını toptancı hallerinde satamayan çiftçiler, emeklerinin karşılığı olan ürünlerini Antalya’dan başlayarak çöpe dökmeye başladı.

"Bir yanda ürünlerini pazara götürüp satamayan, çöpe döken veya tarlasında bırakan çiftçiler; diğer yanda ise marketlerin fahiş fiyatından sebze ve meyve almak zorunda kalan veya yeterli geliri olamadığından dolayı alamayan tüketiciler… İktidar sonuçta, görmek zorunda kaldığı bu durum karşısında sadece Cumartesi günleri il ve ilçelerde, bir yerde pazar yeri açma kararı aldı.

"Açıktır ki, bu karar çiftçilerin sorunlarını çözmeyeceği gibi tüketicilerin gıdaya erişim sorununu da çözmez. İl ve ilçelerde sadece bir pazar yerinin haftanın bir günü açık olması, daha çok kalabalık ortam yaratacağı için salgının yaygınlaşmasına da yol açar. Üreticilerin aracı ve market zincirlerinin insafına bırakılmasının devamını sağlar.

"Yerel pazarların açılması gerekirdi"

"Halbuki farklı günlerde ve daha dar bölgelerde (mahallelerde) yerel pazarların açılması gerekirdi. Çiftçinin elindeki ürünün çürümesinin önüne geçmenin, tüketicilerin de uygun fiyata taze sebze yiyebilmesi sağlayabilmenin yolu budur. Çünkü, tarladaki birçok sebze türü her gün hasat edilmezse kartlaşır ve hasat edilip pazara götürülmezse çürür.

"Her yerde haftada bir ve aynı gün pazar yeri açma uygulamasıyla tüketicilerin market zincirlere muhtaç kalması sağlanıyor. Çiftçiler ürünlerini zararına satmak, tüketiciler de tüketecekleri gıdayı değerinin çok üzerinde bir fiyatla marketlerden temin etmek zorunda bırakılıyor. Kaybedenler ekonomik kriz içinde olan tüketicilerle, tarımsal ürün üretmek için tüm aile fertleriyle birlikte çalışan çiftçiler oluyor. Kazananlar ise belli: Aracılar ve zincir marketler.

"Kontrol şirketlere teslim edildi"

"İktidarın şirketleri koruyan ve kollayan bu politikaları gıda enflasyonu yaratıyor, COVİD-19 salgınının yarattığı sağlık krizinin yanı sıra ekonomik kriz, gıda krizi tehdidini de beraberinde getiriyor. Gıda şirketleri yıllardır gıdanın kontrolünü ellerine geçirmek için çaba sarf ediyorlardı. Şimdi salgından yararlanarak bu konuda oldukça büyük mesafe kat ettiler, ne yazık ki hükümet de aldığı kararlarla buna yardımcı oluyor. Şirketlerin tarım ve gıdayı kontrolünü sağlayan zincirin son halkasını, yani pazarlanmasını da sadece şirketlere teslim etmiş oluyor.

"Sonuç olarak; tarım ve gıdanın tohumdan başlayarak, üretimi, girdilerinin sağlanması, işlenmesi ve pazarlanmasına kadar olan sürecin kontrolü küresel şirketlerin eline geçtikçe, daha farklı ifadeyle şirketlerin gıda sistemi kuruldukça, tüketiciler nasıl üretildiklerini bilmedikleri ürünleri, şirketlerin belirledikleri fiyatlarla tüketmek zorunda kalıyorlar. Buna karşı çıkmak, “Dur!” demek gerekir. Küçük çiftçiler, aile tarımı yapanlar ve sağlıklı gıdaya erişme ihtiyacı duyanlar, şirketlerin gıda sistemi karşısında kendi gıda sistemlerini kuracak bir mücadeleyi birlikte yürütmek zorundadır." (HA)