Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan gazeteci Ahmet Şık, hapishane kütüphanesinin çok yetersiz olduğunu, kitapların çoğunun dini içerikli olduğunu anlattı. Aynı hapishanede kalmış veya müvekkili bulunan avukatlar da Silivri’ye dışarıdan kitap gönderilemediğini söyledi.
Sivil toplum örgütü temsilcileri, avukatlar, gazeteciler ve bazı hapishanelerde tutuklu bulunmuş kişiler, Silivri Cezaevi başta olmak üzere hapishanelerdeki kütüphanelerin durumunu bianet'e anlattı.
"Bazı kitaplar paketi açılmadan iade edildi"
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği / Türkiye Hapishane Çalışmaları Merkezi’nden (CİSST/TCPS) Mustafa Eren, mahpuslara gönderdikleri bazı kitapların paketi açılmadan geri gönderildiğini anlattı:
“Örneğin, İzmir’deki Kırıklar F Tipi Hapishanesi’ne gönderilen kitap kargoları, hapishane idaresince ‘Dışarıdan kitap alınmayacak’ denerek gönderildi. İdare, mahpusların kitapları parasını verip kantinden istek yaparak almaları gerektiğini, kargoyla gönderilen kitapların alınmayacağını ifade etti. Bazı kitaplar, kargoların üstünde ‘kabul edilmedi’ ibaresiyle geri gönderildi.”
"Paran yoksa ne dergi ne kitap..."
CİSST/TCPS’ye gönderilen mektuplarda da durum şöyle anlatılıyor:
“Yeni genelgeyle bundan böyle dışarıdan dergi ve kitap alışveriş hakkımız kaldırıldı. Alınacak her şey idare kanalı, onayı ve sahip olduğumuz sınırlı kaynakla olabilecek.” (N.Y.)
“Geçenlerde cezaevi denetiminden geçmiş, yanımda bulunan haklarında toplatılma kararı alınan iki kitabımı almaya geldiler. Fakat bu iki kitapla kalmayarak hiçbir yasak kararı olmamasına rağmen kitaplarımın içinde Kürtçe yazılanlar ve “Kürd” kelimesi geçen kitap ve dergilerime de el koydular. Üstelik mahkeme kararı olmamasına rağmen.” (S.Ö.)
“Artık paran yoksa içerde ne dergi ne kitap okuyabiliyorsun.” (N.Ö.)
Ahmet Şık: Kitapların çoğu dini ve korsan yayınlar(Silivri Cezaevi’nde kalan Şık hakkında bilgiyi eşi Yonca Şık’tan aldık. Şık, 30 Aralık’ta tutuklandı. Şık 2011-2012 arasında yargılandığı Oda TV davası kapsamında 375 gün Silivri’de tutuklu kaldı.) Cezaevinin kütüphanesindeki kitaplar için bir liste var. Ahmet, bu kitapların büyük bir çoğunluğunun dini kitaplardan oluştuğunu söyledi. Diğer kitaplarsa Ahmet’in daha önce okuduğu kitaplar. Ahmet bunları ikinci kez okuyor. Ahmet ayrıca bu kitapların bazılarının da korsan kitap olduğunu söyledi. Örneğin Savaş ve Barış’ı okumak için istemiş. 1225 sayfalık kitap 200 sayfa olarak gelmiş, o da iade etmek zorunda kalmış. Ahmet, her hafta 50-100 arasında listeden kitap talebinde bulunuyor. Ama bu kitaplar ya olmadığı ya da başka kişilerde bulunduğu için haftada 4 kitap alabiliyor. O kitaplar da ya daha önceden okuduğu kitaplar ya korsa ya da kötü baskılar. Şu ana kadar yaklaşık 40 kitap okumuş. |
Barkın Timtik: Silivri kütüphanesi yetersiz, sıra bekleniyor(Halkın Hukuk Bürosu avukatlarından Barkın Timtik, 20 Aralık 2016 ile 17 Şubat 2017 arasında Silivri ve İzmir F Tipi hapishanelerinde tutuklu kaldı.) Silivri hapishanesindeki kütüphanede bulunan kitapların çoğu, Kuran yorumu gibi dini içerikli kitaplar. Çok yetersiz bir kütüphane, belli bir siyasi ve kültürel anlayışa yönelik. Okunabilecek bilimsel nitelikte veya klasik edebiyat kitapları çok azdı. Bunların içinden okumak istediğimiz olunca da sıra beklemek zorunda kalıyorduk. Silivri nüfusu kalabalık olan bir hapishane kampusu, okumak istediğimiz kitap için talepte bulunduğumda, daha önce talepte bulunmuş olanların kitabı okuyup bitirmesini bekliyordum. Ayrıca hapishane idaresi de okunmak istenen kitap listesini denetliyor ve bazen kitapları, kütüphanede olmasına rağmen vermiyorlar. Silivri’de ayrıca dışarıdan mahpuslara gönderilen kitapların idarece alınmaması gibi bir uygulama var. Tutuklu ve hükümlülerin yaptığı araştırmaların, çalışmaların önünde engel bir karar. Bazı hapishanelerde de tutuklu ve hükümlülerin parasını ödeyerek kitapları hapishane idaresine aldırması gibi bir uygulamaya gidiliyor. Kütüphaneyi zenginleştirmek, okuma ihtiyacının karşılanması mahpusun görevi değil, devletin görevi. Ayrıca hesabında parası olmayan mahpusların da kitap edinmesinin önüne geçiliyor. Silivri’de ise bu şekilde bile kitap alınması yasak, sadece kütüphane kullandırtılıyor. |
Kıvanç Ersoy: Metris'te birçok kitap vardı, Silivri'de yoktu(Doç. Dr. Ersoy, 15 Mart-22 Nisan 2016 arası Metris ve Silivri Cezaevlerinde tutuldu.) Biz 15 Temmuz’dan önce cezaevindeydik ve o zamanki durum çok farklıydı. Ben hem Metris hem Silivri’de kaldım. Metris kütüphanesinde Rosa Luxemburg bile vardı, sol yayınlar vardı. Silivri’de ise bunlar yoktu. Ama Ahmet Ümit, Orhan Pamuk, Elif Şafak romanları vardı mesela. Tabii dini kitaplar çoktu. Cezaevinden çıkanlar kendi kitaplarını bırakıyor, Rosa Luxemburg kitapları belli ki öyle girdi kütüphaneye. Belki de Silivri’de bu uygulama yoktur. Tabii 15 Temmuz’dan sonra nasıl oldu bilmiyorum. Bize Deli Dalgalar da çok kitap yolluyordu. |
Necmiye Alpay: Bakırköy'e dışarıdan kitap gönderilebiliyor(Necmiye Alpay, Özgür Gündem davasından 31 Ağustos 2016’da girdiği Bakırköy Cezaevi’nde 29 Aralık 2016’ya kadar tutuklu kaldı, tahliye edildi.) Silivri ya da Kandıra Cezaevlerinin aksine Bakırköy Cezaevi’nde dışarıdan kitap alınabiliyor. Koğuşta kişi başına 15 kitap bulundurma hakkı var. 20 kişilik bir koğuşun kütüphanesinde 300 kitap bulunuyor, koğuşun seçtiği bir kütüphane görevlisi bundan sorumlu oluyor. Ancak kitap sayısı kişi başına 15 kitabı geçemiyor, cezaevi böylesi bir durumda bazı kitapların dışarı çıkarılmasını istiyor. Bu nedenle koğuş kütüphanesinde sürekli bir kitap sirkülasyonu var. Cezaevi kütüphanesi ise bir cezaevi için fena değil. Dilekçe ile listeden kitap isteyebiliyorsunuz. Edebiyat alanında kitap oldukça fazla, düşünsel ve siyasal kitaplarsa yetersiz. Ayrıca başvuru kitapları, hukuk kitapları ve ansiklopediler de var. Kütüphaneye alınacak kitaplara cezaevi yönetimi karar veriyor. Cezaevi kütüphanesinde bir kütüphane görevlisi çalışıyor. |
Veysel Ok: Yayınevleri bağış yaptı(Silivri Cezaevi’nde hala tutuklu bulunan Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Şahin Alpay’ın avukatlığını yapıyor.) Silivri cezaevi kütüphanesi önceleri oldukça kötüydü. Ancak son dönemde yayınevlerinden bağışlar oldu. Bu nedenle kütüphane oldukça zenginleşti. Özellikle edebiyat alanında çok sayıda kitap var. |
(ÇT/EA/AS)
