10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü vesilesiyle hak ve taleplerini dile getirmek amacıyla Ankara Mülkiyeliler Birliği’nde bir araya gelen 14 basın meslek örgütü, “10 Ocak’ı dayanışmayla karşılıyoruz” diyerek ortak bir açıklama yaptı.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, basın meslek örgütleri temsilcilerinin katıldığı buluşmada, ortak açıklamayı Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Başkanı Kıvanç El okudu.
“Sömürünün en görünmez olduğu meslek”
Gazeteciliğin Türkiye’de emek ve sömürünün “en görünmez” olduğu mesleklerin başında geldiğine dikkat çeken El, “Ülkemizde yıllardır gazetecilerin haklarını gerileten düzenlemeler yapılmakta, medya tam anlamıyla kontrol altına alınarak bağımsız gazetecilik yapılmasının önüne engeller konmakta, güvencesiz ve patronun iki dudağı arasında çalışan meslektaşlarımız gözaltılar, tutuklamalar, ev hapisleri gibi engellemelerle karşılaşmaktadır” dedi.
2024 biterken: Gazeteciler açlık sınırında yaşıyor
“Gazeteciler dayanışma ile haklarını alabilecek güçte”
Anayasa’nın “Basın hürdür, sansür edilemez” hükmüne atıfta bulunan El, sansür tehdidinin artık olağanlaştığını ve otosansür gibi çok daha ağır süreçlerle gazeteciliği tehdit eder hale geldiğini vurguladı.
“Bu yetmezmiş gibi onlarca yerel gazete kapanmış, ulusal ölçekte yayın yapan haber siteleri, gazeteler ve televizyonlar birer birer küçülme yoluna gitmiştir” diyen El, 10 Ocak’ı, çalışan gazeteciler için “dayanışma ve emek mücadelesinin en önemli uğraklarından biri” olarak nitelendirdi.
BİA MEDYA GÖZLEM/EKİM-KASIM-ARALIK 2024
Gerçeği gizlemek için gazeteciye çok yönlü baskı
El, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Özlük haklarımızın hak ettiğimiz seviyeye yaklaştırıldığı ve 10 Ocak 1961 tarihinde yürürlüğe giren 212 sayılı yasaya karşı çıkan patronlara karşı 1961’de verilen üç günlük mücadeleyle, ortaya konulan dayanışma nasıl başarıya ulaştıysa bugün de gazeteciler dayanışma ile haklarını alabilecek güçtedir.
“Saygıyla andığımız 10 Ocak ruhu bugün, basın meslek örgütlerinin uzun süreden sonra bu düzeyde bir araya gelmesiyle ve ‘Gazetecilik Hak ve Özgürlükler Deklarasyonu’ metnini oluşturmasıyla bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bu deklarasyonla dile getirdiğimiz taleplerimiz nettir. Sendikasız, güvencesiz bir şekilde; yoksulluk hatta açlık sınırının da altında ücretlere ve çalışma saatleri belirsiz şekilde çalışan yüzlerce gazeteci için bugün yeni bir 10 Ocak olmalıdır.”
Gazeteciler tehlike altında
10 talep
El, gazetecilerin çalışma şartlarına dair öncelikli taleplerini şöyle sıraladı:
- Çalışma koşullarımız güvenceye alınmalıdır, işsizlik baskısı sona ermelidir
- Yıpranma hakkımız yeniden düzenlenmelidir
- Mesleki gerekçeyle haklı fesih hakkımız uygulanmalı, istifa haline kıdem tazminatımız güvenceye alınmalıdır
- Basın İş Kanunu’nun genel iş kanunu ile birleştirilmesi hazırlığından vazgeçilmelidir *Aylık ücretimizin peşin ödenmesi sağlanmalı, yasal güvence sağlandığı takdirde haftalık çalışma süresi 40 saat olmalıdır.
- Ödenmeyen fazla mesailerimize ek faiz kuralı uygulanabilir hale getirilmelidir
- Kadın gazetecilerin çalıştırılması teşvik edilmeli, hamilelik ve doğum nedeniyle işten çıkarmalar yasaklanmalıdır. Doğum sonrası ücretli izin ve emzirme dönemi SGK prim desteği taleplerimiz yasal düzenlemeyle güvence altına alınmalıdır
- Başta foto muhabirlerinin ekipman satın almalarında üç yıl süreyle vergi muafiyeti sağlanmalıdır.
- Serbest ve dijital mecralarda yayın yapan gazetecilerin de sendikalı olabilmesi için yasal düzenleme yapılmalıdır.
- Serbest çalışan meslektaşlarımızın basın kartı alabilmesi ve basın kartına bağlanan özlük haklarından yararlanmaları sağlanmalıdır.
- Sendikal örgütlenmenin önündeki engel haline gelen işyeri/ işletme tartışmasının ortadan kaldırılması için birden fazla işyeri olan şirketler tek işletme olarak kabul edilmeli ve örgütlenme barajı yüzde 40 olarak uygulanmalıdır.
Tutsak gazetecilere mektup
El’in ardından söz alan DİSK Basın-İş Genel Başkanı Turgut Dedeoğlu ise cezaevinde tutsak bulunan gazetecilere dayanışma amacıyla mektup göndereceklerini ifade etti.
2024, Türkiye'deki gazeteciler için nasıl geçti?
(VC)
