Meclis'e sunulan 11'inci Yargı Paketi'nde adli suçtan hüküm giyenlerin denetimli serbestlik tanınmasının, 31 Temmuz 2023'ten önce işlenen tüm adli suçlar açısından genişletildi. Pakette, düşünce ve ifade özgürlüğüne müdahaleyi kolaylaştıran maddelerin bulunması da dikkat çekiyor.
TEKLİF ÖZEL YAŞAMI DA HEDEF ALIYORDU
11. Yargı Paketi'nden LGBTİ+'lara yönelik hükümler çıkarılıyor
Kamuoyunda 11'inci Yargı Paketi olarak bilinen "Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" Meclis'e sunuldu. Düzenlemede tepki çeken LGBTİ+ karşıtı maddeler yer almadı. 38 maddeden oluşan pakette, ifade ve düşünce özgürlüğüne yönelik müdahaleler içermesi dikkat çekiyor.
Pakette, infaz rejiminden dijital haklara, sanal medya düzenlemelerinden biyometrik kimlik doğrulamaya kadar çok geniş bir alana müdahaleyi öngörüyor. Taslak, bir yandan AYM kararlarının yarattığı boşlukları doldurmayı hedeflerken, diğer yandan ceza politikası ve dijital kontrol mekanizmalarını sıkılaştırıyor.
"Devletin çocuk koruma yükümlülüğü"
Taslak, çocukların suç örgütleri tarafından kullanılmasını hem toplumsal hem hukuki açıdan ağır ihlal olarak tanımlıyor. Bu fiillere ilişkin cezalar artırılırken devletin çocuk koruma yükümlülüğüne vurgu yapılıyor.
"Elektronik Haberleşme Kanunu" değişti
Paketin en dikkat çekici bölümlerinden biri, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nda yapılan kapsamlı değişiklikler. Buna göre; abonelik işlemleri biyometrik doğrulama, yüz tanıma, parmak izi özetleri veya e-devlet doğrulaması ile yapılacak. Elektronik kimlik doğrulama özelliği olmayan belgelerle hat açılması kural olarak engellenecek. Aynı kişi adına ya da aynı cihaz üzerinde kullanılabilecek hat sayısı sınırlandırılacak. Yabancı uyruklu kişiler adına açılmış eski hatların altı ay içinde güncellenmesi zorunlu olacak; aksi halde hatlar kapatılacak. GSM aboneliklerinde, çipli kimlik kullanımının zorunlu hale getirilmesi de planlanıyor.
İnternet içeriklerine yeni model
5651 sayılı İnternet Yasası’nda Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği maddeler yeniden düzenleniyor. Taslağa göre; "içeriğin çıkarılması" tanımı değişiyor; içerikler sunucudan değil; internet ortamından kaldırılacak, gerektiğinde geri yüklenebilecek. Kişilik haklarına saldırı iddialarında sulh ceza hakimlikleri, ihlalin "ilk bakışta" anlaşılması halinde 24 saat içinde erişim engeli veya içerik kaldırma kararı verecek. Kararlara itiraz yolu açık olacak; hakim gerek görürse tarafları dinleyebilecek.
Türkiye’den günlük erişimi 10 milyondan fazla olan yabancı sanal medya platformlarına özel yükümlülükler getirilecek.
Denetimli serbestlik
5275 sayılı infaz kanununda yapılan değişiklikle, 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlar için açık cezaevine geçiş ve denetimli serbestlikte 3 yıl daha erken ayrılma imkânı getiriliyor.
AYM’nin iptal kararının ardından 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun disiplin hükümleri tamamen yenileniyor. Disiplin suçları ve cezaları ayrı ayrı düzenlenerek "hukuki belirlilik" sağlanacağı ifade ediliyor.
Zorunlu genel sağlık sigortası prim borcu olup geçmiş yapılandırmalardan yararlanamayan yurttaşlar için yeni bir düzenleme getiriliyor. Düzenleme, prim borcu olan kişilerin sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Silahlı ateş etmenin cezası
Düzenleme ile meskûn mahalde, silahla ateş etmenin cezası artacak. Trafikte yol kesenlere verilecek cezanın da 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası olarak düzenlenmesi öngörülüyor. Düzenleme, bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenen dolandırıcılık suçunda, ilgili banka hesabının 48 saate kadar askıya alınmasını da hayata geçirecek.
AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, Meclis'e sunulan yargı paketinin detaylarını paylaştı. Düzenlemenin bir af anlamına gelmediğini, koşullu salıverme olduğunu vurgulayan Güler, "Başlangıçta 54-55 bin civarında mahkûmu ilgilendiriyor" dedi. Güler, önümüzdeki yıllarda düzenlemeden faydalanacakların sayısının artabileceğini kaydetti.
Covid-19 düzenlemesi
Güler, şunları söyledi:
"Pandemi nedeniyle Adalet Bakanlığı tarafından üç ayda bir süresi uzatılan infaz kurumlarında oluşabilecek risklere karşı bazı tedbirler geliştirilmişti. İnfaz Kanunu'nda bazı düzenlemeleri hayata geçirmişti Bu düzenlemeler son olarak 31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülere yönelik uygulanmıştı. Vatandaşlarımız arasında Covid-19 düzenlemesi olarak bilinen düzenlemenin eşitsizliğe neden olduğu yönünde görüşler iletilmişti. Aynı tarihte işlenmiş olsa bile yargılamanın hızlı yapılmaması sonucunda cezası kesinleşip ceza infaz kurumuna giren kişiler de 31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla uygulanan koşullu salıverilme, denetimli serbestlik süreleriyle ilgili bu dönemlerde cezası kesinleşmeyenlerle uygulama farklılığı ortaya çıkmıştı. Covid-19 düzenlemesinin kapsamını yeniden düzenledik. 31 Temmuz 2023 itibarıyla cezaevinde bulunan hükümlülerin yararlanabildiği daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılma veya denetimli serbestliğe ayrılma düzenlemesinden 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlar nedeniyle hükümlü olacakların yararlanabilmesini sağlıyoruz."
Bankalara hesap dondurma izni
Güler, devamında şunları söyledi:
"Bilişim sistemlerinin kullanması suretiyle işlenen suçlarda ilgili banka hesabının, 48 saate kadar banka tarafından askıya alınması, ilgili muhatabın bu konuda olur vermesi halinde hesabın tekrar işleme alınmasına imkan tanıyoruz. Suçta kullanıldığı belirlenen paraya el konulması suretiyle tedbir geliştiriyoruz."
(AB)
