11 Eylül Saldırısı Genişlemeyi Engeller mi?
Bir danışmanlık Kuruluşu olan IBS'nin bülteni Avrupa Mektubu'nun son sayısında 11 Eylül saldırısı sonrası, AB genişleme politikaları irdeleniyor.
"Avrupa Birliği'nde şu sıralar, 11 Eylül saldırıları ardından, genişleme sürecinin önüne yeni engeller çıkıp çıkmadığı tartışılıyor. Uzmanlar, mevcut durumun yaratacağı siyasi ve ekonomik etkilerin, birliğin Doğu'ya genişlemesini geciktireceğini öngörüyor" diye başlayan değerlendirmede şu saptamalara yer veriliyor:
* The Economist Intelligence Unit, ABD'de gerçekleşen terörist saldırıların ardından, Avrupa Birliği'nin 2004 yılında hedeflediği genişlemenin önüne yeni engeller çıkabileceğini belirtti.
* Aday ülkeler arasında endişeye yol açan bu yeni gelişmenin, genişleme sürecini askıya alabileceği ifade ediliyor.
* Ekonomik ve siyasi yararları yanında, eski Doğu Bloğu ülkelerinde istikrarın sağlanması için en iyi yol olarak görülen genişlemenin, öncelikle mali nedenlerden dolayı gecikebileceği öngörülüyor.
* ABD ekonomisindeki yavaşlamanın uluslararası pazara artan bir yönde etki edeceğini belirten uzmanlar, gerileyen Avrupa ekonomilerinin, aday ülkelerin ihracatını ve döviz girdilerini olumsuz etkileyeceğini ifade ediyor.
* Yabancı yatırımlarda da gözle görülür bir düşüş olacağını söyleyen uzmanlar, bunun birliğe üyelik sürecinde, mali kaynağa ihtiyaç duyan adayları zor durumda bırakacağını belirtiyor.
* Aday ülkelerde, azalan girdiler nedeniyle, işsizliğin ve yoksulluğun artacağı, bunun da kamuoyuna olumsuz yansıyacağı tahmin ediliyor.
* Birlik üyesi ülkelerde de, genişleme faturasının kabarıklığına duyulan hoşnutsuzluğun artacağı öngörülüyor. Bunun da, bölgesel yardım ve tarım gibi ciddi başlıklarda, orta yol bulunmasını güçleştireceği kaydediliyor.
* Yine de bazı uzmanlar, 11 Eylül sonrası dünya ekonomisinin, sanıldığı kadar kötüye gitmeyeceğini belirtiyor.
* Birçok uluslar arası yatırımcının, ABD'ye endeksli sayılan Asya ve Latin Amerika pazarlarından Doğu Avrupa'ya kaymasının muhtemel olduğunu söyleyen uzmanlar, bunun da aday ülkeler için büyük bir fırsat olacağını ifade ediyor.
* Uluslararası terörizme karşı AB tarafından hazırlanan yeni terör yasalarının, aday ülkelere yeni yükümlülükler getirmesi de, genişlemenin önündeki yeni engellerden biri olarak görülüyor. Daha önceden, birlik müktesebatında yenilik yapmayacakları yönünde söz veren AB yetkilileri, son durum karşısında, aday ülkelerin takınacağı tutumun ne olacağını merakla bekliyor.
* Uzmanlar, aday ülkelerin, terörizme karşı savaşta, uluslararası toplumu destekleyeceklerini belirtmelerine rağmen, önlerine getirilecek yeni kurallar karşılığında bazı isteklerde bulunabileceklerini öngörüyor.
* Pek çok uzman, AB'nin genişlemesi önündeki asıl engelin, kendi içinden çıkacağını savunuyor. İrlanda referandumunu örnek gösteren uzmanlar, bu durumun tekrarlanması halinde - ki bu uzak bir ihtimal olarak görülmüyor - Birliğin genişlemesinin hayalden öteye geçmeyeceğini savunuyor. (NU)
