Haberin İngilizcesi için tıklayın
Anayasa Mahkemesi (AYM), 2014’te Okmeydanı Cemevi’nde akrabasının cenazesini beklerken polis kurşunuyla ölen Uğur Kurt’un dosyasını karara bağladı.
Kurt’u vuran polise ilk derece mahkemesinin 10 taksitle 12 bin TL para cezası vermesi için “izah edilemez” dedi. Adalet Bakanlığı’nın, cezanın yeterli olduğu yönündeki savunmasını yerinde bulmadı. Polisin yeniden yargılanmasını kararlaştırdı.
Gezi Direnişi protestolarının devam ettiği 14 Mayıs 2014’te polisin attığı gaz fişeğiyle hayatını kaybeden Berkin Elvan (15) için Okmeydanı’nda yapılan protestolara polis müdahale etti. Müdahale sırasında Okmeydanı Cemevi’nde akrabasının cenazesine katılan Uğur Kurt, polisin tabancasından çıkan kurşunla başından vuruldu ve hayatını kaybetti.
Olayın ardından açılan davada polis memuru Sezgin Korkmaz, üç yıl boyunca tutuksuz yargılandı. Korkmaz hakkında savcı, müdahale sırasında direkt beylik tabancasını kullanmasını “olası kast ile öldürme” suçundan en az 16 yıl hapis cezası verilmesini istedi. Fakat dava sonucu Kormaz’a “taksiren ölüme sebebiyet vermek” ten 1 yıl 8 ay hapis cezası verildi. Mahkeme bu cezayı da 12 bin 100 TL’ye para cezasına çevirdi.
Mahkemenin bu kararı üzerine Uğur Kurt’un eşi Narin Kurt, etkili soruşturma yürütülmediği için yaşam hakkının ihlali gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulundu.
AYM ‘cezayı’ caydırıcı bulmadı
Dosyayı inceleyerek sonuçlandıran AYM, kolluk görevlisinin silah kullanımı sonucu gerçekleştiği kabul edilen ölüme karşılık takdir edilen hapis cezası ile netice ceza olarak belirlenen adli para cezasının benzer hak ihlallerinin önlenebilmesi ve kişilerin yaşamının korunması bakımından uygun ve yeterli yaptırım olmadığını belirtti.
AYM kararında, “Mahkemelerinin yaşam hakkını yasayla korumaya yönelik anayasal yükümlülüğe uygun olarak -devletin öldürmemeye ilişkin negatif yükümlülüğü kapsamındaki- bir kişiyi öldüren kişiler hakkında ceza hukukunu etkili biçimde uygulamaları, böylece hukuk sisteminin caydırıcı etkisini korumaları gerekir” dedi.
"İzah edilemez" dedi
Polis hakkında verilen hapis cezanın para cezasına çevrilmesini olası benzer olaylarda caydırıcı olmayacağını ifade edilen AYM, “Para yaptırımının taksitler hâlinde ödenmesi imkânının tanınmasının ise bu yönde bir değerlendirmeye dahi tabi tutulamayacağı izahtan varestedir” ifadesini kullandı.
Yeniden yargılama kararı
Başvuru kararında maddi ve usul boyutunun da ihlal edildiği sonucuna varan AYM kararında şunları kaydetti:
“…İhlalin kamu makamlarının eylemlerinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Yaşam hakkının gerektirdiği etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlal edildiğine karar verilmiştir. Bu nedenle ihlalin aynı zamanda yetkili adli makamların işlem ve eylemlerinden de kaynaklandığı söylenmelidir. Bu nedenle yaşam hakkı ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır.”
Tazminat çıktı
AYM, Anayasa'nın 17’nci maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının maddi ve usul boyutunun ihlal edildiği belirtilerek; yaşam hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine ve eşi Narin Kurt’a 90 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
(HA)
